De kans is groot dat het wetsvoorstel om euthanasie ook voor minderjarigen mogelijk te maken nog voor de verkiezingen wordt goedgekeurd.

‘Ik zal het pas geloven wanneer het daadwerkelijk is gebeurd’, zegt senator Jean-Jacques De Gucht (Open VLD). ‘Grote uitspraken doe ik niet, want in het verleden hebben we al vaker gezien wat er gebeurt als sommigen zenuwachtig worden door allerlei berichten in de media.’ De voorbije jaren leek de verruiming van de euthanasiewet dan ook een processie van Echternach. De verenigde Senaatscommissie Justitie en Sociale Aangelegenheden organiseerde een rondje hoorzittingen met deskundigen allerhande, maar als puntje bij paaltje kwam, bewoog er niets. Als de een of andere partij er dan genoeg van kreeg en voor de vlucht vooruit koos, zoals de Open VLD vlak voor het zomerreces, trokken de anderen zich geschrokken in hun loopgraven terug.

‘Daarom heb ik altijd voor een serene aanpak zonder ronkende verklaringen gekozen’, zegt SP.A-senator Guy Swennen. ‘Als anderen zenuwachtig werden en het tempo wilden opdrijven, ging ik op de rem staan. Ethische dossiers moet je nu eenmaal de kans geven om te groeien.’ Omdat het niet werkbaar was om twintig aparte voorstellen te bespreken, schreven de socialisten en de liberalen – tot groot ongenoegen van hun coalitiepartners CD&V en CDH – aan een compromistekst. Ondertussen zijn de paarse partijen het eens over vier aanpassingen van de huidige wet: de invoering van een onbeperkt geldige wilsbeschikking, een expliciete doorverwijsplicht voor artsen die zelf geen euthanasie willen uitvoeren, de bepaling dat zorginstellingen hun artsen niet mogen verhinderen om aan euthanasie mee te werken en de mogelijkheid van euthanasie bij wilsbekwame minderjarigen. ‘Door daar achter de schermen in alle discretie aan te werken, zijn we nu voor de minderjarigen tot een concreet voorstel gekomen’, aldus Swennen.

Volgens de oorspronkelijke wet, die alweer elf jaar oud is, kunnen alleen volwassenen euthanasie vragen. Daardoor kan een achttienjarige die ondraaglijk lijdt wel geholpen worden, maar een zeventienjarige niet. Hoewel het maar heel weinig voorkomt dat een kind of tiener euthanasie vraagt, hadden veel artsen het moeilijk met die ongelijkheid. Als het huidige voorstel erdoor komt, zal er straks helemaal geen leeftijdsgrens meer bestaan en zal de ‘mentale leeftijd’ van de betrokkene de doorslag geven. Een psychiater of psycholoog zal moeten nagaan of de minderjarige in staat is de gevolgen van zijn verzoek in te schatten. Maar dat volstaat totaal niet voor de christendemocraten. ‘Hoe wil men die mentale leeftijd meten? Daar bestaan helemaal geen toetsingscriteria voor’, zegt CD&V-senator Els Van Hoof. ‘Wij vragen om de grens minstens op vijftien jaar te leggen. Of vinden we echt dat het ook moet kunnen voor kinderen van vier, vijf jaar?’

In tegenstelling tot volwassenen zullen minderjarigen geen euthanasie kunnen vragen wegens zware psychische problemen. Anders zou het wetsvoorstel op veel minder politieke steun hebben kunnen rekenen. ‘Omdat het voor de N-VA echt niet kan dat jongeren ook euthanasie krijgen wegens psychisch lijden, hebben we dat uiteindelijk uit ons voorstel gelaten’, zegt Swennen. ‘Zo hebben we ook meteen de karikatuur de wereld uit geholpen dat alle tieners met liefdesverdriet voor euthanasie zullen kunnen kiezen.’

De kans bestaat dat de Senaatscommissie deze week al over het paarse wetsvoorstel stemt. ‘Ik hoop echt op een heel brede meerderheid over de partijgrenzen heen’, zegt Guy Swennen. ‘Al sluit ik niet uit dat er straks een bijkomende vraag uit de kast wordt gehaald om de stemming nog wat uit te stellen.’ Bij CD&V zijn ze in elk geval van plan om nog amendementen in te dienen. Niet alleen omdat ze een leeftijdsgrens willen vastleggen, maar bijvoorbeeld ook om euthanasie alleen mogelijk te maken voor minderjarigen die binnen afzienbare tijd zullen overlijden. ‘Eigenlijk vinden wij een uitbreiding van de wet helemaal niet nodig’, zegt Van Hoof. ‘Maar omdat we zien dat de trein toch zonder ons verder rijdt, willen we er alles aan doen om die zo veel mogelijk op het spoor te houden.’

DOOR ANN PEUTEMAN

‘Vinden we echt dat euthanasie ook moet kunnen voor kinderen van vier, vijf jaar?’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content