Na jaren bezuinigen stappen de grote fusies langs de grote poort de bedrijfswereld binnen. Er is gewoon geen andere keuze.
Procter & Gamble legt 56 miljoen dollar op tafel voor Gilette. Cingular koopt de mobiele afdeling van AT&T voor 32 miljoen dollar. Telecom Italia betaalde bijna 28 miljoen voor zijn mobiele poot. Zelfs de Belgische zakenbanken, toch kleine garnalen in dit wereldgebeuren, hebben voor het eerst sinds lang weer een stevig jaar gedraaid in fusies en overnames (Mergers and Acquisitions, M&A) – vooral dankzij de herstructurering bij KBC en Almanij.
Het is nu officieel: het M&A-virus is weer helemaal terug. Analisten schrijven dikke rapporten over nakende overnames en fusies in de bankensector, over huwelijken tussen de autogiganten, samensmeltingen tussen de warenhuizen en in de voedingsindustrie. Toplui zetten zelfs hun eigen bedrijf vakkundig in de etalage: de voordeur staat open bij de Nederlandse grootbank ABN-AMRO, Fiat probeert zichzelf hardnekkig aan General Motors te verpatsen en zowel BMW, Honda als PSA – de groep rond Peugeot en Citroën – zijn krampachtig ‘op zoek naar een partner’, zoals dat dan heet. En analisten durven er gif op innemen dat ook Dexia klaar is om overgenomen te worden, nu zijn flirt met het Italiaanse Sanpaolo met een sisser afliep. Want er is geen andere optie.
De overcapaciteit in het Westen raakt maar niet weggewerkt. Méér zelfs: ze blijft, een bescheiden consumptietoename ten spijt, almaar groeien. Dat heeft deels te maken met de onblusbare expansiedrift van westerse bedrijven in Azië en Oost-Europa. Maar volgens Philippe Haspeslagh van de gerenommeerde INSEAD business school, gespecialiseerd in fusies en overnames, komt het ook doordat elke verbetering in productiviteit een onbedoelde stijging van de reële productiecapaciteit teweegbrengt. En bedrijven moéten hun productiviteit wel verhogen, want hun producten zijn aldoor makkelijker inwisselbaar. De consument van zijn kant winkelt steeds prijsbewuster en zal eerder vroeg dan laat de prijzen en dus ook de winsten onder druk zetten. ‘Daardoor zijn schaalvergrotende fusies en uitzuiverende acquisities die, zoals bij Gilette, een paar duizend banen zullen kosten, zo goed als onvermijdelijk’, denkt Philippe Haspeslagh.
Maar zelfs dan zitten er serieuze adders in het gras. Het lijstje met mislukte fusies en overnames was de voorbije jaren even lang als dat met geslaagde samensmeltingen en opslorpingen. TimeWarner kwam de kater van America Online nog altijd niet te boven, en DaimlerChrysler is jaren later nog steeds op zoek naar zichzelf. Wellicht daarom wordt het begrip M&A anno 2005 enigszins anders ingevuld dan ten tijde van de beursbubbel. Toen fuseerden bedrijven op basis van een achteraf gezien verkeerde groeistrategie, over bedrijfsculturen en sectoren heen. De nieuwste fusies lijken verstandshuwelijken, netjes binnen de lijntjes van één sector. ‘Dat maakt de huidige fusiekoorts duurzamer dan die van vijf jaar geleden’, oordeelt Haspeslagh. ‘Niemand kan namelijk optornen tegen de logica van een rationalisatie die ook nog eens de groei stimuleert.’
Frank Demets
Het lijstje met mislukte fusies en overnames was de voorbije jaren even lang als dat met geslaagde.
