‘Yoga is een antibeschavingspil’

Torhout zal voor eeuwig geassocieerd worden met het legendarische rockfestival, maar dit weekend rolt het de matjes uit voor het enige Belgische yogafestival. Maar waar staat yoga nu echt voor, los van de ijle esoterie? Door Stefanie Van den Broeck

Op het NavaNadi-festival dit weekend geen hamburgers en zatte jongeren. De festivalweide zal volstromen met een driehonderdtal yogi’s en yogini’s – yogamatje in de ene hand, flesje kokoswater in de andere. Al zijn er wel enkele gelijkenissen met festivals à la Pukkelpop en Werchter, zegt organisator Joachim Meire. ‘Ook wij hebben drie podia, met een line-up van internationale lesgevers. Je kunt allerlei workshops volgen, gegeven door de crème de la crème van de yogawereld.’ Om te bekomen van al die fysieke inspanningen, is er een chill-outbar met vegetarische maaltijden, yogi tea en kokoswater. En wat zou een festival zijn zonder muziek? In dit geval: kirtan, een moderne interpretatie van eeuwenoude mantra’s.

Net als bij een ‘gewoon’ festival betekent kiezen vaak verliezen. Yogi’s die zich, pakweg op zondag om halfdrie, in de shiva shakti room bevinden, kunnen hun lichaam helemaal losgooien met prana yoga flow, maar ze missen dan wel de sessies anusara yoga, kundalini yoga en acro yoga. Op het festival komt een tiental variëteiten aan bod, slechts een fractie van het bestaande spectrum. Soms lijkt er zelfs een oorlog te woeden tussen de verschillende goeroes en leermeesters. Neem nu Bikram Choudhury, de oprichter van Bikram yoga (ook bekend als hot yoga). Hij ontwierp een serie van 26 yogahoudingen (asana’s, voor de kenners) die overal ter wereld op precies dezelfde manier moeten worden uitgevoerd, bij een temperatuur van 40 graden Celsius. Wie afwijkt van de regels van deze steenrijke goeroe – die soms spottend McYoga wordt genoemd – krijgt een proces aan z’n been. Alle andere yogameesters schildert Choudhury af als valse profeten.

Geitenwollen sokken

Als je de typische promopraatjes mag geloven, is yoga goed voor alles: van een fit, slank lichaam tot seksuele herbronning. Het is dus niet zo verwonderlijk dat deze hobby – al hebben kenners het liever over een ‘levensvisie’ – heel wat mensen aantrekt. Volgens een schatting van de Amerikaanse Yoga Health Foundation zijn er wereldwijd meer dan 250 miljoen beoefenaars. In ons land zijn er geen officiële cijfers, al ziet Herman Seymus van de Yogafederatie wel een exponentiële stijging in de laatste vijf jaar. Vooral bij de yogini’s: zeker 80 procent van de beoefenaars zijn volgens hem vrouwen. ‘De hippe varianten – zoals hot yoga – trekken vooral jongeren aan, terwijl ouderen meer kiezen voor klassieke stijlen. Een deel van hen is op zoek naar een spirituele ervaring, maar de belangrijkste reden is toch stress: onrust, slapeloosheid, spijsverteringsproblemen…’ Volgens Joachim Meire zijn er steeds meer artsen die hun patiënten doorverwijzen naar de yogales: ‘Het is zeker geen wondermiddel, maar het kan wel zorgen voor een lichamelijke en emotionele balans. Dat klinkt misschien zweverig, maar vergeet de geitenwollen sokken. Yoga is gewoon een zoektocht naar jezelf en wat voor jou belangrijk is.’

‘Het is een soort antibeschavingspil die tegenwicht kan bieden tegen de afleidende invloed van internet en de stromen informatie waar we allemaal mee te maken hebben’, zo omschrijft William Broad zijn passie. De man is wetenschapsjournalist bij The New York Times en is al meer dan 40 jaar een yoga-adept, maar hij durft ook kritisch te kijken naar het fenomeen. Voor zijn boek The Science of Yoga (in het Nederlands vertaald als Eerlijk over yoga) doorploegde hij honderden wetenschappelijke publicaties. En dat zorgde voor enkele verrassende conclusies. Te beginnen met het goede nieuws: yoga is goed voor ons seksleven. Wetenschappers hebben namelijk ontdekt dat bepaalde yogaposities werken als afrodisiaca die geslachtshormonen opwekken. En dat is nog niet alles. Uit klinisch onderzoek blijkt ook dat yogi’s minder vaak in het ziekenhuis belanden en minder medicijnen nodig hebben. Yoga is ook goed voor hart en bloedvaten, en het kan helpen bij depressie. Wie regelmatig oefent met asana’s, krijgt meer GABA (gamma-aminoboterzuur) in de hersenen: een neurotransmitter met een kalmerend effect.

Maar Broad legt ook enkele pijnpunten bloot. Zo wordt yoga heel vaak voorgesteld als de ideale weg naar een fit lichaam – denk maar aan de superman-claim van McYoga. Maar daar blijkt weinig van aan te zijn. Onze conditie is perfect meetbaar, aan de hand van de VO2max-factor: de hoeveelheid zuurstof die ons lichaam kan opnemen en naar de spieren kan sturen. Bij uithoudingssporten gaat die omhoog, bij yoga niet. Fitter word je er dus niet van. En ook niet slanker, zo blijkt. Nochtans is dat een andere populaire claim: yoga is de ideale manier om pondjes te verliezen. Maar in werkelijkheid vertraagt yoga de stofwisseling, waardoor je minder calorieën verbrandt.

William Broad, Eerlijk over yoga, Maven Publishing, 390 blz., 22 euro.

Fitter en slanker word je niet van yoga. Maar het is wel goed voor je seksleven.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content