De NMBS trekt een spoor van vernieling door het land. Over onvoldongen feiten.

Vorige week verscheen in de Dossier-serie van uitgeverij EPO een alleraardigst boekje : “Op dood spoor”. In zijn voorwoord beschrijft Geert van Istendael hoe de spoorwegtechnokraten van de NMBS al decennia lang moedwillig hun klanten de trein uit pesten. “Hier een frekwentietje laten verhongeren, daar een weekenddienstje doodknijpen. Sluipmoord is het, laffe wurging. Ergernis op ergernis gestapeld. Want geen vreemde huurling is het die ons overvalt. De stalmeester zelf vergiftigt de paarden. De door ons betaalde stationschef maakt onze machines onklaar. Niet de HST, die moet rijden. “

Overdreven ?

Bestuurslid Philippe Janssens van de Bond van Trein-, Tram- en Busgebruikers (BTTB) geeft voorbeelden. Het roemruchte IC/IR-plan van toenmalig minister van Verkeer Herman De Croo leidde in 1984 tot de sluiting van elf spoorlijnen en 238 stations. Of dat nu wel zo verstandig was, werd de minister gevraagd in het parlement. De Croo stak een natte vinger in de lucht en antwoordde : “De NMBS beschikt niet over het nodige personeel, noch over voldoende tijd om een systematisch marktonderzoek tot een goed einde te brengen voor elke lijn, elk station en elke stopplaats. Het schrappen van lijnen en stopplaatsen is het resultaat van een jarenlange ervaring, die duidelijk maakt dat potentiële klanten nooit reële klanten werden. “

En verder geen gezeur.

Natuurlijk, er moest bespaard worden. Maar de door de spoorwegtop geformuleerde doelstellingen (een winst van negen procent reizigers in drie jaar) werden bij lange na niet gehaald : het IC/IR-plan zorgde er alleen maar voor dat reële klanten van de NMBS potentiële automobilisten werden. Na drie jaar inkasseerde de NMBS een verlies van tien procent reizigers. Ze mogen bij de spoorwegen dan wel eens van de wet van vraag en aanbod gehoord hebben, de gedachte dat het aanbod de vraag kan creëren, dat de treinen op tijd behoren te rijden en dat met openbaar vervoer een algemeen belang wordt gediend, is niet meer van deze tijd. Dat was een uitvinding van Benito Mussolini.

Jarenlange ervaring heeft treinreizigers inmiddels geleerd dat ze door loketbedienden worden afgeblaft, dat de koffie (als die al te krijgen is) niet te zuipen is, dat een aantal kleine stationnetjes veel weg heeft van varkenshokken en dat ze tijdens de ochtendspits niet eens hun krant kunnen openvouwen.

Sinds 1984 volgde besparingsplan op besparingsplan, herstrukturering op herstrukturering. In acht jaar tijd sinds het aantreden van direkteur Etienne Schouppe werden treinkaartjes veertig procent duurder en daalde het aantal reizigers met drieëntwintig procent. Terwijl de NMBS-top plechtig verzekerde dat investeringen voor de hogesnelheidstrein niét ten koste van het binnenlandse net zouden gaan, schoot van Bommerskonten tot Zeveneken het gras op tussen de bielzen.

Vorige week lieten de vakbonden dan het nieuwste sneuvelplan uitlekken : de NMBS zou alleen nog in zes hoofdlijnen willen investeren. Wie nog van Mol naar Hasselt of van Antwerpen naar Boom wil boemelen, heeft pech gehad.

Er volgde prompt een ontkenning. De direktie van de NMBS liet weten dat het een zogenaamde denkpiste betreft we hebben slechts te maken met onvoldongen feiten. Er is dus voor een politicus geen enkele aanleiding om, bijvoorbeeld, aan te kondigen dat hij dwars op de sporen gaat liggen als dit plan ten uitvoer wordt gebracht. Er zou toch geen trein meer komen aanzetten.

Piet Piryns

Brakel, lokaal Liberty, 16 september. (Foto : Patrick de Spiegelaere)

Vakantie met Vera

Het was alsof zijn hele zondige leven in één flits aan zijn geestesoog voorbijtrok. Hij dacht aan de wijze woorden van zijn moeder die hem nog zo gewaarschuwd had voor de driftbuien van Neptunus. Als kind al kon hij uren staren naar de reproduktie van Géricaults “De ondergang van de Medusa” boven het dressoir. Op het Tomado-boekenplankje in zijn jongenskamer stonden ze rug aan rug : Joseph Conrad, Rudyard Kipling, Herman Melville, Slauerhoff, Willy van der Steen en alle andere grote schrijvers van de zee wier verhalen in zijn ziel verankerd waren. Hij droomde dan van een woedende potvis, die de oude schoener optilde als was het een lucifersdoosje van Union Match. Hij hoorde de scheepsklok van De Kleppende Klipper en de klaaglijke kreten van een jan-van-gent. In het zwarte gat van zijn verbeelding trokken albatrossen zuidwaarts. De Kanitauni werd geënterd door een spookschip dat de Franse vlag voerde. Een eenogige kapitein stampte met zijn houten been op het dek, als wou hij een toneelstuk aankondigen. Hij leek een beetje op Tuizendfloot of was het toch Chirac ?

