Het gaat niet om meer werk voor de zelfstandige winkelier of handelaar. Het gaat om een grotere flexibiliteit. Dat zegt Jaak Gabriëls (VLD), minister van Landbouw en Middenstand, die het wetsvoorstel van drie VLD-senatoren steunt.

Jaak Gabriëls

‘Het wetsvoorstel van de drie liberale senatoren, Mimi Kestelijn, Paul De Grauwe en Didier Ramoudt, is een vervolg van de discussie uit de vorige regeerperiode over de versoepeling van de openingstijden voor winkels. Daarover is gepraat in de Commissie Financiën van de Senaat en mij is gevraagd daar een standpunt in te nemen. Ik steun dat wetsvoorstel omdat het zal leiden tot eenvoudiger en betere wetgeving.

Nu al mogen zelfstandige winkeliers negentig uur per week open zijn, vijftien uur per dag en zes dagen per week. Maar in de loop der jaren waren daar zoveel uitzonderingen op gekomen – winkels aan de kust, videotheken, wasserettes, noem maar op – dat niemand dat nog kon controleren. Is het dan niet beter een uniforme regeling voor iedereen uit te werken en tegelijk de openingsuren door de zelfstandige zelf te laten bepalen?

Dat is – wat men ook mag zeggen – wel te controleren omdat elke zelfstandige de openingsuren moet meedelen en afficheren zodat de inspectie van Economische Zaken controles kan uitoefenen. Trouwens: alle zelfstandigenorganisaties stellen dat de controle op de koopjes goed verloopt en dat is oneindig veel moeilijker dan de controle op openingsuren.

Het gaat dus in wezen niet om een andere arbeidsbelasting en ook niet om meer arbeidsbelasting, wel om meer vrijheid voor de zelfstandige zelf. Die kan immers afhankelijk van de branche en de buurt, het best inspelen op de noden die er bestaan.

Ik heb als historicus een grote liefde voor het verleden, maar de geschiedenis leert ons ook dat we moeten vooruitblikken. En dan zien we dat de e-commerce op ons afkomt.

De grote warenhuizen zijn nu al bezig met muurwinkels en automaten, die geen enkele zelfstandige kan betalen. Dat is pas een vertekening van de markt en daar moet de zelfstandige zich tegen kunnen wapenen.

Nu al bestaat er ook bij kleine zelfstandigen grote belangstelling voor webshops. Ik weet dat dat nog toekomstmuziek is, maar het komt eraan. Zoveel is zeker. En men zal mij over tien jaar niet kunnen verwijten dat ik als minister van Middenstand die evolutie niet in gang zette waardoor de zelfstandigen daar de boot hebben gemist.’

Frieda Brepoels

Niemand wordt er beter van als winkeliers volledig vrij mogen bepalen wanneer ze hun zaak openhouden. Dat zegt Frieda Brepoels, voorzitter van de VU-ID Kamerfractie en lid van de Kamercommissie Middenstand.

‘Ik verzet mij met klem tegen het wetsvoorstel om de openingstijden vrij te laten invullen naar gelang de behoeften, weliswaar met een maximum van vijftien uur per dag. Alle verenigingen van zelfstandigen zijn daartegen, maar minister van Middenstand Jaak Gabriëls (VLD) steunt dat voorstel namens de regering en luistert niet eens naar hun bezwaren. En die zijn nochtans terecht.

Om te beginnen zal de concurrentiestrijd tussen de grote winkelketens en de kleine zelfstandigen nog maar eens aangewakkerd worden.

Gabriëls denkt ook helemaal niet aan de zelfstandige winkelier. Wat zal er overblijven van de nu al schaarse vrije tijd als hij verplicht wordt ’s avonds en in het weekend open te blijven? En de mensen die bij zelfstandige winkeliers werken: hoe zal hun gezinsleven georganiseerd worden? Hoe zullen die voor bijvoorbeeld kinderopvang zorgen?

Dat is nu al een klacht van de werknemers in grote winkelketens die in de koopjesperiode en op feestdagen langer moeten werken. Als dit voorstel er door komt, zal de druk op die werknemers nog toenemen. Zullen we dat dan maar uitbreiden voor alle zelfstandigen?

Dit voorstel houdt ook geen enkele rekening met de waarden die mensen in onze samenleving belangrijk vinden: hun gezin en de vrije tijd.

Dat werd nog maar eens bewezen door het grote Europese Waardeonderzoek.

In Duitsland, Luxemburg, Noorwegen, Oostenrijk, Italië en Nederland geldt trouwens eenzelfde of zelfs strengere reglementering. In Frankrijk, Griekenland, Groot-Brittannië en Zweden zijn geen beperkingen op de openingstijden maar mogelijk wel op tewerkstelling van personeel.

Op het eerste gezicht wordt de klant misschien beter van een versoepeling van de openingsuren, maar dat is niet zo. Heeft iemand gedacht aan de veiligheidsproblemen in stedelijke winkelcentra als de openingstijden volledig vrij worden?

Bovendien zal alles duurder worden. De werknemers die ’s avonds of in het weekend werken, moeten immers meer betaald worden. Afgezien van de vraag of de kleine zelfstandige dat kan opbrengen, kunnen we zeker zijn dat het extra loon doorberekend zal worden aan de consument. Tenzij Gabriëls van plan is om voor zelfstandigen ineens alles te dereguleren : gezin, loon, werkuren en kwaliteit van leven.’

Opgetekend door Misjoe Verleyen