In Turkije zijn bepaalde volkswijken te mijden, in Londen is de terreurdreiging hoger, en ook in Thailand en Indonesië is voorzichtigheid geboden.
Steeds meer toeristen laten de Europese stranden en campings links liggen en trekken naar meer exotische paradijzen. Maar de officiële reisadviezen die bij deze bestemmingen horen, staan soms haaks op de zorgeloosheid waar vakantiegangers van dromen. Zo gaan de azuurblauwe wateren en zonovergoten stranden van Thailand en Indonesië vergezeld van een algemene waarschuwing voor landen in Zuidoost-Azië. De dreiging van terrorisme wordt er als verhoogd ingeschat. De vakantietempels aan de Egyptische Rode Zee gelden dan weer als veilig. Maar ‘u wordt aangeraden zich niet buiten de hotelcomplexen te begeven’. Wie erheen reist, doet dat het best ‘per vliegtuig of over de weg, samen met andere voertuigen en overdag’. Voor heel Noord-Afrika geldt al maanden het advies ‘uiterst voorzichtig te zijn op plaatsen waar veel westerlingen komen’, omdat ze eventueel het doelwit van aanslagen zouden kunnen worden. Dat geldt ook voor het stabiele Marokko, en het was het advies voor Tunesië, toen daar twee weken geleden 37 toeristen werden neergemaaid. In dat opzicht was het reisadvies zelfs voorspellend: ‘Het terroristische risico neemt vooral de vorm aan van aanslagen gepleegd door enkelingen (lone wolves).’ Zelfs in Londen ligt ‘de algemene terreurdreiging beduidend hoger dan in andere Europese hoofdsteden’.
‘Die reisadviezen neem je beter ernstig’, zegt Michael Mareel van de FOD Buitenlandse Zaken. ‘Zo’n advies wordt grotendeels bepaald door onze diplomatieke posten in de regio, die zich baseren op hun netwerk van ambassades, consulaten, ngo’s en lokale contacten. Stellen zij voor om het advies te wijzigen, dan kan de FOD de veiligheidsdiensten of de reisorganisaties consulteren vooraleer die aanpassing door te voeren. Er wordt dus niet over een nacht ijs gegaan, we maken een realistische inschatting van de risico’s.’
Van paniekzaaierij is bij de adviezen geen sprake. In heel wat landen wordt ‘verhoogde waakzaamheid’ aangeraden, maar wordt wel gezegd dat het op zich veilig is om te reizen. Zo vraagt men toeristen in Turkije zich ’te beperken tot de gangbare toeristische buurten en sommige volkswijken te mijden’. Riskanter wordt het wanneer Buitenlandse Zaken ‘niet-essentiële reizen naar een bepaalde regio of naar het hele land’ afraadt, of gewoon ‘alle reizen’ ernaartoe. Dat laatste is vandaag het geval voor 14 landen (Afghanistan, Burundi, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Guinee, Irak, Jemen, Libië, Nepal, Pakistan, Sierra Leone, Somalië, Syrië, Tunesië en Zuid-Soedan).
‘Maar wij kunnen niemand verbieden om naar een gevaarlijk land af te reizen,’ zegt Mareel. Reisadviezen zijn immers juridisch niet bindend. Een landgenoot die ergens in de problemen raakt, kan de overheid ook niet aanklagen omdat die niet voor de risico’s gewaarschuwd heeft. Al geldt dat niet voor iedereen. Grote touroperators als TUI en Thomas Cook volgen de strengste reisadviezen op omdat hun verzekeraars moeilijk zouden doen als ze ertegenin zouden gaan. ‘We kunnen alleen maar hopen dat iedereen de adviezen leest en opvolgt’, zegt Mareel. ‘En wie alle waarschuwingen negeert, wat eigenlijk zelden voorkomt, stuurt toch beter een e-mail naar de diplomatieke post in de bewuste regio.’
Jelle Henneman
‘Wij kunnen niemand verbieden om naar een gevaarlijk land af te reizen.’
