Het onverhoopte succes van de iPod inspireert oude en nieuwe concurrenten van Apple tot de ontwikkeling van een eigen digitale muziekspeler. ‘To mp3 or not to mp3…’
Will Smith heeft er eentje, Gwyneth Paltrow is er verliefd op geworden, Alicia Keys loopt er graag mee over straat, U2 heeft er zijn naam aan verbonden… De iPod is niet zomaar een draagbare muziekspeler, hij is uitgegroeid tot een symbool van de moderne tijd, een modeaccessoire waarmee jongeren en jeugdige ouderen hun geloofwaardigheid meten. De verkoop van de digitale oogappel overtreft alle verwachtingen: tussen juli en september gingen wereldwijd twee miljoen stuks over de toonbank, tegen kerst zou het voorlopig totaal zowat tien miljoen moeten bedragen. Trendsetter Apple, die enkele jaren geleden de wereld verraste met de esthetisch revolutionaire iMac-computer, heeft zichzelf overtroffen. De iPod is as cool as hell, zowel aan de binnen- als aan de buitenkant.
De nieuwste uitvoering van het toestel, de iPod Photo, heeft plaats voor ongeveer 15.000 liedjes op zijn harde schijf van 60 gigabyte (GB) en biedt je bovendien de mogelijkheid om digitale foto’s op te slaan en te bekijken. Op de 40GB- en 20GB-versie passen respectievelijk 10.000 en 5000 liedjes, nog altijd meer dan de gemiddelde sterveling in zijn cd-kast heeft staan. De iPod mini is precies wat zijn naam suggereert: kleiner, lichter en dunner dan zijn grote broer. Maar ook: minder krachtig. De batterij moet sneller aan de stroom, de harde schijf van 4GB zit al na 1000 liedjes vol. Het moet gezegd: twee zware opofferingen voor een slanke lijn en een prijsvoordeel van amper 60 euro. Een resumé voor de portemonnee: 269 euro voor de mini, 329 euro voor het model met 20GB, 439 euro voor 40GB, 539 voor de iPod Photo met 40GB, 649 euro voor de versie met 60GB. Stevige bedragen, maar je krijgt er dan ook veel voor in de plaats. Zo veel zelfs, dat de concurrentie zich de tanden stuk bijt op het witte wonder.
Steeds meer grote elek-tronicaproducenten proberen in te haken op de iPod-hype door een eigen mp3-speler met harde schijf op de markt te brengen. Vorig jaar kwam Dell op de proppen met de Digital Jukebox, Philips heeft zich laten kennen met de HDD en nu waagt zelfs Packard Bell zich aan een muzikaal avontuur met de Pocket M@estro. Die laatste, nauwelijks groter dan een kredietkaart, is verkrijgbaar met een harde schijf van 2,5 of van 5 gigabyte. Eerder aan de magere kant, maar je krijgt er wel een ingebouwde FM-radiotuner en dictafoon bij. Philips trekt in stijlvol zwart ten aanval tegen de klinische witte iPod, maar verliest de strijd omdat de HDD120 traag en onhandig is in de bediening, vergezeld wordt van een waardeloze koptelefoon en te hoge budgettaire eisen (400 euro) stelt. Ook Rio, een van de grondleggers van de mp3-speler, krijgt geen barst in de dam. De Rio Karma (389 euro voor 20GB) verzekert zich echter van bestaansrecht door zijn fraai design, zijn cross fade-instelling (bedoeld om liedjes te mixen) en zijn bereidwilligheid om exotische audiobestandsformaten te lezen die de iPod verwerpt. De Creative Zen Touch probeert het verschil te maken met een schijnbaar onvermoeibare batterij, die pas na 24 uur werken rust vraagt. In zijn design en technische specificaties is het apparaat echter bijna identiek aan de iPod. Ja, zelfs de prijs komt overeen. Een prima digitale speler, daar niet van, alleen is het de vraag waarom Creative kiest voor technologische playback en wie de producent precies in gedachten heeft als klant.
Wel, dan toch liever de eigenzinnigheid van iRiver, die er alles aan doet om zich van de anderen te onderscheiden. De iRiverH320 is voorzien van een FM-radio, maakt geluidsopnamen met een ingebouwde of externe microfoon, komt samen met een prima Sennheiser-koptelefoon uit de doos en gooit de klassieke navigatiestructuur omver. De meest uitgebouwde van alle digitale muziekspelers is jammer genoeg ook de duurste: 470 euro, liefst 140 euro meer dan zijn grote concurrent. Bovendien is de navigatie onzuiver en wordt de pret bedorven door het ontbreken van een scroll-functie. Tot voor kort kon de H320 als enige mp3-speler pronken met een kleurenscherm om foto’s te bekijken, maar dat plezier heeft Apple hem snel ontnomen. Een waardige opponent, al moet ook hij zijn meerdere erkennen in de iPod.
