Vakbondsvoorzitter en NMBS-bestuurder Michel Bovy is niet gerust op de goede afloop van het vervolgverhaal bij de spoorwegen.
Voor de spoorwegen zijn niet alle vakbonden gelijk. Sommige zijn erkend, het ACV en het ABVV natuurlijk. Andere zijn slechts aanvaard, de liberale bond en sommige onafhankelijke bonden die bepaalde personeelsgroepen zoals de machinisten groeperen. Zij laten hun aanwezigheid wel voelen, vele van de stakingen staan op hun conto, concurrentiële stakingen als het ware.
De huisbonden van de NMBS maken deel uit van de maatschappij, het zijn meebeherende bonden. Hun voorzitters hebben zitting in de raad van bestuur. Michel Bovy, algemeen voorzitter van de Christelijke Vakbond van Communicatiemiddelen en Cultuur (ACV), voelde zich vrijdag ongemakkelijk op de eerste NMBS-bestuursvergadering na de ‘gebeurtenissen’.
Michel Bovy: Het leek buitenaards. Geen woord over het gerechtelijk onderzoek tegen gedelegeerd bestuurder Etienne Schouppe. Niets over de suggestie van raadsvoorzitter Michel Damar aan Schouppe om ontslag te nemen – wel verontschuldigde bestuurder Edwin Jacobs zich, de radio had hem verkeerd begrepen. Er werd evenmin gepraat over de vertrouwensbreuk met de overheid. Business as usual, engagementen voor de toekomst. Maar iedereen voelt aan dat de problemen de spoorwegen blokkeren. Dat kan niet blijven duren.
De spoorwegmaatschappij is flink dooreengeschud.
Bovy: Wat nu gebeurt, is een slechte zaak voor de spoorwegen. Het imago was al niet fameus, nu komt daar het conflict bovenop tussen de voorzitter en de gedelegeerd bestuurder en de dramatische verhouding tussen de overheid en de NMBS.
En onderzoeksrechter Jean-Claude Leys die gedelegeerd bestuurder Etienne Schouppe in verdenking stelt wegens oplichting van de Zweedse fiscus.
Bovy: Dat is een stok om de hond de slaan. De argumenten van het juridisch onderzoek wegen nogal licht. Volgens het recente onderzoek van het accountantbureau Ernst & Young is er geen vuiltje aan de lucht. In 1988 bij de eerste leasingoperaties zag Herman De Croo als minister van Verkeerswezen – hij was dan ook titulair voorzitter van de NMBS – het manna uit de hemel vallen. Het was mogelijk de rekeningen rond te krijgen zonder nieuwe middelen. Maar men krijgt niets voor niets. Elke leasingoperatie steunt op gaten in de fiscale wetgeving. Benadeling van de Zweede staat? Het is altijd de benadeling van iemand.
Dat voogdijminister Isabelle Durant van Ecolo het vertrouwen opzegt, is dus een veel belangrijker probleem.
Bovy: Het politieke vertrouwen is zeer belangrijk voor de spoorwegen. Etienne Schouppe had een band met de vorige regering. Nu ligt dat anders. Er zijn conflicten met Herman De Croo, die regelmatig Schouppes ontslag eist en ook Hugo Van Dienderen van Agalev heeft het aftreden van Schouppe al gevraagd. Vanuit de groene hoek blijven vragen komen over de hogesnelheidstrein. De beslissing om aan dat Europees project deel te nemen, was een politieke beslissing. De overheid durfde het de bevolking, die tegen was, niet te zeggen. Ze liet Schouppe die klus klaren.
Dreigt het autonome overheidsbedrijf NMBS opnieuw onder politieke bevoogding te komen?
Bovy: Dat soort problemen kenden wij toen De Croo in de jaren tachtig minister van Verkeer was. De NMBS moest meer andere dingen doen dan treinen laten rijden, bedrijven steunen met aankopen bijvoorbeeld en werkgelegenheid scheppen. Goede spoorwegen hebben een duidelijk beheerscontract nodig, dat de plichten bepaalt en de prijs die de overheid ervoor betaalt. Het is slecht opnieuw te gaan politiseren.
De voogdijminister argumenteert dat de overheid als aandeelhouder met het nieuwe politiek evenwicht van de regering niet in het spoorwegbestuur aanwezig is.
Bovy: Om de raad van bestuur aan te passen aan de nieuwe coalitie hoeft de wet niet te veranderen. Binnen afzienbare tijd verandert de helft van de mandaten in de raad van bestuur. De regering kan dan haar mensen benoemen. Maar blijkbaar wil Durant niet zolang wachten.
Kan Schouppe niet beter het binnenlands treinverkeer aan iemand anders overlaten en zich uitsluitend bezighouden met de pakjesdienst ABX, die een grote internationale onderneming is geworden, en met de snelheidstrein? Beide activiteiten vallen buiten de beheersovereenkomst met de overheid.
Bovy: U zegt het.
G.D.
