JA

‘Ik ben het faliekant oneens met het conservatisme van Johannes Paulus II. Toch vind ik dat hij heilig is. De man heeft tot het einde consequent geleefd voor zijn geloofsovertuiging. Het gaat bij een heiligverklaring om de persoon in zijn geheel.

Je zou kunnen zeggen dat, als zijn heiligheid dan toch zo vanzelfsprekend is, het Vaticaan met die canonisatie gerust nog vijf jaar kan wachten. Maar het volk schreeuwt om een snelle heiligverklaring. Het is mooi dat het Vaticaan luistert naar wat er binnen de kerkgemeenschap leeft. Iets wat het vroeger vaak niet deed.

Een heiligverklaring is een interne zaak van de Kerk. Daar hoeft dus geen referendum over uitgeschreven te worden. Het Vaticaan bepaalt toch ook niet wie de Belgische premier moet worden? De Kerk moet geen rekening houden met criticasters van buitenaf. Dat de vorige paus omstreden was, tekent zijn volharding. Die ligt net ten grondslag aan zijn heiligheid.

Voor een zaligverklaring moet de kandidaat na zijn overlijden een mirakel verricht hebben. Maar voor een martelaar hoeft dat niet. Johannes Paulus II was een martelaar. Hij is ondanks zijn ziekte tot het einde doorgegaan. Er zijn overigens sterke aanwijzingen voor mirakels, zelfs tijdens zijn leven. In tegenstelling tot mirakelclaims uit het verre verleden, zijn die goed gedocumenteerd. Er is een jongetje dat genas van leukemie, maar er is ook een kardinaal die opnieuw kon spreken nadat de paus zijn keel had aangeraakt.

Benedictus XVI maakt met de snelle zaligverklaring een statement: het gaat niet om regeltjes. Voor een Duitser is dat opmerkelijk. De nieuwe paus heeft de tiara in zijn wapen door een bisschopsmijter vervangen: hij gaat terug naar het wezenlijke. Als de kerkgemeenschap aanvoelt dat Johannes Paulus II heilig is, dan hoeven we dat niet uit te stellen vanwege de procedure. De regels zijn gemaakt om twijfelgevallen op te vangen. Dit is nauwelijks een twijfelgeval.

Paus Johannes Paulus II heeft voor Moeder Teresa een uitzondering gemaakt op de wachttijd van vijf jaar. Ze vormden op aarde een tweespan en kunnen dat nu ook in de hemel doen.’

NEE

‘Dat Benedictus XVI door de snelle zaligverklaring gehoor geeft aan de roep van de gelovigen, betwist ik. Het is slechts een deel van de katholieken dat de onmiddellijke zalig- of heiligverklaring eiste. De snelle zaligverklaring is een kaakslag voor de vrouwen die actief zijn in de Kerk. Niet iedereen heeft Santo subito! geroepen.

Ik zie een duidelijk kerkpolitieke boodschap in heel wat heilig- en zaligverklaringen. Gianna Beretta Molla werd heilig verklaard door de vorige paus. De vrouw verkoos het leven van haar ongeboren kind boven haar eigen leven. Die heiligverklaring compromitteert gelovigen die een andere beslissing zouden nemen. De heiligverklaring van Opus Dei-stichter Escrivá de Balaguer past ook in dat plaatje. Iedereen weet dat Opus Dei onder de vorige paus grote invloed had in het Vaticaan. Met de snelle zaligverklaring van de vorige paus geeft Benedictus XVI aan dat hij de koers van zijn voorganger wil voortzetten.

Dat paus Johannes Paulus II zalig verklaard zou worden op basis van martelaarschap vind ik onzin. Hij mag een martelaar heten in de geest van het Griekse martus, dat slaat op ‘geloofsgetuige’, maar hij is geen martelaar in de moderne betekenis van het woord: iemand die lijdt voor zijn geloof. Dat Johannes Paulus II aanbleef, had alles met zijn functie als paus te maken. Was hij als Karol Wojtyla nog bisschop geweest, dan zou hij al lang afgetreden zijn. Bovendien lijden velen door hun zware job, zelfs binnen de Kerk.

Als je iemand zalig verklaart, neem je al zijn opvattingen mee. Dat mag misschien niet de intentie zijn van het Vaticaan, maar het wordt wel zo gepercipieerd door de gelovigen. Johannes Paulus II stootte heel wat christenen voor het hoofd met zijn conservatieve standpunten. De snelle zaligverklaring is een fout signaal voor de progressieve christenen.

De wachttijd van vijf jaar moet ervoor zorgen dat die in alle sereniteit gebeurt. Nu wordt de beslissing genomen in de opwinding rond de dood en begrafenis van Johannes Paulus II.’

Opgetekend door Michaël Van Damme

‘Het volk schreeuwt om een snelle heiligverklaring.’

‘Paus Benedictus XVI geeft aan dat hij de lijn van zijn voorganger wil doortrekken.’