Microsoft maakt misbruik van zijn dominante marktpositie, oordeelt rechter Thomas Penfield Jackson. Maar daarmee is het laatste woord nog niet gezegd.

Voor de goede orde: de antitrustzaak tegen Microsoft is nog lang niet beslecht. De definitieve uitspraak kan zelfs nog tot 2002 of 2003 op zich laten wachten. In geval van een negatief vonnis van rechter Thomas Penfield Jackson volgend jaar, gaat de softwaregigant zeker in beroep. En de kans is zelfs reëel, menen analisten, dat het hof van beroep het niet eens zal zijn met de eenzijdige argumentatie van Jackson in zijn tussentijdse uitspraak. In een soortgelijk geschil tegen Microsoft vorig jaar werd een uitspraak van hem trouwens al eens verworpen.

In zijn 207 pagina’s tellende rapport laat de rechter er helemaal geen twijfel over bestaan: Microsoft maakt misbruik van zijn dominante positie op de markt van de pc-besturingssystemen en brengt schade toe aan concurrerende bedrijven én aan de consument. Daarmee onderschrijft hij de aantijgingen van het Amerikaanse ministerie van Justitie en enkele belangrijke concurrenten van Microsoft. Computerfabrikanten als IBM, Apple en Compaq zouden zwaar onder druk gezet zijn om hun toestellen met het Windows-besturingssysteem van Microsoft uit te rusten. Dankzij een marktaandeel van 95 procent voor besturingssystemen, kon Bill Gates de prijzen bovendien kunstmatig hoog houden, aldus het rapport. In paragraaf 408 staat wel dat de consument voordeel heeft gehad bij het gebruik van Microsoftproducten, maar dat is zowat het enige positieve dat Jackson te melden heeft.

Waarom die ongemeen strenge taal? Misschien omdat Jackson de “pesterijen” van Microsoft wil afstraffen. Begin vorig jaar betrapte hij Gates en co op een schending van de afspraak om Windows 95 niet samen met het eigen bladerprogramma Internet Explorer te leveren. Toen enkele maanden later opvolger Windows 98 verscheen, bleek de Explorer er integraal deel van uit te maken en haalde Microsoft toch nog zijn gelijk. De tussentijdse uitspraak zou ook een strategisch manoeuvre kunnen zijn. Er wordt namelijk hardop gefluisterd dat Jackson Microsoft wil aanmanen om met de Amerikaanse overheid en de concurrenten aan tafel te gaan zitten om een compromis uit te werken.

Zoiets lijkt echter onwaarschijnlijk, want de degens blijven getrokken. Microsoft houdt vol dat het te allen tijde de consument heeft gediend. “Deze zaak draait rond de vraag of een succesvol bedrijf zijn producten verder mag verbeteren”, aldus Bill Gates in een paginagrote advertentie in The Washington Post, twee dagen na het verdict. De concurrentie wil Gates dan weer naar de slachtbank voeren. Sun Microsystems, een van de tegenstanders die getuigden op het proces, eist dat Microsoft een verbod krijgt opgelegd om bedrijven op te kopen die het eigen belang in nieuwe technologieën versterken. Bovendien moet Gates alle geheime technische details over zijn succesproducten vrijgeven, vindt Sun Microsystems. De kok moet dus zijn recepten afstaan en mag geen nieuwe gerechten meer maken. Het proberen waard, moeten ze bij Sun gedacht hebben, al doen hun eisen toch redelijk absurd aan. Het softwarebedrijf kan evenwel met een blij gemoed uitkijken naar volgend jaar, want een afgezwakt vonnis zou voor het ministerie van Justitie als een nederlaag gelden en lijkt daarom zo goed als uitgesloten.

Al bij het begin van het antitrustproces werd een splitsing van Microsoft als oplossing naar voren geschoven. Dat scenario wordt nu iets aannemelijker. Al blijft de vraag of zo’n ingreep eventueel misbruik zou voorkomen. Onafhankelijke bedrijven voor Microsoft-besturingssystemen, Microsoft-softwareapplicaties en Windows-licenties, betekent gewoon dat de “groep Gates” een dominante positie inneemt, en wat dan?

Maar als het pas in 2002 of 2003 tot een veroordeling komt, maakt het wellicht niets meer uit. Want de besturingsprogramma’s van morgen zien er helemaal anders uit dan die van vandaag. Computer- en Internetgebruik zal immers voor een aanzienlijk deel gebeuren langs de televisie en gsm. En laat Microsoft nu net voor ettelijke miljarden investeren in telecom- en kabelmaatschappijen.

Bart Vandormael

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content