‘Laat leerplicht starten op 2,5 jaar’

© Corbis

Op 19 mei bestaat de leerplicht in ons land 100 jaar. Hoog tijd voor een radicale aanpassing, meent onderwijseconoom Ides Nicaise (KU Leuven).

De socialisten willen de leerplicht op 6 jaar houden, Groen en N-VA willen een verlaging naar 5 jaar, CD&V en Open VLD zelfs naar 3 jaar. Wat is de beste keuze?

IDES NICAISE: Een vervroeging naar 5 jaar lijkt me veeleer symbolisch, omdat in de praktijk zowat 99 procent van de kinderen al vanaf die leeftijd naar school gaat. Politici kiezen beter voor radicale verandering, door de leeftijdsgrens naar 3 jaar te brengen. Of beter nog: 2,5 jaar. Op die manier zou je alle kinderen – ook die uit kansarme milieus – verplichten om regelmatig naar school te gaan, wat nu niet altijd gebeurt.

Waarom zo vroeg?

NICAISE: Kinderen die niet naar de kleuterschool gaan, hebben een achterstand op het vlak van fijne motoriek, sociale vaardigheden, taalontwikkeling en leerattitudes, zoals luisteren en stilzitten. Net omdat de meeste kinderen bij ons vanaf 2,5 jaar naar school gaan, maak je daar het best de algemene regel van. Anders verslechtert de positie van de minderheid. Al mag een kleuterschool geen dwangbuis worden, er moet genoeg ruimte zijn voor spel. Sommige ouders vinden het huidige systeem te ‘schools’. In een ideale wereld zou er een keuze moeten zijn: op 2,5 jaar naar de kleuterschool, of in de kinder-opvang blijven. Op voorwaarde dat die meer aandacht heeft voor algemene ontwikkeling en leerprocessen.

Waarom worden er politiek geen knopen doorgehakt?

NICAISE: Bij een verlaging naar 2,5 jaar horen ook investeringen. Dan komt er immers een hele groep kansarme en taalarme kleuters bij, en dat is geen makkelijke doelgroep. En er wordt nu al geklaagd over de werkdruk. Er zullen dus meer middelen moeten komen, onder meer voor multiculturele en sociale vorming. Ik vermoed dat partijen als SP.A daarom geen grote voorstander zijn.

De leerplicht loopt nu tot 18 jaar. Is dat ook aan verandering toe?

NICAISE: Absoluut! Nu stoppen veel jongeren op hun 18e, ook al zijn ze wettelijk verplicht om het schooljaar uit te doen. Ik pleit voor een ‘kwalificatieplicht’: als je op je 16e al een diploma of kwalificatie haalt, mag je stoppen met school. Maar zonder mag je niet vertrekken. Jongeren moeten dan wel meer hun best doen, maar ik denk dat ze zo’n verplichting dan incalculeren in hun gedrag. Nu doen sommigen al vanaf hun 14e geen moeite meer, omdat ze toch geen diploma zullen halen. Ook de scholen moeten een tandje bijsteken: nu laten ze lastige jongeren vaak stilzwijgend spijbelen. En bedrijven mogen niet aan ‘groenpluk’ doen: jongeren na een stage of vakantiejob overtuigen om al te komen werken, zonder diploma.’

Stefanie Van den Broeck

‘Wie op 16 jaar al een diploma of kwalificatie haalt, mag stoppen met school.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content