‘Alleen op de huurmarkt worden ook witte mannen gediscrimineerd’

Hoe groter de schaarste op de huurmarkt, hoe meer groepen worden gediscrimineerd. Niet alleen heeft iedereen die van de norm afwijkt het moeilijk om een betaalbare woning te vinden’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman. ‘Veel huurders durven ook amper tegen hun huisbaas in te gaan.’

‘Ik zoek een huurhuis met twee slaapkamers. Maximaal 800 euro per maand. Maar altijd weer word ik afgewezen omdat ik een alleenstaande moeder ben. Wanhopig word ik ervan. Wie kan me helpen?’ Dat schrijft een gescheiden moeder van twee kleuters op een Facebookpagina waar huurhuizen en -flats worden aangeboden en gezocht. Vooral gezocht. Sommigen zijn al maanden of zelfs langer op zoek, maar vangen keer op keer bot. Zoals de vrouw die dit bericht postte: ‘Zijn hier ook eigenaars die mensen met een uitkering een kans willen geven om iets te huren? Wij worden bij elk immokantoor geweigerd. We zoeken een appartement met twee slaapkamers in regio Gent.’

Erg gegeerd zijn rijhuizen met twee of drie slaapkamers en een tuintje, en flats met twee slaapkamers en een balkon. Meestal in de prijscategorie 700 tot 850 euro per maand. Daar zijn er best veel van, maar er zijn nog veel meer potentiële huurders. Zeker in de steden. Komt er iets moois vrij, dan wordt meestal een bezoekmoment georganiseerd waar tientallen geïnteresseerden op afkomen. Verhuurders kunnen dus heel kieskeurig zijn. ‘Geen studenten!’, waarschuwen ze in hun online advertenties. En ook: ‘Domicilie verplicht.’ Problematischer is wat sommigen er niet bijschrijven maar wel denken. Geen huurders met een kleurtje (die vinden ze onbetrouwbaar of ze vrezen problemen met de buren). Geen werklozen of mensen die van een ziekte-uitkering leven (het gevaar is te groot dat ze de huur niet keurig op tijd betalen). Geen single mannen (te onhygiënisch). Geen alleenstaande moeders (niet kapitaalkrachtig genoeg en je weet nooit welke bijslapen ze in huis halen). Geen homokoppels (dat vinden de buren misschien ongemakkelijk). Met andere woorden: heel wat verhuurders geven de voorkeur aan witte, heteroseksuele tweeverdieners met hoogstens twee proper gewassen kinderen en – als het echt niet anders kan – een cavia. Zoals een verhuurster jaren geleden tegen me zei terwijl ze me in haar pand rondleidde: ‘We willen liefst mensen zoals wij. Dat praat gewoon vlotter.’

Hoog tijd dus om praktijktests, die onder meer in Gent hun nut al hebben bewezen, systematisch in te zetten in de strijd tegen discriminatie op de huurmarkt. Al is dat in wezen symptoombestrijding.

Het onderliggende probleem is dat er, zeker in (de buurt van) grotere steden, veel te weinig comfortabele én betaalbare huurwoningen worden aangeboden. Als we echt willen dat iedereen die geen huis kan of wil kopen en niet in aanmerking komt voor een sociale woning iets degelijks kan huren, zal de overheid veel creatiever moeten zijn dan vandaag. Niet alleen omdat sommige groepen anders heel moeilijk een huis kunnen vinden, maar ook omdat ze dan vaak niet tegen hun huisbaas durven in te gaan. Dus vallen ze hem zo min mogelijk lastig en proberen ze hem niet op kosten te jagen. Ook niet als ze dat eigenlijk wel zouden moeten doen.

Nog een Facebookpost: ‘Mijn huisbaas zet me op straat omdat ik blijf aandringen op herstellingen. Hij zegt dat daar grote verbouwingswerken voor nodig zijn en dat ik er dus niet kan blijven wonen. Na twee maanden zoeken nog altijd geen nieuwe, betaalbare woonst gewonden.’

Sommige huiszoekers worden op den duur bijzonder vindingrijk. Zoals de kennis die al zes keer door verhuurders en vastgoedkantoren was afgewezen. Omdat hij geen partner heeft, begon hij te vermoeden. Dus vertelde hij in geuren en kleuren hoe fantastisch zijn poetsvrouw was, maar nog altijd viel hij buiten de prijzen. Tot hij vorige maand van strategie veranderde: hij vroeg een vrouwelijke collega om hem te vergezellen tijdens een bezoek aan een huis dat te huur stond. De huisbazin was zo gecharmeerd door het jonge koppel dat ze meteen een huurcontract bovenhaalde.