Een verkeerd maatschappelijk beeld over diabetes blijft voor discriminatie zorgen, zegt Stijn Deceukelier, directeur van de Vlaamse Diabetes Vereniging.
Niet minder dan 45 miljoen Europeanen, onder hen 500.000 Belgen, lijden aan diabetes. De helft van hen is zich daar niet van bewust, de andere helft méér dan bewust. In de meeste Europese landen worden diabetici immers nog steeds voor een aantal banen geweigerd: aan de slag gaan als militair of bij de hulpdiensten kan niet, en ook een baan waarbij je moet vliegen of rijden is vaak uitgesloten. Nochtans heeft de vooruitgang in de geneeskunde en zorg ertoe geleid dat diabetici een perfect normaal leven kunnen leiden.
Ook in België blijkt de discriminatie nog steeds gebaseerd op vooroordelen. Een recente studie van het onderzoeksinstituut Inra bracht aan het licht dat slechts 57 procent van de Belgen weet dat diabeten een normaal leven kunnen leiden. De omvang van de discriminatie is echter moeilijk meetbaar. Ook al omdat de klachtendrempel voor veel diabetici hoog ligt. De Diabetes Infolijn van de Vlaamse Diabetes Vereniging rinkelt ruim 5000 keer per jaar. ‘Meestal om informatie in te winnen, waaronder ook rond discriminatie’, zegt directeur Stijn Deceukelier. ‘Wat media-aandacht, zoals in het recente geval van de zanger Jan Bervoets, helpt altijd. Wel hebben we een beter zicht op de discriminatie qua werkgelegenheid, autopolissen en verzekeringen. Daar zijn nog heel wat slechte leerlingen, hoewel we de laatste jaren een lichte vooruitgang bespeuren.’
Veel verzekeringsmaatschappijen weigeren nog steeds mensen met diabetes of laten ze veel hogere premies betalen. Zo is het voor mensen met diabetes vooral moeilijk om hospitalisatieverzekeringen, levensverzekeringen, schuldsaldoverzekeringen en verzekeringen voor een gewaarborgd inkomen af te sluiten. De meeste verzekeraars weigeren om diabetes geval per geval te bekijken. Levensverzekeraar Swiss Life doet het wel en gebruikt een objectieve vragenlijst om een correct tarief te bepalen voor diabetici.
Ook qua reisverzekeringen gloort er zwak licht aan de horizon. Verzekeraar Inter Partner Assistance (IPA) sloot samen met de Vlaamse Diabetes Ver-eniging en de Association Belge du Diabète een overeenkomst om diabetici een volwaardige reisverzekering aan te bieden. ‘IPA weet dat diabetes op zich geen duurdere interventies of repatriëringen met zich brengt’, aldus Stijn Deceukelier.
Het lukt de meeste diabetici wel om een autoverzekering af te sluiten, maar een ongeval kan de aandacht van de verzekeringsmaatschappij op hun ziekte vestigen. Tot nu toe blijven de verzekeringsmaatschappijen op de achtergrond en vragen ze geen bijkomende maatregelen buiten het hebben van een geldig rijbewijs. Dat rijbewijs is voor iemand met diabetes beperkt in duur en wordt enkel uitgereikt indien de diabetespatiënt die met middelen behandeld wordt die de bloedsuiker kunnen doen dalen, zoals insuline, een stabiele regeling heeft. Hiervoor moet de diabeet een speciaal attest van zijn arts voorleggen.
Werken voor een overheidsdienst is voor de diabeet een hindernissenkoers. Een vaste benoeming in het onderwijs kan voor de Vlaamse Gemeenschap nog altijd niet. Ook bij de NMBS liep het niet altijd van een leien dakje. Er is echter hier en daar al heel wat vooruitgang, zo zijn er al voorbeelden waarbij diabeten de toelating krijgen om achter het stuur van een bus of tram te kruipen.
‘Totnogtoe heeft de Vlaamse Diabetes Vereniging geen weet van uitspraken in het kader van de antidiscriminatiewet’, zegt Deceukelier. ‘We geloven bovenal in overleg. Individuele overwinningen kunnen mensen snel doen geloven dat het met diabeten wel los loopt. Drie maanden geleden startte minister Rudy Demotte (PS) een opvolging voor de consensusconferentie in de overheidsdiensten. De minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid beseft dat er iets moet gebeuren. We zijn in blijde verwachting.’
Om sociale discriminatie uit de wereld te helpen, moet het imago van de diabeticus verbeterd worden via informatiecampagnes naar het grote publiek. Een taak van de Diabetesvereniging, maar zeker ook van de overheid. Deceukelier: ‘Mensen met diabetes verdienen een beoordeling op hun capaciteiten en actuele gezondheidstoestand. We streven ernaar dat mensen de aandoening zien als iets waar een goed leven mee te leiden is. Een belangrijke hulp daarbij is de ‘outing’ van bekende mensen met diabetes, zoals Hale Berry of dichter bij huis Frank Aendenboom. Veel mensen trekken zich daaraan op en het leert de bevolking dat ze niet bang hoeven te zijn van diabeten.’
Peter Dupont
