Kostscholen zijn in Groot-Brittannië populairder dan ooit. Tegelijk neemt de kritiek van psychologen op het elitaire onderwijssysteem toe.
Internaten zijn in Groot-Brittannië traditioneel de opleidingscentra voor de Britse elite. Vaak zijn de jongens pas zeven als zij op boarding schools terechtkomen. Het aantal kostschoolkinderen groeide de afgelopen 10 jaar met een derde tot 68.000. Al worden de internaten steeds duurder: voor het prestigieuze Harrow of Eton betaal je al gauw 30.000 pond (ongeveer 37.000 euro) per jaar.
Door hun kinderen naar kostscholen te sturen, hoopt de groeiende klasse nieuwe rijke Britten aansluiting te vinden bij de traditionele elite. Hilary Moriarty, directrice van de Landelijke Kostschoolvereniging, wijst ook op de groeiende werkdruk van de ouders: ‘Zij komen tegenwoordig vaak pas om 21 uur thuis van hun werk. Dan heb je toch liever dat op een kostschool goed voor je kind wordt gezorgd.’
Net dat wordt bestreden door vooraanstaande Britse psychologen: kostschoolkinderen zouden niet de ouderlijke zorg en liefde krijgen die ze nodig hebben. In een open brief aan The Guardian vroegen 25 psychologen aandacht voor het ‘kostschoolsyndroom’: gebrek aan empathie en angst om relaties aan te gaan. ‘Jonge kinderen missen hun ouders, maar verdringen die gevoelens op een internaat’, zegt Andrew Samuels, professor psychologie aan de Universiteit van Essex. ‘Hoe kan een kind dan empathie ontwikkelen? Als die jongens later een relatie krijgen met een vrouw, zijn ze onbewust bang om verlaten te worden, omdat hun moeder hen op jonge leeftijd alleen liet.’
Daarnaast blijft seksueel misbruik de kostscholen achtervolgen: sinds 2012 werden al achttien leraren veroordeeld. Volgens Samuels verdringen veel misbruikte kinderen hun nare herinneringen omdat zij geleerd hebben trots te zijn op hun prestigieuze opleiding: ‘Eerst vertellen ze dat ze er hun carrière aan te danken hebben, daarna dat ze geslagen en misbruikt zijn, en dan beginnen ze te huilen.’
Volgens Moriarty zijn de tijden van misbruik en ellende voorbij: ‘We leven niet meer in de jaren zestig. Leraren worden nu gescreend en kinderen hebben allemaal een mobieltje waarmee ze meteen hun ouders op de hoogte kunnen brengen.’ ‘Onzin’, volhardt psychotherapeute Joy Schaverien. ‘Ik heb ook patiënten uit de jaren tachtig, negentig en zelfs kostschoolkinderen die nú misbruikt worden.’
Toch zijn de scholen een stuk humaner geworden, erkennen ook psychologen. Hun kritiek maakte tot nog toe weinig indruk op de Britse politiek. Al was het maar omdat het gros van de parlementariërs zélf een kostschoolopleiding heeft genoten.
Mathieu Peulen
Kinderen lijden aan ‘kostschoolsyndroom’: gebrek aan empathie en angst voor relaties.
