Ook Greta Seghers hekelt in een amusante sleutelroman Hare IJzigheid Angèle Manteau – en doet er nog een schep bovenop.
Info : Greta Seghers, ‘De opdrachtgeefster’, De Arbeiderspers, Amsterdam/Antwerpen, 237 blz., euro 18,95.
Het moet zijn dat Greta Seghers (°1942) niets meer te verliezen heeft want in De opdrachtgeefster schoffelt ze een groot deel van het Vlaamse literaire establishment zonder meer onder de zoden. Letterlijk zelfs, want Aline Bourgois, alias barones Angèle Manteau, wordt op een dag gewurgd in haar woning aangetroffen. Schrijfster Stella Wispelwey, alias Seghers zelf, herstelt pas van een kankeroperatie en wordt om een persreactie gevraagd. Op de radio laat ze zich diplomatisch uit over la grande dame uit het Vlaamse uitgeverijwezen maar in deze zedenschets, zoals Seghers haar afrekening noemt, gaat la Manteau samen met menige Vlaamse coryfee met de billen bloot. Jeroen Brouwers is in Stoffer & blik ongetwijfeld de betere stilist, maar Seghers schetst een breder panorama van de huidige literaire scène waarin postmoderne smaakmakers, zoals Hugo Bousset en Peter Verhelst, het danig moeten ontgelden.
Al van bij het eerste optreden van de meesterlijke intrigant Flip Renard, alias Hugo Bousset, op een goudenjubileumparty ten huize Bourgois-Manteau einde jaren tachtig zet Wispelwey-Seghers met een rake typering van de Vlaamse pomopaus de toon: ‘Zijn gezicht vertoonde een opvallende gelijkenis met, en glom evenzeer van eigendunk als dat van de populaire tenor Luciano Pavarotti.’ Seghers, die in een vorig leven redacteur was van het literaire tijdschrift Dietsche Warande & Belfort, werd blijkbaar weinig elegant uit de redactie verwijderd toen Bousset begin jaren negentig de hoofdredacteurszetel van Marcel Janssens (professor Halfland in de roman) tijdens een putsch overnam. Seghers wil zich met deze sleutelroman revancheren en haar versie van de feiten, verstopt in een doorzichtige maskerade, scherp stellen. Ze is helemaal niet opgezet met de holle spelletjes die sindsdien door Renard-Bousset en diens acoliet Veranneman-Verhelst voor grote literatuur worden verkocht: ‘Voor Stella was het postmodernisme à la Renard – zijn favoriet was de nieuwe estheet Hans Veranneman die sadistische sprookjes schreef en literatuur, anatomie en videokunst handig door elkaar husselde – niet meer dan modieus en hautain gewauwel, gratuite schrijverij zonder verankering in het ware leven.’
Seghers satirische zedenschets mag er best zijn, alleen jammer dat ze haar hilarisch portret van Vlaamse literatoren inkleedde in een heuse whodunit. Het geprakkiseer over de identiteit van de mogelijke moordenaar van Bourgois-Manteau (Stella zelf, of haar echtgenoot, of Renard, of…) is een slag in het water. Het schrijven van een gave roman, verankerd ‘in het ware leven’, is inderdaad maar weinigen gegeven.
Frank Hellemans
