Het Festival van Vlaanderen heeft een cd-rom uitgebracht: Die Schöpfung van Joseph Haydn (1732-1809). Het is een schitterende productie als inleiding tot één van de meesterwerken in de muziekliteratuur. Hopelijk volgen er nog zo. Haydn voltooide De schepping in 1798. Hij was toen 66, maar van vergrijzing merk je in deze compositie niets. Integendeel, het barst van inventiviteit en het getuigt van een grootse integratieve kracht. Het is een balans van een heel tijdperk, met contrapuntieke technieken naast “galante” wendingen, het “volkse” naast het kunstzinnige, het traditionele naast het anticiperende. Bovendien is het werk indrukwekkend zonder bombast, vol expressie zonder effectbejag. Het is in één woord wunderbar, zoals Adam en Eva in hun duet (nr 30) Gods Hände Werk zo aangrijpend bezingen.
Deze cd-rom van het FvV helpt u om op een moderne, multimediatieke wijze dit oratorium te leren kennen. Een toekomstvisie van het FvV? Er staan boeiende teksten op over de ontstaansperiode van het oratorium, over de belangrijke mensen rond Haydn, over Haydn zelf, enzovoort. Eén en ander wordt visueel opgefleurd met erbij passende illustraties of met schilderijen van schilders als Constable, Gainsborough of Turner. Het belangrijkste is echter de muziek die er integraal op staat, mèt libretto in het Duits en in Nederlandse vertaling. Centraal thema is de toonschildering, bijvoorbeeld de muzikale verklanking van de chaos in de inleiding met de éénklankinzet, de dissonanten, de dynamische contrasten, het stralend C-groot-accoord bij Het worde Licht! Of bij het scheiden van de wateren (nr 3): de gierende stormen, de jagende wolken, de bliksem, donder en de stortregen. Of bij de schepping van de dieren (nr 21): de brullende leeuw in trombones en fagotten, de tijger die springt in de korte loopjes bij de strijkers, de zoemende insecten, de worm die traag kruipt in de chromatische melodie in het laagste register. Echt: je hòòrt hem kruipen. Met een simpel muisklikken kan je dat allemaal te voorschijn toveren. De verklarende teksten zijn heel eenvoudig gehouden, omdat deze cd-rom eigenlijk bedacht is voor jongeren. Ik beveel hem echter àlle muziekliefhebbers aan!
Op donderdag 21 oktober wordt De schepping uitgevoerd in de Sint-Michielskerk in Gent door Philippe Herreweghe. Met het (herhaald) beluisteren en bekijken van deze cd-rom zal u daar dan véél meer van genieten.
“Die Schöpfung”, Haydn, cd-rom. Nederlands. 300 fr. Bij FNAC of Festival van Vlaanderen, Ravensteinstraat 60, 1000 Brussel. Info 09/243.94.94 of (ook voor tickets concert op 21/10) Free-Time 09/233.77.88
Fons de Haas
