Europese regeringsleiders klauteren over elkaars rug om ons te laten delen in hun vreugde om de val van Khaddafi. Het was in België niet anders. Mede-delingen van Buitenlandse Zaken zijn altijd lezenswaardig. Alleen al vanwege de unieke, huichelachtige toon waarin die officiële communiqués zijn gesteld.

Afgelopen maandag viel alweer zo’n voorbeeld van BZ-speak binnen. In die mededeling ‘verwelkomden’ minister van Buitenlandse Zaken Steven Vanackere en minister van Landsverdediging Pieter De Crem de recente ontwikkelingen in Libië. Het regime van Khaddafi had, zo proclameerde Buitenlandse Zaken, alle legitimiteit verloren.

Dat was nog eens een pittige mededeling. Toch riep die meteen een vraag op. Wanneer precies verloor het regime van Khaddafi zijn legitimiteit? Khaddafi kwam immers in 1969 aan de macht na een militaire putsch gepleegd door de zogenaamde ‘Vrije Officieren voor Eenheid en Socialisme’. Wat was de legitimiteit van Khaddafi toen in 1984 een Londense politieagente, Yvonne Fletcher, werd neergeschoten vanuit de Libische ambassade? En hoe zat het met de legitimiteit van de Libische dictator, die in 1986 een bomaanslag op een Berlijnse discotheek bestelde? Of twee jaar later, toen een van zijn agenten boven het Schotse Lockerbie met een semtexbom een Boeing van Pan Am uit de lucht haalde, met 270 dodelijke slachtoffers tot gevolg?

Het moet zijn dat al die incidenten en dodelijke slachtoffers niets afdeden aan de legitimiteit van de Libische roerganger, want in 2004 werd Khaddafi in Brussel letterlijk in de armen gesloten door EU-voorzitter Romano Prodi, die later dat jaar ook eregast was op het grote verjaardagsfeest van de Libische revolutie in Tripoli.

Het regime van Khaddafi kan zijn legitimiteit ook niet hebben verloren vóór eind 2010, want in de loop van dat jaar werd hij in Rome op een vorstelijke ontvangst getrakteerd door premier Silvio Berlusconi.

In augustus 2009 lieten de Britten Abdel-Basset Al-Megrahi, de killer achter de aanslag in Lockerbie, vrij. De man mocht naar huis, want hij leed aan een terminale prostaatkanker. Een jaar later was hij eregast op een Khaddafiviering in Tripoli. Naderhand bleek dat oliereus BP de hand had in diens vrijlating en in de welkome medische diagnose. Het oliebedrijf dong immers mee naar een olieconcessie voor de Libische kust. Maar dit geheel terzijde.

Het jaar dat Al-Megrahi werd vrijgelaten, verkochten EU-landen voor ruim 335 miljoen euro wapens aan het nog legitieme regime van Khaddafi. Het Verenigd Koninkrijk alleen al versaste dat jaar voor 24 miljoen euro wapens naar Tripoli. En het hadden er nog meer kunnen zijn, als een levering van 130.000 kalasjnikovs niet op de valreep was verhinderd – de vrees bestond dat de wapens in het roerige Sudan zouden belanden. Maar geen nood, de bestelling werd prompt overgenomen door Roemenië, een ander achtenswaardig EU-lid.

Ook België had kennelijk geen moeite met het Khaddafiregime, want FN Herstal mocht voor het kokette bedrag van 11,5 miljoen euro wapens en bijbehorende munitie leveren in Tripoli. Maar die wapens waren ‘voor humanitair gebruik’ legde Waals minister-president Rudi Demotte naderhand uit, zonder zich daarbij de krampen te lachen. Jawel, de wapens waren bestemd voor de troepen die de hulpkonvooien naar Darfur begeleidden.

Eind maart van dit jaar begonnen Europa en de Verenigde Staten de Libische rebellie van wapentuig te voorzien. Een van de opstandige generaals, Khalifa Belqasim Haftar, maakte zelfs geen geheim van zijn banden met de Amerikaanse inlichtingendienst CIA. Via Qatar, dat de rebellen wapens leverde in ruil voor de ‘zoete’ Libische olie, Italië, Frankrijk en langs Egyptische en Saudische om-wegen ook vanuit de Verenigde Staten, werden de opstandige Libische stammen met allerhande wapentuig uitgerust. Dat maakt van die circa 140 stamhoofden, die voor de val van Khaddafi nog elkaars bloed konden drinken, potentiële warlords aan het hoofd van zwaarbewapende milities.

De ontwapening van die, volgens Buitenlandse Zaken, legitieme vertegenwoordigers van het Libische volk, die intussen ook nog eens de wapenstocks van Khaddafi leegroofden, dreigt een nachtmerrie te worden voor de NAVO en voor de Europese Unie. Want er mag in Libië niet veel mislopen of de EU wordt geconfronteerd met een nieuw Somalië – maar nu aan de overkant van de Middellandse Zee.

PS. ATTENTE LEZERS MERKTEN DAT IN HET VORIGE COMMENTAARSTUK EEN LAPSUS WAS GESLOPEN. ELIO DI RUPO WIL JAARLIJKS UITERAARD NIET 586 MILJARD MAAR 586 MILJOEN EURO NAAR HET BRUSSELS GEWEST DOORSLUIZEN.

door Rik Van Cauwelaert

EU-landen leverden in 2009 voor ruim 335 miljoen euro wapens aan Khaddafi.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content