“De Keuken” : Dirk Tanghe regisseert een klassieker van Arnold Wesker
Boven vermeit de heersende klasse zich met dure etentjes en deftig gebabbel. Beneden wroet het keukenpersoneel. Die “upstairs/downstairs”-tegenstelling vormt de hoeksteen van “De Keuken”, het stuk waarmee Londenaar Arnold Wesker in het begin van de jaren zestig beroemd werd. Wesker, die zelf als keukenhulp werkte, beschrijft de keuken van een druk restaurant als de mikrokosmos van onze prestatiegerichte en fantaziedodende maatschappij.
Regisseur Dirk Tanghe voelde zich al lang aangetrokken tot dit stuk. Tanghe : “Al 15 jaar zit het in m’n kop. Ik ben er verliefd op en voel in al mijn teatrale vezels dat dit mijn stuk is. Het heeft het kloppend hart van een groots teatraal gebeuren. Het is een passioneel stuk, soms hartverscheurend, ook komisch en lachwekkend, heel vaak bij de strot grijpend en prangend, hard en zacht, erotisch ook, soms als een spetterend circus, dansant en spectaculair, en even later weer stil en ingetogen, eenzaam en desolaat. “
Dankzij een samenwerkingsverband tussen diverse Rotterdamse instellingen (De Kist, Hotel New York en de Rotterdamse Schouwburg) kreeg de Vlaamse regisseur de middelen om zijn oude droom te verwezenlijken. In een Rotterdamse havenloods mocht hij “De Keuken” ensceneren met zo’n dertig akteurs.
De toeschouwer waant zich in een onderaardse spelonk, een soort voorgeborchte van de hel. De voorstelling trekt zich langzaam op gang met een streepje muziek. In het ochtendlijke licht druppelt het werkvolk langzaam binnen. Voor een lange muur met metalen kleerkastjes steekt iedereen zich in zijn uniform. De koks doen hun witte schort om, de diensters hullen zich in sexy zwart. En op een teken barst de aktie los. Techno dondert uit de klankkasten, de koksmaatjes slaan met enorme stalen deksels, een man sleurt een half rund uit een koelkast, stoom ontsnapt uit ketels en buizen.
Met weinig woorden Tanghe houdt amper 10 procent van Weskers tekst over wordt de sfeer geschetst : onderdrukte passies, treiterig geflirt en smerige spelletjes behoren tot de wanorde van de werkdag. Tanghe wil een stomende en zeer gestileerde koreografie van nietige mensen in een doldraaiend labyrint tonen. Dat levert enkele fraaie beelden op, maar geen dramatisch totaalspektakel. We kijken naar een stoet van karikaturen, van mechanische poppetjes in een soms helse, vaak trage reality-show.
Edward van Heer
“De Keuken” is te zien in de Rotterdamse Schiecentrale t/m 15/10. Inl. (00-31-10) 4118110.
“De Keuken” : een stoet van karikaturen.
