Diabetici, kankerpatiënten en seropositieven worden vaak verzekeringen geweigerd. Of ze moeten een ‘bijpremie’ betalen. Maar die extra premies lopen soms zo hoog op dat de patiënten afhaken.
Het komt vaker voor dan je denkt. Een diabeticus, een kankerpatiënt, een zware nierlijder wil een hypothecaire lening aangaan, maar wordt telkens weer de deur gewezen. Als gevolg van zijn ziekte krijgt hij geen schuldsaldoverzekering los. Neemt hij er geen, dan weigeren heel wat banken om een hypotheeklening toe te kennen. Het was een mooie geste van overheidswege: de schuldsaldoverzekering is niet langer verplicht voor de fiscale aftrekbaarheid van de hypotheeklening. Maar de banken geven niet graag krediet als er geen garantie tegenover staat. De patiënt blijft in de kou.
‘Elke week lopen verschillende telefoontjes binnen van patiënten aan wie een verzekering geweigerd werd’, luidt het bij de Vlaamse Kankerfoon. ‘De meeste verzekeraars hanteren een overlevingsgrens van vijf jaar. Pas dan zijn patiënten zoals dat heet voldoende kankervrij. Toch worden velen na vijf jaar opnieuw wandelen gestuurd. Ze zijn patiënt geweest en kunnen niet verzekerd worden.’
‘Verzekeringen houden rekening met het al bestaande ziektebeeld, zeker wanneer het om hogere bedragen gaat’, verdedigen de verzekeraars zich. ‘Verzekeringen slaan op een onzekere situatie, maar als die onzekerheid een realiteit geworden is, dat wil zeggen wanneer de verzekerde ziek is, kan hij in bepaalde gevallen niet meer verzekerd worden.’ Weinig hoopvol voor wie een huis wil bouwen voor zijn nabestaanden en een hypothecaire lening tracht aan te gaan.
Voor kankerpatiënten gelden geen welbepaalde regels, zeggen de verzekeraars. Patiënten worden individueel beoordeeld. ‘Of ze worden afgewezen of de verzekering wordt verdaagd, hangt af van de vorm van kanker waaraan ze lijden, of er al dan niet een operatie werd uitgevoerd en van de graad waarin de ziekte zich heeft gemanifesteerd’, zegt een verzekeraar.
Als de verzekering toch wordt toegekend, hanteren de verzekeraars het systeem van de bijpremies. ‘Ze worden berekend op grond van de levensverwachting van de modale persoon en kunnen permanent of tijdelijk zijn’, zegt Wauthier Robyns, woordvoerder van de Beroepsvereniging van Verzekeringsondernemingen. ‘Een patiënt kan een tijdelijke bijpremie worden aangerekend voor x aantal jaar, op voorwaarde dat zich geen nieuwe feiten voordoen. Of hij kan een verzekering tegen het gewone tarief aangaan wanneer hij is hersteld en de verzekerde bedragen onder een bepaalde grens liggen. Wie bij de aankoop van een auto een schuldsaldoverzekering aangaat en de waarborg dus slechts enkele honderdduizenden franken betreft, zal geen extra premie worden aangerekend.’
De statistische gegevens waarop verzekeraars steunen voor de extra premies, worden geregeld bijgesteld. ‘Tot voor kort waren weinig gegevens bekend over de overlevingskansen van seropositieven. Nu bestaat daarover een voldoende duidelijk beeld om statistieken op te stellen’, aldus Robyns.
Hoe dan ook, verzekeringsmaatschappijen kunnen maar verzekeringen toekennen op grond van wat ze aankunnen, verdedigt de verzekeringssector zich. Ze leunen tot op zekere hoogte bij hun herverzekeraars aan. Tussen de herverzekeraars die bereid zijn verzekeringsmaatschappijen in die materie bij te staan, woedt naar verluidt een felle concurrentiestrijd.
Veel helpt dat de patiënt niet echt vooruit. De Franse organisatie ACARAT, Association du Cercle des Assureurs Risques Aggravés et Techniques, die naar eigen zeggen de strijd aanbindt tegen de weigering van verzekeraars, onderzoekt tegen betaling (1200 frank of 30 euro) individuele dossiers voor rekening van AGF en Cardif en gaat na wat de mogelijkheden zijn en hoeveel die kosten (www.ACARAT.com). Over het niveau van eventuele bijpremies geeft ze telefonisch weinig informatie vrij.
Vertegenwoordigers van zelfhulpgroepen hameren er inmiddels op dat wie hoe dan ook geweigerd wordt, een degelijke psychologische begeleiding best kan gebruiken en dat verdedigt ook ACARAT. Wie niet geweigerd wordt, maar een bijpremie moet betalen, zou moeten kunnen deelnemen in de winst, vinden dan weer andere groeperingen. Als de gezondheidstoestand van de patiënt gunstiger evolueert dan berekend was, zou de patiënt een deel van de bijpremie moeten kunnen terugvorderen. Een verzekering die zo solidair is dat ze ook de verzekering van ernstige ziektes in de basispremie verrekent, zou nog veel eenvoudiger zijn. Sommige collectieve hospitalisatieverzekeringen kunnen aan dat criterium voldoen.
Ingrid Van Daele
