Peter Vandeweerdt

Barbara Hendricks zingt lieder van Beethoven.

Wie zich Beethoven als de eeuwig ernstige, klassieke componist voorstelt, kijkt vreemd op bij het horen van een aantal van de vele Lieder die hij publiceerde. Schubert mag dan de liedkunst tot een ongekende hoogte hebben gevoerd, Beethoven was de eerste die een volledige liederencyclus publiceerde, An die ferne Geliebte. Sommige van die composities hebben dezelfde puur romantische sfeer en dezelfde subtiele kleurverschuivingen als die van Schubert, wat natuurlijk ook te danken is aan een gemeenschappelijke bewondering voor dichters zoals Goethe.

Maar Goethe was ook een man van vele thema’s. Neem nu La Marmotte: dat werd geschreven voor een theaterstuk. Het klinkt ons op het eerste gezicht vreemd en zelfs grappig in de oren:

Ich komme schon durch manches

land,

Avec que la marmotte

Und immer was zu essen fand

Avec que la marmotte

Maar het gaat over kinderen uit de Zwitserse Savoie die in periodes van grote hongersnood door hun ouders over de Alpen naar Duitsland werden gestuurd, om daar als straatmuzikant te gaan bedelen, vaak met een marmot die allerlei kunstjes kon. Dat verhaal greep Beethoven aan, en hij zette het op muziek, het soort dat bestemd was voor opvoeringen in salons. Nog zo eentje is Goethes verhaal uit Faust over de koning die zijn vlooien liet aankleden door zijn kleermaker en ze tot hoveling of minister benoemde, waarna de echte hovelingen ze niet meer durfden dood te krabben. Je zit niet direct aan de Negende te denken als je Beethovens versie beluistert.

Dat is zelfs nog minder het geval bij de vele volksliederen die Beethoven op muziek zette. Duistere volksverhaaltjes, liefdesliedjes, wiegeliedjes en nog veel meer. Ze maken deel uit van een reeks Schotse, Franse, Ierse en ‘continentale’ liederen, besteld door een Schotse uitgever en gecomponeerd tussen 1810 en 1818. Beethoven op Spaanse, Russische, Zweedse, Portugese of Poolse teksten: het klinkt niet alledaags. De teksten én de vrij eenvoudige muziek zitten vol couleur locale, simpele poëzie en humor.

Van de vele liederen die Beethoven schreef, bracht sopraan Barbara Hendricks er 28 uit. We moeten eerlijk zijn: niet iedereen is een fan van haar krachtige, warme, jongensachtig expressieve stem vol vibrato. Zelf houd ik niet alleen van haar stem, maar ook van haar zeer intelligente en open kijk op het wereldgebeuren – bezoek bijvoorbeeld haar website www.barbarahendricks.com eens. Onvrede met de platenfirma’s waarvoor ze werkte bracht haar ertoe haar eigen label op te richten, Arte Verum. Daarop bracht ze tot nu toe een handvol van haar eigen cd’s uit, waaronder deze Lieder & Volkslieder van Beet-hoven. Misschien naar een iets minder breed publiek gericht, maar duidelijk een project dat haar na aan het hart ligt. De begeleiding, in de eerste achttien liederen door pianist Love Derwinger en in de overige door het trio Derwinger, Christian Bergqvist (viool) en Leo Winland (cello), is zonder meer prima.

BARBARA HENDRICKS, LIEDER & VOLKSLIEDER VAN LUDWIG VAN BEETHOVEN, ARTE VERUM, WWW.ARTEVERUM.COM.

Peter Vandeweerdt

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content