Bedrijven en de regering willen geld verdienen aan GSM. Jan Neels van Belgacom Mobile zegt voor het eerst waar het op staat.
NIEMAND TWIJFELT er nog aan dat telekommunikatie een bedrijvigheid is met aanlokkelijke perspektieven. Een bewijs daarvan is het plan van Telenet Vlaanderen om, naast ’s lands telekommunikatiebedrijf Belgacom, in de eerstvolgende jaren met de tv-kabelmaatschappijen bij ons een tweede telefoonnetwerk uit te bouwen. Langs dat net moet bovendien niet alleen spraak, maar ook beeld én interaktie in de huiskamer komen.
Onder druk van de Europese vrijemarkt-verplichtingen krijgt ook Belgacom Mobile, een gemeenschappelijke onderneming van Belgacom en het Amerikaanse AirTouch, volgend jaar voor het eerst een konkurrent. Alvast bij de uitbating van het Global System for Mobile Communications (GSM), het nieuwste mobilofonie-netwerk dat begin 1994 in België is opgestart en weldra ongeveer 150.000 klanten telt. Op 8 september maakte de regering immers bekend dat Mobistar, een consortium van het Franse overheidsbedrijf France Telecom en het Vlaamse Telinfo (John Cordier met Sidmar-Arbed), de tweede licentie krijgt om binnen de negen maanden parallel aan de reeds bestaande Proximus-infrastruktuur 97 procent van het Belgisch grondgebied voor GSM-zaktelefoons met een zendkracht van twee watt bereikbaar te maken.
De tien-procentoptie (goed voor een miljard frank) van Telinfo bij de samenstelling van Mobistars kapitaal, de voorzittersstoel voor John Cordier en de uitnodiging aan de Vlaamse en Waalse gewestelijke investeringsmaatschappijen (ondanks hun exclusiviteitskontrakt met de gebuisde Mobilis-kandidaat ?) volstaan blijkbaar om iedereen de mond te snoeren die de voorbije jaren moord en brand schreeuwde, telkens Franse belangengroepen hun greep op de Vlaamse bedrijfswereld verstevigden. Zelfs de Vlaamse minister-president Luc Van den Brande (CVP) gaf tot nog toe geen krimp. Het is hem zo te zien voldoende vast te stellen hoe Tractebel (met het Britse Vodafone), dat reeds de eerste GSM-koncessie aan zijn neus zag voorbijgaan toen AirTouch die binnenhaalde, andermaal naast de prijzen valt. Dat Mobistar voor de Fransen een springplank wordt om van 1998 af, bij de algehele liberalizering van de telekommunikatiemarkt, ook Telenet Vlaanderen te overvallen, is de minister-president evenmin een zorg.
De federale regering van premier Jean-Luc Dehaene (CVP) triomfeert zelfs. Het bod van Mobistar is goed voor negen miljard frank en dit is, bij het aanvullen van een begrotingstekort van meer dan honderd miljard frank, een welkome bijdrage. Temeer omdat de regering meteen duidelijk maakte dat Belgacom evenveel zou moeten betalen voor de GSM-koncessie in handen van Belgacom Mobile en uitgebaat onder de naam Proximus. De regering wil, met andere woorden, behalve de negen miljard frank van Mobistar, ook van Belgacom nog eens 5,5 miljard frank bovenop de al betaalde 3,5 miljard frank. John Goossens, gedelegeerd bestuurder van Belgacom, herinnert er sindsdien geregeld aan dat die koncessieprijs veel te hoog ligt en dat hij zich daar tegen verzet. Jan Neels, gedelegeerd bestuurder van Belgacom Mobile, komt op zijn beurt uit de hoek.
– JAN NEELS : Zoals Europees kommissaris Karel Van Miert zegt, zou het beter zijn geen koncessie-, instap- of licentieprijs aan de regering te moeten betalen. De konsument is uiteindelijk de dupe. Als de regering dan toch een instaprecht eist, kan dit niet zomaar voor iedereen gelijk zijn. In Spanje en Italië is dat ook niet het geval. Bovendien wordt al te vlug vergeten dat de negen miljard frank, waarmee Mobistar de tweede GSM-koncessie binnenhaalde, een bedrag is dat dit consortium zelf bepaalde. De regering vroeg minstens 3,5 miljard frank en in mijn ogen is dit de instapprijs. Wil iemand meer betalen, dan is dat zijn zaak.
