Bij de opstoot van geweld in het Midden-Oosten rijst de vraag: wie heeft er baat bij een escalatie van het conflict op dit moment?
Acht doden bij een inval van Palestijnse zelfmoordradicalen bij de havenstad Eilat, in volle toeristisch seizoen. Een goed voorbereide aanval, want tijdens de raid werd vanuit Gaza met mortieren op het zuiden van Israël geschoten. En een dag later werden zo een vijftig Gradraketten gericht op de stadjes Ashkelon, Ashdod en Be’er Sheva. Het nieuwe afweersysteem Kipat Barzel – ‘IJzeren Koepel’ – deed zijn werk en haalde vrijwel alle tuigen uit de lucht, maar toch viel er een dode.
Israël sloeg zoals gebruikelijk direct en hard terug. De als Egyptische soldaten verklede invallers werden achtervolgd in de Sinaï, en daarbij vielen ook vijf echte Egyptische doden. Bij een bombardement kwamen vijf militanten van een gewapende militie die bij Hamas aanleunt om het leven. Er zijn tanks op weg naar de ruim 200 kilometer lange grens tussen de twee landen. De roep om wraak is groot, want Israël vermoedt dat Hamas over tienduizend Gradraketten beschikt. Hamas ontkent elke betrokkenheid en biedt een staakt-het-vuren aan, maar Israël gaat ervan uit dat alleen hij in Gaza in staat is om een dergelijke grootschalige raid op te zetten.
Wie heeft er belang bij dat de situatie in het Midden-Oosten escaleert? Egypte kan de interne onrust na de afzetting van president Mubarak bedwingen door het vredesverdrag met Israël van 1979 op losse schroeven te zetten. Het riep zijn ambassadeur terug, eiste een onderzoek en verontschuldigingen voor de Egyptische slachtoffers – het kreeg ze allebei. Israël stemde vorige week ook in met meer Egyptische soldaten in de Sinaï.
Israël trekt de lont uit het sociale protest tegen de hoge huurprijzen, dat al maanden aansleept. Het nieuwe geweld dwarsboomt ook Palestijns leider Abbas, die in september bij de VN de onafhankelijkheid van Palestina wou laten erkennen. Dat mag hij nu op zijn buik schrijven.
Als de Egyptische buffer wegvalt, heeft Israël een probleem. Als straks ook hetzelfde gebeurt met Syrië groeit de onzekerheid aan de grens met Libanon. Dan gaan de militaire uitgaven omhoog, zoals nu voor een nieuwe commando-eenheid in Eilat. Het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie mag nu al vergeten dat het in november overleg kan houden over een kernwapenvrije zone in het Midden-Oosten. Het zou de eerste keer in tien jaar zijn geweest dat Israël en de Arabieren nog eens samen rond een tafel zaten over een gemeenschappelijk probleem. Israël ondertekende het non-proliferatieverdrag over kernwapens niet. Als de Arabische landen die eis in september bij de VN opnieuw op tafel leggen, is het Egyptische voorstel voor een conferentie over de uitbanning van alle wapens voor massavernietiging in 2012 ook al gekelderd. Wraak is zoet, maar het doet iets met het gezonde verstand.
Lukas De Vos
