JA

In België maken jaarlijks naar schatting tweeduizend mensen een einde aan hun leven. Om dat onder de aandacht te brengen was er afgelopen zondag een solidariteitsbijeenkomst in het Brusselse Jubelpark. Gelooft u dat het terugbetalen van psychologische hulp het aantal zelfdodingen kan doen dalen?

Dat het onmiddellijk effect zou hebben, is te scherp gesteld. Maar als het aanbod beter gestructureerd is, kunnen we de vraag om hulp beter opvangen.

Waarom kan de terugbetaling niet verder reiken?

Psychotherapie mag wettelijk enkel worden uitgeoefend door een arts en wordt enkel terugbetaald als het uitgevoerd wordt door een psychiater. Dat versterkt de medicalisering van emotionele en psychische problemen. Het beroep van klinisch psycholoog is nog altijd niet erkend.

Hoe komt dat?

Dat is een heel complex verhaal. Ten eerste is het een communautair probleem: Vlaanderen heeft een andere visie op de plaats van psychologen in de gezondheidszorg dan Wallonië. Ten tweede is de hamvraag of artsen aan psychologen al dan niet toestemming moeten geven om autonoom, ‘zonder voorschift’, te handelen. Voor psychologische diagnoses en behandelingen, vinden wij dat niet nodig. Ten slotte gaat het ook over geld. De terugbetaling moet gebeuren door de ziekteverzekering. De vraag is dus of de artsen bereid zijn om de pot te delen.

Ook het afbakenen is een probleem. Wie en wat wel terugbetalen, en wie en wat niet?

In 2005 gaf de Hoge Gezondheidsraad een advies over psychotherapie met duidelijke definities, opleidings- en erkenningsvoorwaarden. Op dat advies kan men voortbouwen. Ik ben hier al tien jaar mee bezig en vrees dat het nog heel lang zal duren vooraleer de politieke wereld en de artsen bereid zijn stappen vooruit te zetten. Maar ik ben ervan overtuigd dat de terugbetaling er komt. Onder druk van de Europese Unie, en in het belang van de patiënten.

De ziekteverzekering laten terugbetalen voor alle psychologische hulp vindt u nu geen goed idee?

Eerst en vooral: er is al heel wat voorhanden. Via een netwerk van diensten voor geestelijke gezondheidszorg bijvoorbeeld, centra waarbij onder meer psychotherapeuten en psychologen werken, wordt psychologische hulp wél al terugbetaald. Niet door de ziekteverzekering, maar door de Vlaamse Gemeenschap. En er zijn ook de zogeheten revalidatieconventies. Daardoor kunnen mensen met bijvoorbeeld autisme of ernstige hersenletsels aanspraak maken op terugbetaling.

Het probleem is dat het begrip psychotherapeut onvoldoende omschreven is. Een psychotherapeut, dat is simpel gezegd iedereen die een naamplaatje voor de deur heeft hangen. Hun kwaliteit is moeilijk te evalueren. En ook keuzes maken is moeilijk, want psychotherapeuten zijn er in verschillende scholen en strekkingen. Er is de freudiaanse psychotherapie, de gestaltpsychologie… Hoe bepaal je welke wel en welke niet wordt terugbetaald?

Het belangrijkste probleem bij zo’n operatie is evenwel dat we het budgettaire effect ervan niet kunnen inschatten. Als alles wordt terugbetaald, zal de vraag enorm toenemen. Maar hoe groot die toename precies zal zijn, valt niet in te schatten.

Wel zouden we bijvoorbeeld de doelgroep voor terugbetaling beter kunnen afbakenen. Ik denk daarbij speciaal aan kinderen met psychologische problemen.

Nu is er sociale ongelijkheid. Voor wie het zich kan permitteren, ligt de drempel om naar een psycholoog te stappen lager.

Dat is inderdaad zo. Maar ook andere factoren zijn van tel. Wie geschoold is bijvoorbeeld, zal de stap sneller zetten.

Je kunt het terugbetalen ook zien als preventiemaatregel, niet?

Inderdaad, allicht zijn er terugverdieneffecten. Maar die zijn moeilijk te duiden. Op het aantal zelfdodingen zou het een positief effect kunnen hebben. Maar of de criminaliteit erdoor zou dalen, dat betwijfel ik.

