Voor de eerste keer in 75 jaar wordt de KAV (Kristelijke Arbeidersvrouwen) geleid door een vrouwelijke proost : Hilde Van Putten.
OP TWEE MAART werd de 38-jarige Hilde Van Putten benoemd tot nationaal pastor van een van de grote christelijke organisaties van dit land : de KAV (Kristelijke Arbeidersvrouwen, 250.000 leden). Deze beweging had in haar 75-jarig bestaan louter eerwaarde heren tot algemene proost. Maar kennelijk koos de organisatie voor 1996 niet toevallig voor het motto ?Stoute schoenen.? De benoeming van Hilde Van Putten is een primeur en een opvallende gebeurtenis. Wijst het er ook op dat er meer vrouwvriendelijkheid in de kerk komt ? Of gaat het gewoon om een afleidingsmanoeuvre voor de steeds luidere roep om meer verantwoordelijkheid voor vrouwen in de Romana ?
Omdat de KAV zich eerder liet opmerken door moedige stellingnamen, valt het niet uit te sluiten dat ze deze keer kortweg een vrouwelijke nationale pastor geëist heeft. Officieel heet het in ieder geval dat de benoeming gebeurd is ?in samenspraak met de Nederlandstalige bisschoppen en het ACW,? de overkoepelende organisatie van de christelijke arbeidersbeweging.
Een pastor, zelfs met nationale bevoegdheden, is natuurlijk nog geen pastoor. Hilde Van Putten kan dus strikt genomen geen typisch priesterlijke taken op zich nemen zoals de eucharistie vieren, dopen, de biechthoren. Veel meer lijkt ze een hooggeplaatste pastorale werkster, zelfs nog geen diaken, want vrouwelijke diakens zijn er nog niet. Maar ze oefent beslist geen ledige functie uit. Hoe dan ook vertegenwoordigt Van Putten voortaan het hoogste geestelijke gezag binnen de KAV.
Hilde Van Putten is zeker geen ?excuus-truus?. Ze studeerde lange tijd in Indië en keert er nog geregeld terug. Van Putten deed er vergelijkende godsdienstwetenschappen en verdedigde er een scriptie rond Sri Aurobindo, een tijdgenoot van Pierre Teilhard de Chardin en mystiek Indisch filosoof. Haar Indische ervaringen vat ze samen in het beeld van een ui.
HILDE VAN PUTTEN : Net als een ui bestaat een mens uit verschillende lagen. Je moet de ui pellen tot je in de kern geraakt. Je moet de mens ontdoen van zijn bovenlagen, zijn culturele en fysieke verpakking om tot de kern te komen, het goddelijke in hem/haar. In die kern vind je, zeg maar, de kernvragen, de zinvragen : waarom leef ik ? hoe word ik gelukkig ? Kortom, de zovele waaroms. Misschien houdt dit ook wel een tip in bij de opbouw van de multiculturele dialoog bij ons. Eens voorbij de buitenlagen zijn alle mensen gelijk, hebben ze dezelfde zorgen. De zorg over de opvoeding van kinderen, bijvoorbeeld, lijkt me een reëel aanknopingspunt tussen allochtonen en autochtonen. Die zorg is toch gemeenschappelijk.
Laatst kwam de KAV nog in het nieuws met de publicatie van een juridische handreiking voor samenwonenden, zonder echter een morele evaluatie van dit fenomeen te geven.
VAN PUTTEN : We proberen alvast begrip op te brengen. Onze beweging wil de ogen niet sluiten voor wat er in de maatschappij leeft. Je moet dat situeren in het verlengde van onze adviesdienst voor huwelijksrecht. Bij die werkgroep komen heel wat vragen binnen van samenwonenden. We willen die mensen niet in de kou laten staan, die moeten bij ons terecht kunnen. Dit is geen afbraak van het huwelijk, integendeel, het is een kijken naar andere samenlevingsvormen nààst het huwelijk. We namen in die publicatie geen moreel standpunt in, we wilden alleen hulp bieden. De rest is werk voor politici die hopelijk tot een degelijk wetsontwerp komen.
Direct pastoraal blijven uw mogelijkheden beperkt. Sacramenten blijven, bijvoorbeeld, voorbehouden aan priesters.
VAN PUTTEN : Inderdaad. Maar ik ga toch geregeld voor in gebedsvieringen en dat is voor veel mensen een ontdekking, dat er behalve de mis, nog andere vormen bestaan van religieus vieren en samenkomen.
Missen vrouwen iets bij die exclusiviteit voor mannen bij kerkdiensten en pastoraal werk ?
VAN PUTTEN : Veralgemenen is ook hier uit den boze. Er zijn priesters die hun vrouwelijke kant durven laten spreken, die niet super rationeel overkomen. Maar vrouwelijke pastoors zullen meer vanuit de ervaring en met meer emotie in diensten voorgaan en pastoraal werken. Ik ben lid van een basisgroep en stelde onder meer daar vast dat priesters een hele weg moeten afleggen en veel tijd nodig hebben om emoties te laten blijken. Volgens mij ligt dat vooral aan een bepaalde opleiding waarin alle gevoelsuitingen taboe waren.
Wat betekent angst voor u ?
VAN PUTTEN : Bij mijn eerste contact met Indië tastte ik wel even naar mijn hoofd. Er komen zoveel vragen op je af, een nieuwe wereld, nieuwe opvattingen, je geraakt even in de war, dat is normaal. Waar ik nu angstig tegen opkijk, is de groeiende polarisatie in de kerk. Je moet de vele lange tenen van de hiërarchie ontzien en tegelijk de gevoeligheden van de progressieven. Je moet steeds weer opnieuw kleur bekennen. Ik heb angst voor de angst die in de kerk heerst. Het evangelie is toch leven in vrijheid, de volheid van Gods liefde moet toch bevrijdend werken ? Nu is het steeds een beveiligen, een afbakenen, de zorg om het zelfbehoud. We moeten naar een open klimaat, een echte dialoog van hoog tot laag.
Staf Nimmegeers
KAV-pastor Hilde Van Putten : angst voor de angst in de kerk.
