Han Renard

Tachtig jaar geleden behaalde Rex-leider Léon Degrelle een grote verkiezingszege. Sindsdien kreeg extreemrechts geen voet meer aan de grond in Wallonië.

Op 24 mei 1936 beleefden de 29-jarige Waalse politicus Léon Degrelle en zijn autoritaire, fascistische beweging Rex hun moment de gloire. Met 21 verkozenen in de Kamer en 8 in de Senaat schudde ‘le beau Léon’ het Belgische politieke landschap door elkaar. Zijn toenmalige campagneslogan ‘Grote kuis’ werd later door het Vlaams Blok overgenomen. Nadien ging het snel bergaf met de politieke carrière van de volkstribuun. Tijdens de oorlog sloot Degrelle zich aan bij de Waffen-SS.

Het conservatieve, uiterst rechtse katholicisme van Rex is van een andere orde dan het huidige extreemrechts. Toch is het opmerkelijk dat ook verre politieke erfgenamen van Degrelle er niet in slagen in Wallonië vaste voet aan de grond te krijgen. Nochtans ligt in het oude industriële hart van Wallonië een heel terrein braak voor extreemrechts en is er geen enkel overtuigend bewijs dat Vlamingen rechtser zijn dan Walen.

Nu en dan boekt Franstalig extreemrechts een succesje. Denk aan Roger Nols, de controversiële ex-burgemeester van Schaarbeek. Of aan het Belgische Front National van de geschorste arts Daniel Féret, dat wel eens 10 procent en meer behaalt bij gemeenteraadsverkiezingen in Charleroi en La Louvière. Maar een duurzaam ‘Bloc Wallon’ of ‘Intérêt Wallon’ is nog niet geboren. Ook de Parti Populaire van de Brusselse topadvocaat Mischaël Modrikamen slaagt er niet in om zieltjes te winnen, ondanks een steeds hardere opstelling tegenover vluchtelingen en migranten.

Menige politicoloog heeft zich hierover het hoofd gebroken. De afwezigheid van charismatische boegbeelden en een gebrek aan professionalisme bemoeilijken een electorale doorbraak van Franstalig extreemrechts. Ook de politieke versnippering, waardoor extreemrechtse partijtjes elkaar beconcurreren en zelden de kiesdrempel halen, speelt een rol. Voeg daarbij nog de sterke positie van de PS, die haar macht wel ziet afbrokkelen maar nog steeds een dam vormt tegen extreemrechts, en de totale boycot van extreemrechts in de Franstalige media.

Politicoloog Pascal Delwit (ULB) wijst ook op de afwezigheid van een nationalistische voedingsbodem, naast vreemdelingenhaat een bepalende factor bij succesvolle extreemrechtse partijen zoals het Vlaams Belang of het Franse Front National. Waalse extreemrechtse partijen varen net als Degrelle destijds een Belgisch-nationalistische koers. Maar hoewel veel Walen zich op de eerste plaats Belg voelen, is België in Wallonië vandaag geen wervende kracht meer.

De Waalse protestkiezer, niet zelden een teleurgestelde PS-kiezer, stemt dan ook vaak blanco of ongeldig of gaat aankloppen bij de extreemlinkse PTB, die wél sterk aanwezig is op het terrein en in de volkswijken.

Han Renard

De Waalse protestkiezer stemt liever blanco, ongeldig of voor de extreemlinkse PTB.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content