Macrofagen kunnen kankergezwellen soms helpen in plaats van aanvallen.

Glioblastomen zijn agressieve hersenkankers. Ze worden gevoed door cellen uit ons afweersysteem: macrofagen. Die zijn talrijk in de tumoren en bevorderen helaas hun groei. Immunoloog Kiavash Movahedi (VIB/VUB) en zijn collega’s beschrijven in Nature Neuroscience hun zoektocht naar manieren om macrofagen ertoe te bewegen tumorcellen te liquideren in plaats van te voeden.

Macrofagen vormen de basis van de veelbelovende immuuntherapie, waarmee de eigen afweer van een patiënt wordt gestimuleerd om kankercellen aan te vallen. Helaas werkt het niet bij hersenkankers. Die oefenen een remmende werking op onze afweer uit en misbruiken macrofagen voor hun eigen heil.

De onderzoekers konden de macrofagengemeenschap rond glioblastomen in kaart brengen. Ze is heel divers. Macrofagen kunnen zich ook aanpassen aan de specifieke kenmerken van een kanker. Het zal dus niet gemakkelijk zijn om ze zo bij te sturen dat ze nuttig worden in plaats van schadelijk in de strijd tegen glioblastomen. Maar niet gemakkelijk is niet hetzelfde als onmogelijk.

Een team rond hersenonderzoeker Patrik Verstreken (VIB/KU Leuven) meldt in Neuron dat het erin geslaagd is het tau-eiwit, dat betrokken is bij de ziekte van Alzheimer en andere hersenaandoeningen, aan banden te leggen. Het tau kan ophopingen vormen die een normale werking van de hersenen hinderen. De sleutel ligt in het uitschakelen van een ander eiwit (synaptogyrine-3) dat aan zenuwuiteinden met het tau reageert. Zo kan vermeden worden dat zenuwconnecties verbroken worden en het geheugen achteruitgaat. Maar er is nog werk aan de winkel om hier een behandeling van te maken.