– Heeft Belgacom die 3,5 miljard betaald of niet ?
– NEELS : Belgacom heeft, op vraag van de regering, een soort voorschot van ongeveer drie miljard frank betaald. Daarin kan mogelijk een deel van het koncessierecht verrekend worden. Dit voorschot heeft echter alles te maken met belastingen en vooral met het beheerskontrakt 1992-1997. Daarin wordt onder andere bepaald dat Belgacom binnen die vijf jaar 15 miljard frank monopolierente moet betalen, ter vergoeding van zijn alleenrecht inzake de uitbating van bepaalde gereserveerde telefoondiensten, zoals stemtelefonie, semafonie, telegrafie en huurlijnen. Officieel weet Belgacom nog altijd niet hoeveel het voor zijn GSM-licentie moet betalen.
– EU-kommissaris Van Miert zegt dat Belgacom evenveel moet betalen als Mobistar. De tekst van de Europese kommissie, waarmee ekonomieminister Elio Di Rupo zwaait, zegt dat Belgacom een koncessierecht moet betalen dat volgens nauwkeurige criteria moet worden bepaald door het Belgisch Instituut voor Post en Telekommunikatie.
– NEELS : Dat lijkt me juist. Het Instituut voor Post en Telekommunikatie zal die analyse maken.
– Wordt daarover al onderhandeld ?
– NEELS : Daar ben ik als gedelegeerd bestuurder van Belgacom Mobile niet bij betrokken. Het is aan Belgacom, onze moedermaatschappij, om die onderhandelingen te voeren. Temeer omdat elke frank die Belgacom voor onze GSM-licentie moet betalen, automatisch de waarde van Belgacom vermindert bij de keuze van een strategische partner en de betaling van de gedeeltelijke privatizering die op komst is. Ook de kandidaat-partners houden rekening met de prijs van die GSM-licentie, al speelt de keuze van die partner niet meteen een rol voor Belgacom Mobile. Wij doppen onze boontjes met AirTouch.
Belgacom zal door die keuze vooral zijn positie op de internationale markt moeten verzekeren en de operationele kennis van de partner kunnen aanwenden om de interne organizatie efficiënter en klantgerichter te maken. Denk daarbij aan betere fakturatie en managements-informatiesystemen.
– Hoe positioneert Belgacom Mobile zich nu op de GSM-markt tegenover het oprukkende Mobistar ?
– NEELS : Wij zijn én zullen de leidinggevende GSM-dienstverlener blijven. Bij het opstarten van het systeem in januari 1994 beloofden wij zo vlug mogelijk een bijna volledige dekking van het land voor achtwatt-mobilofoons, die meestal in de auto gebruikt worden. De toen beloofde dekkingsgraad (90 procent) is nu overschreden. In tegenstelling tot de aanloopperiode, koopt nu bijna drie vierde van de klanten zaktoestelletjes van twee watt. Daarom ontwikkelen wij een agressief plan om ook aan deze klanten een zo groot mogelijke terreindekking te bieden. Ekonomisch is het echter niet verantwoord een dekkingsgraad van meer dan 90 procent te verzekeren. Er wordt onder meer hard gewerkt om alle steden met meer dan 30.000 inwoners, die nu al grotendeels voor acht en twee watt bereikbaar zijn, volledig binnen het zendbereik van de tweewatt-apparatuur te brengen.
– Mobistar belooft dat 97 procent van de Belgen volgend jaar buitenshuis met een tweewatt-toestel zal kunnen telefoneren. Tegen eind 1997 zou dat in de grote steden ook binnenshuis kunnen.
