Ruanda, het land van de duizend heuvels. Ingeklemd tussen de grote meren van Centraal-Afrika ligt hier een gebied van een uitzonderlijke schoonheid; we zouden het wel eens vergeten na alle onheilstijdingen die ons de voorbije jaren bereikten. Een legendarische streek bovendien, waar zich ooit de mijnen van koning Salomon bevonden.
Afrikaanse gemeenschappen verbinden muziek en dans graag met het jagen en het verzamelen, met de familie, met het spirituele. En de Batwa-pygmeeën van Ruanda doen dat met polyfonie, met meerstemmige gezangen. Elke Batwa-zanger(es) oriënteert zich door middel van een eenvoudige melodie, een soort cantus firmus. Met een schier eindeloze reeks melodische formules en improvisaties proberen ze stiltes en gelijkluidende fragmenten te vermijden. Maar ook hier gebeurt alles binnen de krijtlijnen van een metrisch, ritmisch en melodisch patroon. Allemaal bijzonder complex, zodat een lange leerperiode onontbeerlijk is. De Batwa starten als peuter en spelenderwijs nemen ze deel aan het gemeenschapsleven en dus ook aan de muziek.
Met het ensemble Imparage (zebra) komt een multidisciplinaire groep naar ons land. De leiding is in handen van Sentore Athanase, een artistieke duizendpoot die zingt, de inanga-citer bespeelt en componeert. Sentore stamt bovendien uit één van de belangrijkste dynastieën van Ruandese balletmeesters, een functie die hij ondertussen al meer dan dertig jaar zelf uitoefent. Maar hij staat er niet alleen voor. Ook Bawanakweri, meester van de Batwa-pygmeeënmuziek en -dans, tekent mee voor de artistieke opbouw. Naast de vocale polyfonie omvat het programma ook instrumentaal werk voor hoornensemble (amakondera). De polyritmiek van de koninklijke trommels Ingoma en de Intore strijddansen zullen de complexiteit van het Ruandese repertoire nog onderstrepen. Deze ritmische ondersteuning sluit nauw aan bij de gezangen, wat tot dynamisme en spanning leidt bij het beluisteren. De fijnproevers krijgen ten slotte een extraatje: gezangen van het koninklijke hof, vertolkt met een haast irreële intimiteit.
Ensemble Imparage: muziek en dans van de Batwa-pygmeeën uit Ruanda. Op zondag 12/9 tijdens de Festivalhappening (tussen 13.45-18 u.) in Brussel en op zaterdag 18/9 om 20.30 u. in het Zuiderpershuis, Waalse Kaai 14 in Antwerpen. Info en tickets Festivalhappening Brussel: 02/507.82.00 (PSK) – 0800/21.221 (Booking Office) èn 0900/00600 (Fnac) – Tickets Antwerpen: 03/248.01.00
Johan Van Acker
