JA

Opgetekend door Jef Van Baelen

‘Als transitland is investeren in onderhoud van de weginfrastructuur simpelweg levensnoodzakelijk. En het is geen geheim dat er op korte termijn zware kosten aankomen. Een voorbeeld: binnenkort is het Deurganckdok klaar. Dat betekent een jaarlijkse meerwaarde van zes miljoen containers. Die moeten onvermijdelijk deels via de openbare weg worden vervoerd. We mogen dus echt niet lang meer wachten met een onderhoud van de bestaande infrastructuur en met het aanpakken van de ontbrekende schakels in ons wegennet. Het Vlaamse Gewest kan onmogelijk al die kosten op eigen houtje dragen. Daarom moeten we ze, liever vroeg dan laat, opvangen via een systeem van tolheffing.

Ik besef dat dat politiek zeer gevoelige materie is, maar we hebben geen tijd te verliezen. Elke maand dat we wachten, is in feite een verloren maand. Sommigen noemen tolheffing overhaast een asociale maatregel. Dat is het niet – de gebruiker betaalt voor zijn gebruik, niets meer, niets minder. In het buitenland zit die heffing in de gewone vervoerskosten, en ik zie daar toch ook geen asociale toestanden ontstaan. Tol kan overigens beleidsmatig een interessante hefboom zijn om een verbeterd gebruik van de wagen te stimuleren: in een aantal landen wordt de tol bijvoorbeeld gekoppeld aan de milieuvriendelijkheid van de auto, of wordt tol gebruikt om het fileprobleem onder controle te houden.

Hoe de heffing in de praktijk geïnd moet worden, is nog een open vraag. Maar het moge duidelijk zijn dat we geen tolhuisjes met slagbomen gaan bouwen. Er bestaan systemen met chips, systemen met zendertjes… Dat we hier zo laat aan tolheffing beginnen denken heeft toch nog één voordeel: we kunnen zien welk systeem in het buitenland het meeste succes heeft.’

NEE

‘Voor je in België met de wagen mag rijden, moet je vaste kosten betalen: de rijtaks. Via de brandstofaccijnzen betaalt de Belg ook al variabele kosten, eigenlijk een vorm van kilometerheffing, die de laatste tijd overigens een serieus stuk is gestegen. Bovenop die twee bedragen wil minister Peeters dan ook nog een tol? Dat is een belasting op een belasting op een belasting. Ik ben formeel: voor de Vlaamse socialisten kan dat absoluut niet.

Neem bijvoorbeeld iemand die een tolpunt moet passeren om naar zijn werk te rijden. Wie zal de heffing op zijn vervoer betalen? De werkgever? Dat zou een erg oud-linkse en domme beslissing zijn, want ze ondermijnt de concurrentiekracht van onze bedrijven. De werknemer dan? Voor de Jaguars en de Porsches is dat geen probleem, maar voor de gewone mensen wel. Het zal toch ver gekomen zijn dat we mensen bestraffen omdat ze gaan werken, of omdat ze geen werk vinden in hun eigen regio.

Een tolheffing is in Vlaanderen bovendien praktisch zeer moeilijk door te voeren. Er zijn hier geen echte autosnelwegen, we hebben eerder kettingen van op- en afritten. En waar je ook heen moet, het kan altijd via zeven alternatieve routes. Vroeg of laat komt het verkeer dan onvermijdelijk naar de woonwijken. En dat op een moment dat iedereen het aantal verkeersdoden probeert te verminderen.

De enigen die bij de tol winnen, zijn de betonboeren en de banken. De betonboeren dromen allang van een systeem waarbij de gewone man aan de ene kant tolgeld in een gleufje steekt en er aan de andere kant beton wordt uitgespuwd. De banken zijn bereid dat te financieren, voor een procentje. Beide vinden dan nog onverwachte steun bij een kleine groep groene jongens, die menen dat je autorijden niet duur genoeg kunt maken.’

‘Tol stimuleert een verbeterd gebruik van de wagen.’

‘Een belasting op een belasting op een belasting kan absoluut niet.’