Scheurbuik zette zijn ingewanden in lichterlaaie. Zestien man op de kist van een dode hojo, en een bottel met rum ! Hoeveel flessen hadden ze gisteren eigenlijk achterover geklokt om het nieuws over die ontploffing op Mururoa weg te spoelen ? Hij huiverde bij de gedachte dat ze weken lang zouden ronddobberen op een vlot en dat hij gedwongen zou zijn om zowel Marc Van Peel als Vera Dua op te peuzelen om te overleven.

De kajuit begon vervaarlijk in het rond te tollen, toen er op de deur werd gebonsd. De vertrouwde stem van Vera : “Philippe, trek uw zwemvest aan, we zijn gebotst. “

Zijn hart sprong op van vreugde. Ondanks de nevelen die de schnaps in zijn hersenen verspreidde, wist hij dat alleen zoetwatermatrozen aankomen waar ze wezen moeten. Hij zocht zich in de inktzwarte duisternis een weg naar het bovendek. Zonder zich van de wijs te laten brengen door de bange kreten van zijn mede-opvarenden beende hij met vaste tred naar de reddingssloepen. Ondertussen prevelde hij al stilletjes de woorden waarmee hij het straks op de televisie thuis allemaal zou navertellen. Ze zouden hem bijkans niet kunnen geloven ! En wat zouden ze jaloers zijn op zijn lijkcijfers.

P.P.

Herman

Dinsdag. Nu wordt het toch hóóg tijd dat de tsjeven de blauwkes weer in de regering binnentrekken. Tot mijn eigen detriment heb ik vandaag de verkeerspolitieke impotentie van tegenwoordig moeten konstateren. Wij hebben pertang altijd grote ministers van Verkeer gehad, geen wonder dat zelfs Dehaene zo begonnen is. Deze mijmering werd mij ontloken toen ik met mijn vrouw door Brussel reed mijn vrouw stuurde want in gedachten was ik de partij aan het sturen en ik zou al op de automatiek naar de Melsensstraat rijden. Plotsklaps, met een slag dat het oren en poten verging, karamboleerden wij met een taxi die van rechts kwam. Ik versta nu waarom Louis Tobback het zo voor mij heeft : ik geef geen voorrang aan rechts. Il ne faut pas être gaucher avec la droite. Onze BMW perte totale maar wijzelf stelden het schadeloos. Ik moest monkellachen toen ik me rappeleerde dat Dewael ook eens een BMW is kwijt gespeeld in Brussel, maar bij hem kwam het door diefte, binst dat hij in de Hilton een mousse van passiefruit benutte.

Morgen niet vergeten een nieuwe BMW te bestellen.

Donderdag. Omdat ik de publieke intrest boven de personele placeer, spreek ik niet graag kwaad van de mensen. Dus heb ik tot nu een mantel van verzwegenheid gehuldigd over een schandaal in onze partij. Want ’t is niet omdat het blinkt dat het ook proper is. Ik ken iemand die wel de eerste is om de vernieuwing van de partij hoog in de borst te zwaaien, maar kontrarie aan zijn eigen reglement kumuleert hij, niet zonder onmeedogenloosheid, wel het burgemeesterskap van Tongeren met het voorzitterskap van de VLD-fraktie. Auri sacra fames ! Meer ga ik daar niet over zeggen.

Vrijdag. Omdat ik deze journaalnota’s eigenlijk voor mijn kinderen nederzet, moet ik ook de menselijke kant aan De Croo exposeren. Luistert : vannacht heb ik gedroomd dat ze in de Melsensstraat de verkiezingsuitslag wéér hadden getrukeerd ! Gisteravond in ’t Parksken in Balegem voorzeker te zwaar gedineerd.

Enkelen van zij die zaterdag zullen verliezen, geven toch veel geld uit aan reklaam voor hun eigen. Ik hoor halvelings dat sommigen hen daarbij in de duik een baksteentje toesteken, die géén petities maar wel cheques met hun handteken verluchtigen.

Het Laatste Nieuws vergeten te lezen.

Zaterdag. Omdat Voyageur ’s morgens altijd kuren heeft, met Christal in Brakel gaan stemmen. ’t Is niet omdat het vandaag kiezingen zijn, dat ik mijn zaterdagse gewoonte om het paard te bezadelen niet zou bewerkelijken. Tegen de voorzitter van het kiesbureau in de Liberty gekscheerde ik : “Velen voelen zich geroepen maar er wordt er maar één verkozen. ” Hij vroeg mij : “Meneer de minister, voor wie hadden wij zonder u moeten stemmen ? ” De goede man had gelijk. ’t Is toch waar dat ge uw konfidentie niet kunt placeren in iemand ik noem geen namen die uit pure negligentie niet eens zijn bloedeigen moederke aan de verkiezingen kan laten meedoen en surtout niet in de regering wil. Trekt daarmee naar de oorlog.

’s Noens al mijn bedankingsbrief aan de kiezers geschreven, dan was dat al gedaan. Aangeheven met : Vijfde brief van Herman De Croo aan de VLD-verkozenen. Beste mede-verkozenen. Nog even gewacht met te versturen want de post was toe.

Zondag. Nu het varken geschoren is en in de diepvries zit, moet de rekreatie maar een keer gedaan zijn. Burgers gelijk Dehaene en Van Hecke moeten ook weten dat er in onze partij een nieuwe wind gelost is. Niet vergeten nieuw behangselpapier voor mijn bureau in de Melsensstraat te bestellen, want Guy, onbourgondisch als hij was, liet het daar allemaal wit verven. Ik prefereer gefonceerd blauw.