BOUDEWIJN VAN DAMME

De studiedruk is in sommige fakulteiten erg hoog, zegt Boudewijn Van Damme, hoogleraar en voorzitter van de evaluatiekommissie aan de KU Leuven. Daarin werken studenten en hoogleraren aan de hervormingen die onder meer tot een lagere studielast moeten leiden.

“In 1986 werd de studiedruk aan de medische fakulteit gemeten. Die meting gaf aan dat we ongeveer vijftig procent boven de vooropgestelde norm zaten en dat is volgens mij niet veranderd. De volgende meting heeft plaats in het begin van volgend akademiejaar, zodat de vaststelling dat de studiedruk sinds 1986 niet afnam teoretisch niet onderbouwd is. Maar in de evaluatiekommissie die de hervorming voorbereidt, wordt geoordeeld dat een reduktie moet kunnen.

Een tuin waarin nooit gewied of gesnoeid wordt, raakt overwoekerd en is na enkele jaren geen tuin meer. Dat geldt ook voor een opleiding aan een universiteit. Die moet voortdurend bijgesteld worden, omdat de wetenschappelijke kennis groeit. Maar hoe dat moet, valt niet eenvoudig te beantwoorden. Alles moet dus interuniversitair geregeld worden en dat gaat langzaam.

We weten wel hoe het niet moet. Revolutie maken en iedereen in het harnas jagen, heeft geen enkele zin. Een lineaire vermindering van, bijvoorbeeld, dertig procent van de stof voor elk vak is ook onzin.

Wij hebben emeriti gevonden die bereid waren alle kursussen door te lezen en na te gaan waar die elkaar overlapten. Het is immers niet nodig dat studenten dezelfde teorie drie keer krijgen. Dat nalezen van die kursussen was zeer zwaar werk, maar noodzakelijk.

We bekijken het hele curriculum vanuit de vraag wat we met die opleiding moeten bereiken. Het antwoord is duidelijk : een betere basisopleiding, waarbij wetenschappelijke vernieuwing kan opgenomen worden zonder de studielast overdreven te doen stijgen.

Dat kan door naast de basisopleiding meer keuzevakken aan te bieden, door overlappingen te schrappen, door meer en beter overleg. “

ERIK DEPREEUW

Een universitaire opleiding moet niet gemakkelijker worden, zegt dr. Erik Depreeuw, medewerker bij de afdeling studiebegeleiding van de KU Leuven. Maar de studiebelasting moet wel zinvol zijn.

“De studiebelasting is erg hoog en al jaren wordt er inspanning geleverd om daar iets aan te doen. Het probleem is dat we altijd spreken van gemiddelden : de gemiddelde student, de gemiddelde belasting. Bestaan die eigenlijk wel ?

Voorts ligt de oplossing niet in het gemakkelijker maken van de opleiding. De vraag moet anders gesteld.

De universiteit heeft de maatschappelijke opdracht om hoogdeskundige mensen te vormen. Als die opdracht waar gemaakt moet worden, dan mag en moet de opleiding zwaar en goed zijn.

Dat betekent inderdaad studiebelasting die hoog kan liggen. Dat is geen probleem als het gaat om een zinvolle belasting. En daar loopt het vaak fout. Veel meer dan aan buitenlandse universiteiten doen onze opleidingen nog een beroep op het geheugen. Wat is de relevantie van de zogenaamde parate kennis die in het geheugen wordt opgeslagen en daar na enkele dagen uit verdwenen is ? In de praktijk verzwaart dat onnodig, zelfs nutteloos de studielast.

Een ander criterium ligt in de vraag : wat is de relevantie van dit vak binnen de algemene wetenschappelijke vorming ? Of welke relevantie heeft het vak voor het latere beroep ?

Belangrijk daarbij is dat de inspanningen van de universiteiten verhoogd worden, zodat de draagkracht van de studenten verbetert. Dat wil praktisch zeggen dat wie bij het onderwijsproces betrokken is, meewerkt om de studenten te motiveren om te “blokken” en al die inspanningen te leveren. Daardoor zal de kwantificeerbare studielast misschien niet meteen verminderen, maar de subjektieve studiebelasting zal afnemen. Wie weet wat het belang is van leerstof, zal die sneller en gemakkelijker instuderen. “