Nu ook echt de chef

GERARD VAN CAELENBERGE Niet uit op een machtsstrijd met minister De Crem. © IMAGE GLOBE
Hannes Cattebeke
Hannes Cattebeke Freelance journalist voor onder meer Knack

Het Belgisch leger heeft opnieuw een stafchef. Luitenant- generaal vlieger Gerard Van Caelenberge mocht al een aantal maanden warmdraaien als interim. Maar nu is hij ook officieel het hoofd van de strijdkrachten. Voor minister van Defensie Pieter De Crem (CD&V) is de benoeming een geruststelling. Na de verbitterde relatie met Charles-Henri Delcour, die in maart voor een primeur in de Belgische geschiedenis zorgde door zelf voortijdig op te stappen, weet hij zich met Van Caelenberge verzekerd van een loyale stafchef. De Crem profiteerde van het feit dat de federale regering erop gebrand was om nog voor het reces enkele beslissingen aan te kondigen waarvan verwacht werd dat ze nog lang zouden aan- slepen. Aldus kreeg de minister snel een vrijgeleide voor zijn favoriete kandidaat, die ondanks zijn talrijke adelbrieven toch aankeek tegen twee serieuze hindernissen.

Vooreerst is Van Caelenberge net als zijn minister Nederlandstalig en zegt een ongeschreven regel dat de minister en de stafchef van een andere taalrol moeten zijn. Misschien liet de tegenstribbelende PS zich overtuigen door het argument dat de geboren Antwerpenaar al sinds de jaren tachtig in het Waals-Brabantse Piétrebais woont. Daarnaast breekt de benoeming ook met de traditie om de drie legercomponenten om beurten de stafchef te laten leveren. Delcour kwam uit de landmacht. Zijn voorganger August Van Daele maakte deel uit van de luchtmacht. Eigenlijk was nu dus de marine aan de beurt.

Na het ontslag van Delcour kondigde De Crem echter aan dat hij de benoemingsprocedure wilde omgooien. Hij droomde van een ‘objectivering’. Het uitgangspunt moest competentie worden, en niet langer de taal, partijkleur of het juiste aantal sterren. Daaruit werd aanvankelijk geconcludeerd dat het veld met kandidaten helemaal open lag. In werkelijkheid vereenvoudigde het de plannen van De Crem om Van Caelenberge voor te dragen. Niet dat de nieuwe chef de functie niet verdient. Naar verluidt waren er binnen de legertop heel weinig andere kandidaten en zowel bij de vakbond, in de parlementaire commissie als onder militairen is men het erover eens dat de bijna-zestiger een geschikte kandidaat was.

De enige vrees die werd uitgesproken, was dat Van Caelenberge iets te veel een jaknikker zou kunnen zijn. Iemand die, in tegenstelling tot Delcour, weinig ziet in een machtsstrijd met De Crem. Geen wonder dus dat de minister op de persvoorstelling de wens uitsprak dat de kersverse viersterrengeneraal een open communicatie zou voeren, ook naar de buitenwereld. Dat was vooreerst een verwijzing naar Delcour, die met de regelmaat van de klok vertrouwelijke nota’s verstuurde die dan steevast uitlekten en niet zelden kritiek aan het adres van De Crem bevatten. Maar het was ook een signaal dat de minister er alle vertrouwen in heeft dat de stafchef zijn ideeën deelt.

Van Caelenberge stemde in met de afslanking van het Belgisch leger in de voorbije jaren en is dankzij de voorbije interimperiode ook perfect op de hoogte van wat er nog op stapel staat. Een deel van het legermateriaal moet dringend gemoderniseerd worden en daarvoor beschikt hij de komende drie jaar over in totaal 500 miljoen euro. Maar er wacht hem ook de terugtrekking van de troepen uit Afghanistan. En voor de rest blijft het adagio van de voorbije jaren gelden: afslanken, verjongen en de internationale samenwerking opdrijven.

Hannes Cattebeke

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content