Jan-Pieter Everaerts licht in zijn elektronische nieuwsbrief e-DIOGENE(S) elke week het nieuws en de media door.

‘Ik ben geen revolutionair, maar er is geen evenwicht meer. Het gaat mij om de democratie. Ik wil de bezinning over media en politiek op gang brengen, waarbij het linkse bewust naar voren komt.’ Jan-Pieter Everaerts, spin in het web van de vzw Mediadoc, dropt wekelijks de nieuwsbrief e-DIOGENE(S) in de elektronische brievenbus van een 1130-tal uitverkorenen. Ze krijgen een analyse van de verslaggeving in de kwaliteitskranten en televisiejournaals. Welk nieuws ze brachten, welk nieuws net niet.

Everaerts richtte in 1990 de vzw Mediadoc op met een aantal gelijkgezinden. Toen draaide het evenwel niet rond media, maar rond documentaires. De eerste vijf jaren produceerden ze zelf een aantal reportages, later kwamen daar tijdschriften over documentaires bij en startten ze DIVA op, het Vlaams Documentair Netwerk. ‘We onderhandelden toen veel met de BRT’, vertelt Everaerts. ‘Als het over documentaires gaat, kan je daar niet omheen. De contacten liepen ondanks alle inspanningen op weinig uit, met frustraties als gevolg.’ Dat ongenoegen gecombineerd met een interesse voor media zorgde voor steeds meer mediakritische artikels in het tijdschrift DIVA-Nieuws.

In 1999 maakte het straatprotest van de anti-globalisten oude dromen wakker in Everaerts. In een ver verleden slorpte Amada een groot deel van zijn tijd op, maar dat verwaterde toen de passie voor documentaires groeide en hij aan de filmschool Narafi studeerde. Op het einde van het vorige millennium werd hij zich opnieuw politiek bewust. In eerste instantie hield Everaerts zich intensief bezig met Indymedia, de spreekbuis van de anti-globalisten op het internet. Toch voelde hij zich daar niet helemaal thuis, en in 2001 startte hij samen met een aantal medewerkers DIOGENE(S) op, een driemaandelijks onafhankelijk tweetalig tijdschrift over media en mediakritiek.

Het blad heeft een kleine oplage, tussen de driehonderd en de duizend exemplaren, naargelang de dikte van het nummer en het geld in kas. Everaerts wil absoluut niet naar de pijpen van een mecenas dansen. DIOGENE(S) draait op vrijwilligers en de opbrengst van Everaerts’ schrijverij voor kranten en tijdschriften, samen met abonnementsgeld en de sponsoring van SABAM, 50.000 frank (1239,47 euro) per jaar. Met dat geld komt de vzw net rond. Kritiek geven vanuit armoede noemt Everaerts dat, net zoals de Griekse filosoof Diogenes dat zo lang geleden deed vanuit zijn ton.

MISS BILLEN VOORAAN

Het tijdschrift mag dan onafhankelijk zijn, het is zeker niet neutraal. De auteurs hebben, zacht uitgedrukt, linkse sympathieën. ‘Dat verberg ik ook niet, het is links, maar geen dogmatisch links’, vertelt Everaerts. ‘We zijn een mediawaakhond, maar vanuit één hoek. Je kan niet objectief zijn. Ik wil aantonen dat links ontbreekt in het politieke spectrum. De SP.A wordt geleid door mensen met weinig voeling met de basis, mensen die zich niet meer socialistisch opstellen. Dan is er de extreem-linkse PVDA die nog met Noord-Korea dweept. Daartussen ontbreekt een echt linkse en democratische partij. Een partij als de Nederlandse SP bijvoorbeeld. Ook linkse kranten zijn compleet verdwenen. De Morgen van vroeger was links, en als je ziet wat dat nu geworden is… liberaal. Het Volk ook. Dat was de krant van mijn vader, niet progressief of revolutionair, maar een linkse arbeiderskrant. En nu? Een verkiezing van Miss Billen vooraan! De media zijn zo belangrijk, we vergeten snel hoe machtig ze zijn… Links heeft een heel andere kijk op een heleboel zaken.’

Om zijn boodschap te laten horen, doet Everaerts sinds kort een beroep op het internet. Het medium bij uitstek voor dergelijke initiatieven: goedkoop, wijd verbreid, snel, makkelijke communicatie… Indymedia maakt er al jaren gebruik van (www.indymedia.be), net zoals dissonante stemmen in het buitenland, bijvoorbeeld FAIR (www.fair.com). Mediadoc heeft geen eigen site, maar gebruikt e-mail om de kritische boodschap de wereld in te sturen.

De e-DIOGENE(S) gaat elke week naar een rist politici, journalisten, professoren… Mensen die sowieso al genuanceerd naar de media kijken. ‘Zo bereiken we natuurlijk niet de gewone mensen, maar via die kleine groep opinieleiders die e-DIOGENE(S) leest, kunnen onze kritieken een breder publiek bereiken. We krijgen veel reacties, na elk nummer komen tien tot dertig e-mailtjes binnen. Met sommige mensen ontstond een dagelijkse correspondentie. Soms breng ik voor- en tegenstanders over een bepaald thema samen zodat ze kunnen discussiëren…

In eerste instantie hoopte ik dat de nieuwsbrief mensen zou overhalen een abonnement op de gedrukte DIOGENE(S) te nemen. Daarin is immers meer plaats voor duiding, dossiers, illustraties. Die hoop is niet helemaal uitgekomen, maar toch zijn we tevreden, de discussies komen op gang.’

Lieve Reynebeau