Als de Vlamingen toch zo bang zijn, wie maakt hen dan bang?

De makers van Terzake zijn erin geslaagd om in een verkiezingsuitzending over ‘wat de Vlaming bezighoudt’ 40 keer de woorden angst, schrik, vrees en zorgen (zoals in: ‘De Vlaming maakt zich zorgen’) te gebruiken.

Tot 20 uur gisteravond keek ik de toekomst met vertrouwen tegemoet, net zoals – die indruk heb ik toch altijd gehad – de meeste mensen in mijn omgeving. Veertig minuten later lag mijn wereldbeeld compleet aan diggelen. Oorzaak? Het onderzoek ‘De Foto van Vlaanderen’ van de VRT en de verslaggeving daarover in Terzake.

‘Beste politici, zorg voor ons, want wij maken ons grote zorgen over de toekomst,’ zo stak Terzake-anker Lieven Verstraete van wal.

‘U merkt het, we hebben echt wel angst voor de toekomst,’ zo vatte Ivan De Vadder de resultaten van het eigen onderzoek samen. Het klonk bijna alsof wie niet bang is, zich dringend moet laten nakijken.

Veertig minuten lang werd ons op alle mogelijke manieren aangetoond dat zowat iedereen rondom ons stijf staat van de angst. Vlamingen hebben angst om te weinig of helemaal geen pensioen te ontvangen, angst voor een in elkaar stuikende gezondheidszorg, angst om slachtoffer te worden van criminaliteit, angst voor een falende justitie, angst om zonder werk te vallen, angst voor een teveel aan migratie.

Zonder afbreuk te doen aan het feit dat best wel een aantal mensen bezorgd zullen zijn om het morgen minder goed te hebben dan vandaag, valt op dat de makers van Terzake erin slaagden om tijdens de uitzending 40 keer de woorden angst (10), schrik (11), vrees (6) en zorgen – zich zorgen maken, bezorgd zijn – (13) te gebruiken. Gemiddeld elke minuut van het programma.

Die overdaad aan varianten op hetzelfde thema was nog het meeste beangstigende.

De resultaten van het onderzoek zullen zeker wel zijn wat ze zijn. Dat is uiteraard een sterk argument ter verdediging van de uitzending.

Blijft de vraag waarom Terzake in de verslaggeving over wat een prestigieus onderzoek in de aanloop naar de verkiezingen moet zijn, een buitenproportionele focus op angst legt. En ook: als de Vlaming dan toch zo bang is, wie maakt hem dan bang?

Het gaat voor een groot deel toch ook maar om interpretatie en selectie van data uit een eigen onderzoek van de studiedienst van de VRT, zonder externe controle, door een redactie op zoek naar nieuwswaardige resultaten.

Of was dit een uitzending van self fulfilling prophecy?

Beste politici, zorg voor ons, want wij maken ons grote zorgen over de toekomst. Beste politici, neem onze angst weg en wij stemmen op u.

The only thing we have to fear, is fear itself (Franklin Delano Roosevelt).