De nieuwe bevoegdheid voor ouderenzorg dwingt de Vlaamse regering volgens Ignace Leus (CM) tot ingrijpende keuzes, ook voor de financiering.
In 2030 zullen in Vlaanderen meer dan 470.000 mensen 85 jaar en ouder zijn. Van die almaar groeiende groep bejaarden zal de helft veel zorgen nodig hebben, en een groot aantal zal zijn laatste jaren doorbrengen in een rusthuis. Daar zijn over goed tien jaar al 100.000 plaatsen nodig, of ruim 30.000 meer dan nu.
‘Omdat Vlaanderen door de nieuwe staatshervorming bevoegd wordt voor ouderenzorg staat de Vlaamse regering voor een enorme opdracht. Er moet voldoende en betaalbare zorg zijn voor duizenden zorgbehoevende bejaarden’, waarschuwt Ignace Leus, directeur Zorg bij de Christelijke Mutualiteiten (CM).
Uit de federale ziekteverzekering stroomt nu jaarlijks 1,85 miljard euro naar de ouderenzorg (rusthuizen en thuisverpleging). De Vlaamse overheid telt 600 miljoen neer voor gezinszorg. De Vlaamse Zorgverzekering keert jaarlijks ruim 320 miljoen uit voor de niet-medische kosten van zorgbehoevenden. Die uitgaven zullen alleen maar toenemen en dwingen de Vlaamse regering volgens Leus tot ingrijpende keuzes. In een nieuw nummer van De Gids op Maatschappelijk Gebied somt hij een tiental voorstellen op.
Leus denkt onder meer aan fiscale en sociale stimulansen voor zelfzorg en mantelzorg (fiscale aftrek voor een gezin dat een bejaarde ouder opvangt; een hogere sociale tegemoetkoming voor hulp aan ouderen). Het voorbeeld van Kind en Gezin, dat na een geboorte een gezin preventief opvolgt, kan dienen voor gezinnen met oudere personen. Leus verwacht ook veel van domotica en andere technologieën om over de veiligheid van bejaarden in huis te waken, of om taken zoals het bereiden van een maaltijd over te nemen.
De nieuwe bevoegdheid voor ouderenzorg is volgens Leus een kans om een geïntegreerd Vlaams beleid te voeren voor alle mensen die zorg nodig hebben (ouderen, mensen met een handicap of psychiatrische problemen). Een grote uitdaging wordt de financiering, ook omdat de federale overheid niet alle middelen voor ouderenzorg zal overdragen. Leus pleit er onder meer voor de dagprijzen van alle rusthuizen te ‘solidariseren’ in één fonds. Een ander opvallend voorstel is een (vrije) rustoordverzekering. Leus denkt dat een rustoordpolis via een relatief lage premie toch een groot deel kan dekken van de kosten die ouderen nu betalen voor hun verblijf in een rustoord of rusthuis. Ziekenfondsen zijn volgens de CM-directeur goed geplaatst om een rustoordverzekering te lanceren.
Patrick Martens
