De voormalige Amerikaanse minister van Defensie Leon Panetta eist wapens voor Oekraïne en wil militaire manoeuvres houden aan de grenzen van Rusland. ‘Poetin zaait de kiemen voor een nieuwe Koude Oorlog.’
Vorige week werd een nieuw akkoord gesloten over een wapenstilstand in Oekraïne. Zal dat de Russische president Vladimir Poetin kunnen stoppen?
LEON PANETTA: Ik ben blij dat er een akkoord is, maar ik vrees dat het niet zal standhouden zolang het Westen niet bereid is om Oekraïne economische en militaire hulp te verlenen.
Voor de wereld is het nog altijd een raadsel hoe Poetin redeneert. Wat zegt u als voormalige CIA-chef?
PANETTA: Poetin wil graag de invloed van Rusland vergroten, vooral in de vroegere Sovjetrepublieken. Hij wil verhinderen dat ze samenwerken met de EU en voorkomen dat ze toetreden tot de NAVO. Op dit moment zaait hij de kiemen voor een nieuwe Koude Oorlog. De VS en hun partners moeten hem duidelijk maken dat ze niet alles door de vingers kunnen zien. Met de Russen mag je alleen vanuit een positie van sterkte onderhandelen. Als ze merken dat hun tegenstander zwak is, buiten ze dat consequent uit.
Speelt Poetin een spel met het Westen?
PANETTA: Die indruk heb ik. Hij denkt dat hij het Westen voor de gek kan houden. Hij gelooft dat hij zijn doel kan bereiken omdat men hem tot nu toe zijn gang heeft laten gaan. Hij denkt dat hij hetzelfde kat-en-muisspel eindeloos kan blijven voortspelen. Rusland heeft de wereld belogen over de gebeurtenissen in Oekraïne, daarover bestaat geen enkele twijfel, en heeft eerdere akkoorden over een wapenstilstand geschonden. Vraag is of Poetin de nieuwe overeenkomst aanvaardt.
Moeten de VS wapens aan Oekraïne leveren?
PANETTA: We hadden vanaf het begin meerdere maatregelen moeten treffen om Poetin duidelijk te maken hoe ernstig we de Russische agressie in Oekraïne nemen. De economische sancties waren juist, maar niet toereikend. De NAVO had Poetin ook heel duidelijk moeten maken dat ze alles zal ondernemen om de buurlanden van Rusland te verdedigen. Daar moeten we nog meer militaire manoeuvres houden. Ik zou ook de plannen voor een Europees raketafweersysteem weer activeren – dat lusten de Russen helemaal niet. En we hadden Oekraïne al langer wapens moeten geven. Velen zeggen dat ook militaire hulp de Russen niet op de knieën zal krijgen, maar ze zouden wel een grotere prijs voor hun agressie betalen. Ten slotte zouden de VS tegen een billijke prijs olie en gas kunnen leveren aan alle landen die voor hun energie van Rusland afhankelijk zijn. Zo zouden we voorkomen dat Rusland die landen in de toekomst nog kan chanteren.
Bondskanselier Angela Merkel keurt wapenleveringen aan Oekraïne af. Is zij te naïef?
PANETTA: Dat zou ik nooit durven te beweren. Merkel heeft een leidersrol in Europa op zich genomen en haar diplomatieke pogingen zijn correct. Maar ze moet erkennen dat scherpere maatregelen nodig zijn als haar diplomatie geen resultaat oplevert.
U hebt weinig vertrouwen in soft power, in diplomatie zonder druk?
PANETTA: Dat heeft tot nu toe gewoon niet gewerkt. Het enige wat iemand als Poetin begrijpt, is hard power. Als we Rusland in Oekraïne laten betijen, geven we Poetin een duidelijk signaal. Dan zal Oekraïne slechts de eerste stap zijn. Op een bepaald moment is er een punt bereikt waarop we een lijn moeten trekken. De geschiedenis leert ons dat we die lijn beter vroeger dan later trekken.
© Der Spiegel
‘Soft power werkt bij Poetin gewoonweg niet.’
