‘Pana was als de EU’

Wat trekt u zo aan in dit werk?

Hendrik Vos: Panamarenko blijft mij fascineren. Ik heb weinig met vliegen en nog minder met duikboten, maar wel met dromen, creatief zijn, prutsen en denken: we zien wel of het werkt. De naïviteit van het kleine jongetje dat er toch maar voor gaat heeft me altijd aangesproken. En hij hield dat vol als volwassen man: ‘Ik ga eens een rugzak maken met een vlieger erin.’

Herkent u dat in uw professionele leven?

Vos: Wel, dat is precies hetzelfde traject dat de Europese Unie heeft afgelegd. Ik begin mijn nieuwe boek over de EU met de beroemde zin van Pippi Langkous: ‘Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk wel dat ik het kan.’ Dat was ook de ingesteldheid van de pioniers van de Europese eenmaking. Politici, ambtenaren en rechters dachten: geen idee hoe dit moet, maar we hebben een vaag idee en we zullen wel zien of het werkt. Panamarenko’s ballonnen, helikopters en robotten en de EU zijn op dat vlak gelijk. In het geval van Europa werkt het. In het geval van Panamarenko weten we het niet zeker – en dat is goed zo.