– NEELS : Dat klinkt zeer ambitieus. Wij weten echter niet wat met die 97 procent van de Belgische bevolking bedoeld wordt. Waar is die, bijvoorbeeld, gekoncentreerd ? Als Mobistar dergelijke belofte doet, vind ik wel dat het Belgisch Instituut voor Post en Telekommunikatie, zoals in het buitenland, in een sanctie moet voorzien als zo’n engagement niet nageleefd wordt. Wij zijn onze beloften nagekomen en hebben de kontraktueel vereiste dekking zelfs vroeger dan gepland gerealizeerd.
Voorts werken wij aan een zo volledig mogelijke tweewatt-dekking, aan de optimalizering van de GSM-verbindingen en de gesprekskwaliteit. Intussen biedt Proximus ook almaar meer diensten aan. Zo kunnen onze klanten hun oproepen automatisch laten doorschakelen (call forwarding) naar een door hen zelf geprogrammeerd telefoonnummer of naar het centraal antwoordapparaat van Proximus (voice mail). Dat verwittigt de klant zodra een bericht is binnengelopen. Het staat die dan vrij het bericht onmiddellijk te beluisteren, of later. Sinds februari bieden wij met ProxiLink ook de mogelijkheid om, via bepaalde tweewatt-mobilofoons, gegevens en faxberichten van op draagbare computers en faxtoestellen door te sturen en te ontvangen. Via Proxilink kunnen met een GSM ook gegevensbestanden geraadpleegd, bewerkt en beheerd worden. Kortom, het mobiele kantoor komt eraan.
– Hoe ziet de GSM-gebruiker er nu uit ?
– NEELS : Aanvankelijk hadden wij uitsluitend te maken met de aktieve zakenman, die bovendien gevoelig is voor de nieuwste technologische snufjes : de zogeheten early adoptor. Vandaar dat de struktuur van onze drie GSM-tarieven vooral op zakenlieden is afgestemd. Naarmate iemand zijn GSM meer gebruikt, betaalt hij of zij tijdens de piekuren minder per minuut, al is het abonnementsgeld voor die klanten dan wel iets duurder. Wie meer dan twaalf minuten per dag met GSM telefoneert een intensieve gebruiker dus betaalt 3.133 frank voor het maandelijks abonnement, maar slechts 14,46 frank per minuut tijdens de piekuren, versta van 7 tot 19 uur. Een matige gebruiker die vier tot twaalf minuten per dag via het GSM-netwerk telefoneert, betaalt slechts 2.169 frank voor een maandelijks abonnement maar wel 18,08 frank per minuut tijdens de piekuren. Tijdens de daluren betaalt hij evenveel als de intensieve gebruiker : 9,04 frank (BTW inbegrepen). De matige gebruiker is in onze ogen iemand die minder dan drie minuten per dag zijn GSM gebruikt. Die betaalt slechts 1.808 frank abonnementsgeld, maar wel 22,89 frank per minuut tijdens de piekuren en 11,45 frank erbuiten.
Op 9 oktober maken wij een nieuw bijkomend tarief bekend dat het gebruik van GSM aantrekkelijker maakt voor een grotere groep klanten. Marktonderzoek leert ons dat niet iedereen van GSM hetzelfde verwacht. Daar moeten wij op inspelen. Met tarieven en nieuwe diensten.
– Wil u met het nieuwe tarief Mobistar het gras voor de voeten vandaan maaien ?
– NEELS : Ons nieuw tarief is geen antwoord op de komst van Mobistar. We planden al lang een nieuwe faze bij de commercializering van GSM en waren hoe dan ook van plan daar begin oktober mee uit te pakken. En zoals dat in de andere 34 landen gebeurt waar GSM nu al in gebruik is, zullen er ook bij ons nog een aantal nieuwigheden volgen om tevens een zo globaal mogelijk dienstenpakket aan te bieden.
Frank De Moor
De vraag naar tweewatt-zaktelefoons heeft die naar achtwatt-mobilofoons duidelijk overtroffen.
Proximusbaas Jan Neels wil zijn voorsprong op de konkurrentie nog vergroten.
Het nieuwste GSM-toestel van Siemens weegt 235 gram, garandeert tot 50 uren autonome werking, een gebruiksvriendelijke bedieningmogelijkheden tot overdracht van fax en computergegevens.
