De Wereldhandelsorganisatie bestaat tien jaar.
In januari 1995 werd de Wereldhandelsorganisatie (WTO) opgericht. Prof. dr. Hylke Vandenbussche, hoogleraar internationale economie aan de KU Leuven, evalueert het voorbije decennium.
De WTO is de opvolger van de GATT (General Agreement on Tariffs and Trade), wat is het verschil?
HYLKE VANDENBUSSCHE: De GATT werd in 1948 opgericht door een 23-tal voornamelijk ontwikkelde landen. Vandaag telt de WTO niet minder dan 148 landen, een aantal ontwikkelingslanden incluis. Het doel van de organisatie is de afbouw van tarieven en andere handelsbelemmeringen tussen haar leden. Tussen 1973 en 1995 groeide de totale wereldhandel in goederen van 575 miljard naar 4900 miljard dollar. Algemeen wordt aangenomen dat dat mogelijk was dankzij de GATT, die als overkoepelend orgaan tussen de leden functioneerde.
Wordt België beter van zijn lidmaatschap?
VANDENBUSSCHE: België is een kleine, open economie met een exportactiviteit die meer dan 60 procent van ons bruto nationaal product (bnp) beslaat. In de WTO worden we enkel via de Europese Unie (EU) vertegenwoordigd. Het lidmaatschap van de WTO leidde in België onder meer tot een daling van de consumentenprijzen en tot een groter aanbod van producten. De keerzijde is dat de economische activiteit zich nu veel sneller en massaler over de landsgrenzen heen verplaatst. Wat op korte termijn vaak resulteert in banenverlies. Dat leidde recent tot discussies over de voordelen van het lidmaatschap van de WTO. Maar algemeen wordt aangenomen dat we een deel van onze huidige welvaart danken aan de realisaties binnen de WTO.
Waarom was de toetreding van China zo belangrijk?
VANDENBUSSCHE: China is een van de grootste economieën ter wereld met een jaarlijkse groeivoet van ongeveer 10 procent. De Chinese toetreding tot de WTO impliceert een serieuze daling van de tarieven en niet-tarifaire belemmeringen tussen de EU en China. Bedoeling is zo de handel en de investeringen van onder meer de EU in China te stimuleren. Door de toetreding tot de WTO wordt China verplicht zijn markt open te stellen voor invoer van buitenaf. Een land met meer dan één miljard consumenten biedt grote exportmogelijkheden voor de EU.
Wat gebeurt er als de VS uit de WTO zouden stappen?
VANDENBUSSCHE: De laatste tijd staat het lidmaatschap van de WTO in sommige ontwikkelde landen ter discussie. Het principe van de WTO tijdens onderhandelingen over de afbouw van tarieven, is dat van de ‘multilaterale concessies’: als een land afspreekt om zijn tarieven te verlagen tegenover een tweede land, geldt die tariefverlaging ook automatisch voor derde WTO-landen. Bilaterale tariefverlagingen tussen de WTO-leden zijn in principe niet mogelijk en kunnen dus enkel als de landen de WTO verlaten. Mocht men de WTO massaal de rug toekeren, is het niet ondenkbaar dat we opnieuw terechtkomen in een wereld van geïsoleerde, op zichzelf gerichte economieën.
Samengesteld door Marcel Schoeters
