‘Overtreding welzijnswet wordt nooit vervolgd’

HET MACTAC-INCIDENT 'Alleen zware pesterijen krijgen een juridisch staartje, dus vinden veel bedrijven preventie niet noodzakelijk.' © GF
Hannes Cattebeke
Hannes Cattebeke Freelance journalist voor onder meer Knack

Stress, burn-outs, pesterijen. Veel Belgische bedrijven liggen niet echt wakker van de ‘moderne’ problemen van de werkvloer.

In augustus 1996 trad in België de welzijnswet in werking. Vijftien jaar later organiseren de advocaten van het Progress Lawyers Network (PLN) een colloquium om de naleving van die wet te evalueren. De kans dat daar veel positief nieuws te rapen valt, is gering. Volgens organisator en specialist arbeidsrecht Enrico De Simone zijn er in ons land momenteel 30.000 bedrijven zonder een preventieplan. ‘Een onwaarschijnlijk cijfer, als je weet dat zo’n plan maar een eerste, kleine stap is naar meer welzijn op het werk.’

Problemen op de werkvloer zijn al lang niet meer beperkt tot arbeidsongevallen alleen. Het colloquium behandelt een zeer uitgebreid gamma, gaande van burn-outs via pesterijen tot asbest. Strijdpunten die men misschien eerder zou verwachten bij de vakbonden dan op een congres voor advocaten.

Enrico De Simone: Om te beginnen richten wij ons niet alleen tot advocaten. We mikken op een breder publiek. Advocaten komen meestal maar in het verhaal voor als er slachtoffers vallen, zoals zwaargewonden bij arbeidsongevallen of tijdens rechtszaken over schadevergoedingen. Op die momenten is het eigenlijk al te laat. Vandaag zien we dat veel werkgevers zich indekken tegen risico’s via hun verzekering. Ze worden zelden aansprakelijk gesteld en ze hoeven er geen grote bedragen voor te betalen. Alleen de zware pesterijen of de ernstige arbeidsongevallen krijgen een juridisch staartje. Maar een gewone overtreding tegen de welzijnswet wordt nooit vervolgd. Vandaar dus dat bedrijven de noodzaak niet voelen om aan preventie te doen.

Veel van die moderne problemen van de werkvloer blijven goed verborgen. Het slachtoffer van pesterijen durft niet te praten. Wie aan een burn-out lijdt, ontkent dat heel vaak.

De Simone: We zien dat er voldoende aandacht is voor de klassieke gezondheidsproblemen, zoals werken met chemische producten of met gevaarlijke machines. Maar de verborgen problemen, zoals werkgerelateerde depressies, moeten het meestal afleggen tegen de druk van de concurrentiële omgeving waarin de meeste bedrijven opereren. Nochtans gaf de werkbaarheidsmonitor van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) vorig jaar aan dat 30 procent van de Vlaamse werknemers met negatieve stress kampt.

Bij de pesterijen die het afgelopen jaar in de media kwamen, waren al een paar keer vakbondsafgevaardigden betrokken. Zou dat erop kunnen wijzen dat ook de vakbonden het probleem onderschat hebben?

De Simone: Ik denk dat de vakbonden wat dat betreft al mea culpa hebben geslagen. Los daarvan denk ik niet dat vakbondsmensen meer betrokken zijn bij pesterijen dan andere werknemers. Wat me wel is opgevallen bij die zaak in MACtac in Henegouwen, is dat er in zo’n groot bedrijf nog nooit ook maar enige aandacht was besteed aan pestpreventie. Pesterijen blijven vaak verborgen, maar met een goed beleid en de aanwezigheid van een aanspreekpersoon kunnen ze wel degelijk zichtbaar gemaakt worden.

INFO: COLLOQUIUM WELZIJN OP HET WERK. BRUSSEL, 18 MAART 2011. WWW.PROGRESSLAW.NET

Hannes Cattebeke

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content