Het was geen verrassing. Tijdens de G8-top op Sea Island kwamen geen plannen tot stand voor samenwerking in Irak. De kloof die het conflict heeft geslagen, is te diep. Wat echter meer zorgen baart, is dat ook in de gesprekken over de preventie van de verspreiding van nucleaire wapens, een van de cruciale thema’s, geen vooruitgang werd geboekt.

George Bush opperde meermaals dat het grootste gevaar eruit bestaat dat ‘de meest gevaarlijke mensen op de wereld’ de hand zullen leggen op ‘de meest gevaarlijke wapens van de wereld’. En hij heet gelijk. Osama bin Laden noemde het zelfs Al Qaeda’s plicht om over een nucleaire bom te beschikken. Niettemin zijn onze maatregelen om een nucleaire aanval te voorkomen, sinds 11 september nauwelijks veranderd.

Dat is zeer verwonderlijk, als je weet dat het probleem van het nucleaire terrorisme eigenlijk kan worden opgelost. De apparatuur om een nucleaire bom te maken, is onbetaalbaar, zelfs voor de grote, rijke terroristische organisaties. Bovendien kunnen terroristen enkel via staten aan nucleair materiaal komen. Als alle splijtstoffen achter slot en grendel zaten en gecontroleerd werden, en er geen nieuw materiaal meer werd aangemaakt, dan zou de wereldwijde dreiging van het nucleaire terrorisme wegvallen.

Natuurlijk is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Maar het is mogelijk. We hebben de middelen. Het ontbreekt ons alleen aan een duidelijk doel en het doorzettingsvermogen om dat doel te bereiken. Voor Amerika zou de bijkomende kost van die inspanning ongeveer 1 miljard dollar per jaar bedragen. Nu geven de Amerikanen jaarlijks 10 miljard dollar uit aan een rakettenschild dat niet werkt, en wanneer het uiteindelijk zal werken, enkel bescherming zal bieden tegen de minst waarschijnlijke nucleaire aanval, de raketaanval. Waarom zou men geen 10 procent van dat bedrag spenderen aan bescherming tegen de meest waarschijnlijke nucleaire aanval, de bomkoffer?

Het gaat hier echter niet om een louter Amerikaans probleem. Ook de Europese Unie zoekt naar een manier om terrorisme te bestrijden. Zonder Bush’ agressieve strategie te onderschrijven. Ziehier, een aantal maatregelen die preventief en geweldloos zijn, en die om een brede samenwerking vragen. Een goede strategie moet op verschillende vlakken werken.

Beveilig het arsenaal kernwapens van de vroegere Sovjet-Unie en vernietig alles wat al vernietigd had moeten zijn. Rusland heeft nog steeds 20.000 nucleaire raketten en genoeg materiaal om 50.000 Hiroshima-bommen te kunnen maken. Het Nunn-Lugar-programma, de samenwerking met Rusland om dit materiaal te beveiligen of te vernietigen, moet enorm worden uitgebreid.

Stop het gebruik van sterk verrijkt uranium in onderzoeksreactoren. Zulke reactoren moeten gesloten of aangepast worden.

Stop de nieuwe verrijking of opwerking van splijtstof. Landen die nucleaire energie willen voor vreedzame doeleinden, kunnen door de bestaande nucleaire exporteurs voorzien worden van de nucleaire brandstof die ze nodig hebben.

Laat het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie controleren of alle staten met nucleaire programma’s een strikte beveiliging hebben. De nucleaire supermarkt van de Pakistaanse A.Q. Khan was een griezelig voorbeeld van wat er gebeurt zonder controle. Zorg ervoor dat Iran geen toegang krijgt tot nucleaire materialen en schroef Noord-Korea’s nucleaire programma terug. Die laatste zijn de twee moeilijkste maatregelen.

Maar zelfs als we die niet kunnen realiseren, zouden we door de uitvoering van de andere voorstellen al 99 procent van alle splijtstoffen veilig kunnen stellen. De maatregelen lossen niet al onze problemen op – biologisch terrorisme is even angstaanjagend – maar ze zouden een van de grootste gevaren uit de wereld wegnemen.

Copyright Knack/Newsweek. Vertaling: E.L.