Rudy Tambuyser
Rudy Tambuyser Muziekjournalist

Marc Minkowski’s versie van Bachs Hohe Messe is goed opgenomen, maar het praatje erbij

is rabiate onzin.

De Hohe Messe van Johann Sebastian Bach is, behalve anders en beter, een beetje zoals de Negende van Beethoven: groter dan het leven zelf, als creatieve krachttoer zo overweldigend en onbegrijpelijk dat het eigenlijk geen verbazing zou wekken als men er eerder door afgeschrikt dan verleid zou worden.

Maar men wordt er dus wél toe aangetrokken. Gebiologeerd, prettig verbaasd om de warmte die ook perfectie blijkt te kunnen afgeven. Dat geldt voor de liefhebber zoals voor de kenner. In hoeveel teksten is al niet getracht bewondering voor deze muziek te verwoorden? En hoe vaak zou de Hohe Messe al opgenomen zijn? Minder vaak dan de Negende, maar toch.

Ook dirigent Marc Minkowski vond zijn tijd gekomen om Bachs magnum opus aan de eeuwigheid toe te vertrouwen. En in de traditie van de historiserende muziekpraktijk moest daar natuurlijk ook een praatje bij. En dat praatje bestaat hierin: Minkowski heeft alle vocale partijen aan tien solisten gegeven, in plaats van de massieve koorgedeelten door een, euh, koor te laten zingen. En natúúrlijk blijkt deze ingreep – na soortgelijke experimenten van anderen met onder meer Bachs passies en motetten – zó veel beter dan alles wat voorheen werd gedaan, en raakt deze detaillistische aanpak zó veel meer aan de esséntie van wat de grote Bach met dit werk heeft willen bereiken…

Niet dus. Wat een musicoloog u ook probeert wijs te maken, geloof nooit dat Bach zijn koorpartijen voor solisten schreef. En wat Minkowski u ook probeert aan te smeren wat betreft het ‘symfonische’ karakter dat met deze weliswaar mooi geciseleerde aanpak zo veel beter tot zijn recht zou komen: het is rabiate onzin. In zeker opzicht is Bachs muziek nu eenmaal niet symfonisch. En mocht ze dat in een of andere betekenis wel zijn, dan is het precies een koor, met zijn duizendvoudige vocale verschillen die toch naar hetzelfde streven, dat zo’n werk een symfonisch karakter zou kunnen verlenen.

Waarom dan overwegen om deze plaat te kopen? Ze is goed opgenomen en schitterend uitgegeven. De zangers zijn gemiddeld allicht beter dan in een koor. De enkelvoudige bezetting werkt transparantie in de hand, dus wie graag noten hoort, komt hier danig aan zijn trekken. En bovendien: ze is wellicht uw enige kans om de Hohe Messe enigszins bevredigend door solisten te horen uitvoeren. Live, daar verwed ik veel op, verzuipt deze zaak in de balansproblemen.

MARC MINKOWSKI, HOHE MESSE VAN JOHANN SEBASTIAN BACH, NAïVE, V5145

Rudy Tambuyser

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content