Los van de voorsprong in techniek en kracht, haalt Apple winst uit zijn cool imago en zijn pioniersrol in de mp3-markt. Willen ze die laatste twee troeven ondermijnen, dan moeten de concurrenten de iPod overklassen in kwaliteit en prijs. Wat hen voorlopig in het geheel niet lukt. Alle spelers zijn aan elkaar gewaagd als het gaat om klankkwaliteit en software, maar de bediening, de levensduur van de batterij, de bijgeleverde koptelefoon en de prijs-kwaliteitverhouding scheiden het kaf van het koren. O ja, nagenoeg alle spelers (maar niet de iPod!) ondersteunen het wma-audioformaat, kwalitatief evenwaardig aan mp3, maar wel een stuk compacter.
De opening van de iTunes Music Store, eerst in de Verenigde Staten en sinds kort ook in de meeste Europese landen (inclusief België), bevestigt het leiderschap van Apple in de markt van mp3-spelers. De internetwinkel verkoopt meer dan vier miljoen liedjes per week, wat het voorlopige totaal in de buurt van 200 miljoen brengt. Indrukwekkend, al stelt dat cijfer weinig voor in vergelijking met de 150 miljard liedjes die vorig jaar illegaal zijn gedownload via filesharing-diensten als Kazaa, Grokster en eDonkey. De resultaten van de iTunes Music Store stemmen niettemin hoopvol, want ze tonen aan dat consumenten wel degelijk bereid zijn om te betalen voor muziek, waar de noodlijdende platenindustrie stilaan was beginnen aan te twijfelen.
Apple lijkt er als eerste in te slagen om downloadpiraten weer op het rechte pad te krijgen. Naaste concurrent On Demand Distribution (OD2), het bedrijf achter de virtuele muziekwinkels van onder andere MSN, Skynet en Tiscali, lijkt daar voorlopig niet in te slagen. Ook Napster, midden jaren ’90 de aanstoker van het illegale downloaden, maar intussen omgevormd tot een ‘propere’ winkel, boekt zeer bescheiden resultaten. Easyjet-oprichter Stelios Haji-Ioannou wil de ‘alles kan goedkoper’-filosofie van zijn vliegtuigmaatschappij en zijn internetcafés nu ook uitbreiden naar de markt van online-muziek, maar of zijn EasyMusic potten zal breken? De naambekendheid van Apple, het gebruiksgemak van de iTunes-software en het succes van de iPod spreken allemaal in het voordeel van de iTunes Music Store. Verheugend feit: klanten betalen daar 99 eurocent of dollarcent per liedje en vinden dat blijkbaar een rechtvaardige prijs. Tot opluchting van de platenindustrie, die een deel van haar inkomstenverlies als gevolg van de dalende cd-verkoop kan inhalen.
Marketingstunt
Vreemde vaststelling: Apple ziet de iTunes Music Store in de eerste plaats als een instrument dat de verkoop van de iPod moet stimuleren, voor platenmaatschappijen is de onlinewinkel echter een boei waaraan ze zich vasthouden. Die economische afhankelijkheid maakt dat Apple niet meteen hoeft te vrezen voor concurrentie vanuit de muziekwereld zelf. Sony probeert wel om een eigen onlinedienst te lanceren, maar zal zich wellicht tevreden moeten stellen met een stek in het peloton. Apple vergroot intussen zijn voorsprong, onder andere dankzij de U2 iPod, een speciale versie van de mp3-speler in de kleuren van de populaire rockband en met de handtekening van de vier groepsleden in de carrosserie gegraveerd. Niet alleen een mooie marketingstunt, maar ook een symbolisch waardevolle alliantie met platen- gigant Universal Music.
Apple dekt zich trouwens ook in langs de zijde van de pc-industrie, getuige de deal met HP om samen de iPod in allerlei gekke kleedjes te steken. Gsm-fabrikant Motorola van zijn kant biedt mobiele bellers straks de kans om via de mobiele telefoon iTunes-liedjes te downloaden en te beluisteren. De beste manier om de vijand uit te schakelen, redeneert Apple slim, is om hem als vriend te nemen.
B.V.
De iPod is uitgegroeid tot een symbool van de moderne tijd, een modeaccessoire.
