Bradley Manning zit in de cel omdat hij Wikileaks informatie bezorgde over het Amerikaanse optreden in Irak. Maar is hij ook een gewetensgevangene? Amnesty is daar nog niet van overtuigd.
Het Bradley Manning Steuncomité in Nederland is er niet over te spreken dat de mensenrechtenorganisatie Amnesty International Manning alsnog niet als een ‘gewetensgevangene’ erkent. Of hij dat is, wordt nog onderzocht, zegt Amnesty. Bradley Manning is een Amerikaanse soldaat, die als inlichtingenanalist werkte in Irak. Hij bezorgde de klokkenluiderswebsite Wikileaks van Julian Assange in die hoedanigheid videobeelden van een Amerikaanse helikopteraanval op een kruispunt in Bagdad, waarbij in 2007 achttien burgers om het leven kwamen. Onder hen ook twee medewerkers van het persagentschap Reuters. Wikileaks zou via Manning ook honderdduizenden diplomatieke telegrammen en rapporten over de oorlogen in Irak en Afghanistan hebben ontvangen.
Assange zette de videobeelden in 2010 op het net en publiceerde de telegrammen en rapporten een jaar later, in samenwerking met enkele grote internationale, ook Amerikaanse kranten. Het beeld dat daaruit naar voren komt van de Amerikaanse buitenlandse politiek is niet fraai. Manning werd al snel na de opschudding over de videobeelden gearresteerd. Hij wacht sindsdien op zijn proces. Hij wordt beschuldigd van het lekken van staatsgeheimen en zowaar ook van hulp aan de vijand. Hij riskeert tientallen jaren gevangenisstraf. Eerdere interventies van Amnesty International zorgden ervoor dat zijn uiterst strenge gevangenisregime werd verzacht. Maar als een gewetensgevangene beschouwt de organisatie hem nog niet, zodat ze zich alsnog niet voluit voor hem inzet. ‘Het lekken van vertrouwelijke informatie is in de VS een strafbaar feit’, verdedigt Amnesty zich. ‘Dat is normaal gesproken niet in strijd met de mensenrechten.’
Het Steuncomité suggereert dat Amnesty door Washington onder druk wordt gezet, maar dat ontkent de organisatie formeel: de zaak is nog in onderzoek. ‘Het maakt voor ons geen verschil of dit zich afspeelt in Amerika of in een ander land’, zegt ook woordvoerder Lore Van Welden van Amnesty International Vlaanderen. ‘Wij wachten het proces af om te zien waarvan Manning precies wordt beschuldigd en waarvoor hij eventueel wordt veroordeeld. Als hij alleen wordt veroordeeld omdat hij de intentie had om schendingen van de mensenrechten bekend te maken, komt hij zeker in aanmerking om door ons als een gewetensgevangene te worden erkend. Maar een soldaat is ook een werknemer en een werkgever mag van zijn werknemers vragen dat ze discreet omspringen met de informatie waarover ze beschikken.’
Het proces tegen Bradley Manning begint in juni.