NEE

In België maken jaarlijks naar schatting tweeduizend mensen een einde aan hun leven. Om dat onder de aandacht te brengen was er afgelopen zondag een solidariteitsbijeenkomst in het Brusselse Jubelpark. Gelooft u dat het terugbetalen van psychologische hulp het aantal zelfdodingen kan doen dalen?

Dat het onmiddellijk effect zou hebben, is te scherp gesteld. Maar als het aanbod beter gestructureerd is, kunnen we de vraag om hulp beter opvangen.

Waarom kan de terugbetaling niet verder reiken?

Psychotherapie mag wettelijk enkel worden uitgeoefend door een arts en wordt enkel terugbetaald als het uitgevoerd wordt door een psychiater. Dat versterkt de medicalisering van emotionele en psychische problemen. Het beroep van klinisch psycholoog is nog altijd niet erkend.

Hoe komt dat?

Dat is een heel complex verhaal. Ten eerste is het een communautair probleem: Vlaanderen heeft een andere visie op de plaats van psychologen in de gezondheidszorg dan Wallonië. Ten tweede is de hamvraag of artsen aan psychologen al dan niet toestemming moeten geven om autonoom, ‘zonder voorschift’, te handelen. Voor psychologische diagnoses en behandelingen, vinden wij dat niet nodig. Ten slotte gaat het ook over geld. De terugbetaling moet gebeuren door de ziekteverzekering. De vraag is dus of de artsen bereid zijn om de pot te delen.

Ook het afbakenen is een probleem. Wie en wat wel terugbetalen, en wie en wat niet?

In 2005 gaf de Hoge Gezondheidsraad een advies over psychotherapie met duidelijke definities, opleidings- en erkenningsvoorwaarden. Op dat advies kan men voortbouwen. Ik ben hier al tien jaar mee bezig en vrees dat het nog heel lang zal duren vooraleer de politieke wereld en de artsen bereid zijn stappen vooruit te zetten. Maar ik ben ervan overtuigd dat de terugbetaling er komt. Onder druk van de Europese Unie, en in het belang van de patiënten.

De ziekteverzekering laten terugbetalen voor alle psychologische hulp vindt u nu geen goed idee?

Eerst en vooral: er is al heel wat voorhanden. Via een netwerk van diensten voor geestelijke gezondheidszorg bijvoorbeeld, centra waarbij onder meer psychotherapeuten en psychologen werken, wordt psychologische hulp wél al terugbetaald. Niet door de ziekteverzekering, maar door de Vlaamse Gemeenschap. En er zijn ook de zogeheten revalidatieconventies. Daardoor kunnen mensen met bijvoorbeeld autisme of ernstige hersenletsels aanspraak maken op terugbetaling.

Het probleem is dat het begrip psychotherapeut onvoldoende omschreven is. Een psychotherapeut, dat is simpel gezegd iedereen die een naamplaatje voor de deur heeft hangen. Hun kwaliteit is moeilijk te evalueren. En ook keuzes maken is moeilijk, want psychotherapeuten zijn er in verschillende scholen en strekkingen. Er is de freudiaanse psychotherapie, de gestaltpsychologie… Hoe bepaal je welke wel en welke niet wordt terugbetaald?

Het belangrijkste probleem bij zo’n operatie is evenwel dat we het budgettaire effect ervan niet kunnen inschatten. Als alles wordt terugbetaald, zal de vraag enorm toenemen. Maar hoe groot die toename precies zal zijn, valt niet in te schatten.

Wel zouden we bijvoorbeeld de doelgroep voor terugbetaling beter kunnen afbakenen. Ik denk daarbij speciaal aan kinderen met psychologische problemen.

Nu is er sociale ongelijkheid. Voor wie het zich kan permitteren, ligt de drempel om naar een psycholoog te stappen lager.

Dat is inderdaad zo. Maar ook andere factoren zijn van tel. Wie geschoold is bijvoorbeeld, zal de stap sneller zetten.

Je kunt het terugbetalen ook zien als preventiemaatregel, niet?

Inderdaad, allicht zijn er terugverdieneffecten. Maar die zijn moeilijk te duiden. Op het aantal zelfdodingen zou het een positief effect kunnen hebben. Maar of de criminaliteit erdoor zou dalen, dat betwijfel ik.

Opgetekend door Jan Jagers

‘Ik ben ervan overtuigd dat de terugbetaling er komt.’

‘Hoe bepaal je welke therapie je wel en welke therapie je niet terugbetaalt?’