Jongeren volgen nieuws anders én bewuster

DADO VAN PETEGHEM: 'Op sociale media is nieuws geen een­richtings­verkeer.'
Jelle Henneman
Jelle Henneman Freelancejournalist

Dat jongeren op grote schaal sociale media gebruiken voor hun nieuwsconsumptie, maakt ze niet automatisch slechter geïnformeerd dan de gemiddelde krantenlezer.

Jarenlang waarschuwden studies dat jongeren geen kranten meer lazen. Ook online zouden ze niet naar nieuwssites surfen, maar enkel geïnteresseerd zijn in wat hun vrienden te vertellen hadden op de sociale media. Nu blijkt dat net de sociale media een belangrijke nieuwsbron voor jongeren zijn. Volgens een grote Amerikaanse enquête bij meer dan 1000 jongeren tussen 18 en 34 zijn de zogenaamde Millennials evenveel geïnteresseerd in de actualiteit als de vorige generaties, maar consumeren ze het nieuws op een totaal andere manier. In plaats van het nieuws te volgen op gezette momenten, in de ochtendkrant of op televisie, krijgt de ‘digitale generatie’ voortdurend nieuwsfeiten voor de kiezen in haar algemene communicatie. En die verloopt grotendeels via de sociale media. Bijna 90 procent van de Millennials vindt regelmatig nieuws op Facebook, gepost door vrienden, familie en digitale contacten. Ook andere sociale media, YouTube en Instagram op kop, zijn belangrijke nieuwsbronnen.

Het onderzoek doorprikt ook de mythe van de ‘filterbel’. Nieuws dat wordt aangereikt door gelijkgestemden, zou zorgen voor een nauwe kijk op de wereld. Vrienden zouden vooral nieuwsfeiten delen die we zelf al interessant vinden, en hun commentaren zouden bevestigen hoe we er zelf al over denken. Maar dat klopt niet.

Niet minder dan 86 procent van de ondervraagden merkt op dat de opinies over een gedeeld nieuwsfeit doorgaans erg verschillen. 75 procent daarvan zegt dat ze die andere meningen ook gaat onderzoeken, om hun eigen visie te toetsen. Daarvoor surfen ze naar nieuwssites en zoeken er vooral artikels die de inhoud kunnen staven met veel links. Het contrast met de traditionele media wordt ook hier duidelijk: een krantenanalyse van een onbekende journalist, zonder verwijzingen naar onmiddellijk controleerbare bronnen, kan de Millennial niet overtuigen.

Dat voert meteen tot de meest verrassende conclusie van de studie. Jongeren volgen het nieuws niet alleen anders, ze volgen het ook meer én bewuster. Ze worden geconfronteerd met nieuwsfeiten waarnaar ze zelf niet op zoek zijn, die ook buiten hun interessegebied liggen. En omdat persoonlijke meningen op de sociale media zo belangrijk zijn, worden jongeren ook uitgedaagd om na te denken over een onderwerp, zodat ze er zelf wat over kunnen posten. Dat al die persoonlijke opinies publiek uitgesmeerd worden, en zo politieke en andere voorkeuren gemakkelijk af te leiden zijn, deert hen niet. Als ze al wakker liggen van privacy, dan is dat vooral van identiteitsdiefstal.

‘Stimulatiejunkies’

‘Nieuws is geen eenrichtingsverkeer op sociale media’, zegt Dado Van Peteghem van digitaal adviesbureau DearMedia. ‘Gebruikers moeten meegaan in het opbod aan kritische meningen, waardoor ze veel actiever met nieuws moeten omgaan dan de gemiddelde krantenlezer. Dat klinkt erg subjectief, maar doordat jongeren verschillende netwerken en sociale media combineren, met telkens andere feiten en meningen, wordt het resultaat wel geobjectiveerd.’

Toch is Van Peteghem kritisch over de nieuwsgaring van de Millennials. ‘Los van degenen die uit interesse verder graven, blijft onlinenieuws natuurlijk korter en oppervlakkiger dan een doorwrocht krantenartikel of een tv-reportage. En als je kijkt naar de populariteit van sites als BuzzFeed of de opkomst van de Apple Watch, dan dreigt nieuws alleen nog maar korter te worden. Op internet worden we allemaal stimulatiejunkies, gevoed door straffe nieuwstitels om op te klikken. Dat leidt toch tot een zekere verschraling. Jongeren hebben vandaag een bredere maar tegelijk ook minder diepe kennis: ze weten minder over meer.’

Jelle Henneman

‘Jongeren hebben een bredere maar minder diepe kennis: ze weten minder over meer.’

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content