Legerchef Charles-Henri Delcour hield de eer aan zichzelf. De minister van Defensie is daar niet rouwig om.

Het gebeurt niet elke dag dat het Belgisch leger de hoogste in rang ziet vertrekken. En toch schrok niemand van het nieuws dat chef-staf Charles-Henri Delcour zijn ontslag had ingediend. ‘Kroniek van een aangekondigd ontslag’, klonk het in de commentaren. ‘Delcour kon in 2009 enkel chef-staf worden omdat er geen politiek akkoord was over andere kandidaten.’ En dan waren er nog de herhaaldelijke persoonlijke aanvaringen met de minister van Defensie Pieter De Crem (CD&V). Dat dergelijke analyses niet gespeend zijn van enige hineininterpretierung, blijkt uit een herlezing van de kranten toen Delcour drie jaar geleden zijn entree maakte. ‘Hij houdt van strak gestreken uniformen en klakkende hielen. En hij is niet van PS-signatuur. Dus zou het wel eens kunnen klikken met De Crem.’

Vandaag is Delcour volgens De Crem iemand met ideeën uit vervlogen tijden, toen de landsgrenzen moesten worden beschermd tegen de vijand. Iemand die blijkbaar niet wil inzien dat een kleiner Belgisch leger moet functioneren binnen internationale coalities. Delcour weigerde het regeerakkoord uit te voeren, aldus De Crem. De chef-staf nam nauwelijks de moeite om zich tegen de onverholen kritiek op zijn persoon te verweren. Het enige wat hij kwijt wou, was dat hij ‘altijd het regeerakkoord had onderschreven’ en dat hij het ‘betreurde dat de uitvoering ervan zo veel vertraging oploopt’.

Toen chef-staf Willy De Herteleer in 2002 van toenmalig minister van Defensie André Flahaut (PS) op zijn laatste werkdag een spreekverbod kreeg opgelegd, werd dat in de pers geduid als ‘een stormachtig einde van een gespannen relatie tussen een klassiek pleitbezorger van een groot leger met vernietigende vuurkracht en een regering die een kleinere maar betere troepenmacht wil’. L’histoire se répète? Zeker in de perceptie. ‘Want’, zo benadrukte De Crems coalitiepartner MR in een persbericht, ‘onder Delcour zijn er talrijke internationale operaties tot een goed einde gebracht. En dat met een steeds krimpend budget.’

‘Delcour heeft de voorbije drie jaar het regeerakkoord uitgevoerd’, zegt ook Kamerlid Wouter De Vriendt, defensiespecialist bij oppositiepartij Groen. ‘Ik stoor mij geweldig aan de karaktermoord die nu op hem wordt gepleegd. Hij schreef inderdaad een paar pittige nieuwjaarsbrieven en hij heeft zelfs gedreigd met zijn ontslag. Maar behalve over de decompressieperiode voor militairen die terugkomen uit een conflictzone, een gangbare praktijk in veel andere landen, werden zijn opmerkingen ook grotendeels gevolgd door de regering. Hij wees – net zoals zijn voorgangers overigens – op de lage instroom van jongeren en op de gevaren van een te klein budget. Maar De Crem was het daar grotendeels mee eens. En dat Delcour een paar keer heeft gewaarschuwd om internationaal niet te veel hooi op de vork te nemen, kan evenmin als een fundamenteel meningsverschil met het regeringsbeleid worden beschouwd.’

Waar het volgens De Vriendt wel is misgelopen, is dat De Crem nooit heeft toegestaan dat Delcour zich mengde in het publieke debat. ‘In andere landen wordt er geluisterd naar de mening van de legertop. Hier dient de minister als tussenschot tussen het leger en openbare tribunes. Wij konden als parlementsleden niet rechtstreeks met hem praten.’ De ’traditionele’ Delcour heeft met die kritische optredens wellicht iets te vaak tegen de schenen van zijn minister geschopt.

De Crem verkondigde na het ontslag graag dat de mening van een korporaal voor hem even belangrijk is als die van een admiraal. Op verticale hiërarchie heeft de minister het naar eigen zeggen niet zo begrepen. En de gesprekken met andere generaals hadden De Crem ook geleerd dat een groot deel van de legertop Delcour ook niet zou missen. Op een bijeenkomst van het benoemingscomité op 12 maart, waar Delcour een aantal keren zijn eigen lijst met kandidaat-generaals moest aanpassen omdat de andere aanwezigen het voorstel niet wilden steunen, wist de legerchef dat blijven tegenspartelen geen zin meer had.

Hannes Cattebeke