Israël blijft voorzichtig, maar ziet toch een kans op vrede in het Midden-Oosten.
Twee hoge Israëlische diplomaten voerden vorige week in Brussel gesprekken met de Europese en de Belgische autoriteiten. Tijdens een onderhoud met enkele journalisten benadrukten ze dat het met de relaties tussen Europa en Israël de goede kant op gaat. ‘Na lange discussies zijn we bijna klaar om een breed actieplan te ondertekenen’, zei adjunct-directeur-generaal Ran Curiel van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Tel Aviv. ‘We worden geen lid van de Europese Unie, maar we komen wel dichter bij elkaar. We kijken nu anders naar Europa, zoals Europa ook anders naar ons kijkt. Een probleem blijft dat de publieke opinie ons niet goed gezind is – dat is soms niet normaal meer.’
Europa riep voortgang in het vredesproces in het Midden-Oosten uit tot zijn belangrijkste strategische prioriteit. Israël begrijpt dat er zich na de dood van Yasser Arafat een kans voordoet om een stap vooruit te zetten. ‘Arafat was niet zomaar een leider, hij was een symbool van het Palestijnse nationalisme’ beklemtoonde Harry Kney-Tal, het hoofd van het Departement voor Politieke Analyse van het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken. ‘Hij was de vlag van het verzet. Hij zat klem in het spanningsveld tussen zijn engagement voor gewapende strijd en het groeiende besef dat uiteindelijk alleen diplomatie de Palestijnen kan helpen. De vraag is hoe het nieuwe leiderschap met zijn erfenis zal omgaan.’
Curiel en Kney-Tal herinneren zich dat voormalig premier Mahmoud Abbas, de voorlopige leider van de PLO en kandidaat voor het presidentschap van de Palestijnse Autoriteit, als eerste minister wel degelijk begreep dat de intifada de Palestijnse zaak veel schade berokkende. ‘Maar het is te vroeg’, stelde Harry Kney-Tal. ‘Na de dood van Nasser werd Egypte eerst door een collectief leiderschap bestuurd, waaruit Anwar Sadat geleidelijk naar voren kwam als de nieuwe sterke man. Hij nam uiteindelijk de historische beslissing om vrede te sluiten met Israël. De nieuwe Palestijnse leiders moeten nu eerst legitimiteit krijgen. Ze moeten ook laten zien dat ze ten minste de wil hebben om de terreur aan banden te leggen. Die wil was er onder het vorige leiderschap niet.’
Er breekt volgens Tel Aviv nu een periode van drukke diplomatieke activiteit aan. ‘Ook Israël heeft de voorbije jaren veel verloren’, benadrukten Curiel en Kney-Tal. ‘Het geweld en de bommen kostten mensenlevens, maar ze waren ook een rem op de economische ontwikkeling. Toeristen bleven weg. Europa wil vrede in het Midden-Oosten. Het mag niet vergeten dat die vrede weinig zal veranderen aan de enorme maatschappelijke en sociale problemen in de Arabische wereld zelf.’
H.v.H.
