De Franse strijdkrachten moeten steeds vaker ingrijpen in binnen- en buitenland. Daardoor dreigt het land niet meer te kunnen reageren op nieuwe uitdagingen.
Op 7 januari 2015, na het bloedbad dat de broers Kouachi aanrichtten op de redactie van Charlie Hebdo, begon operatie Sentinelle. Sindsdien patrouilleert het Franse leger in winkelcentra, kantoorgebouwen, nabij belangrijke verkeersknooppunten en religieuze plaatsen. Na de terroristische aanslagen van 13 november in Parijs kondigde president François Hollande de noodtoestand af en werd de binnenlandse troepenmacht versterkt tot zijn maximale capaciteit van 10.000 manschappen. De regering zal die noodtoestand voor de derde keer verlengen voor het Europees kampioenschap voetbal, dat deze zomer in negen steden plaatsvindt. Defensieminister Jean-Yves Le Drian zei dat de operatie ‘zo lang als nodig is’ zal duren.
Voor militaire planners is dat een uitdaging. Sentinelle is de grootste militaire operatie op eigen bodem sinds de Algerijnse oorlog in de jaren 1960. Nu worden de eerste tekenen van overbelasting zichtbaar. Generaal Pierre de Villiers, de bevelhebber van de Franse strijdkrachten, zei recent dat ‘het leger op zijn tandvlees zit’.
Om de uitdaging het hoofd te bieden, heeft Hollande de defensie-uitgaven in de komende vier jaar met 3,8 miljard euro verhoogd en de operationele grondmacht van het land uitgebreid van 66.000 naar 77.000 manschappen. Maar die extra soldaten opleiden zal tijd vragen. In de tussentijd moet het leger zich behelpen. Sommige oefeningen zijn afgelast. Het aantal trainingsdagen tussen opdrachten is gedaald tot ver onder de NAVO-norm van negentig. Vorig jaar hebben 70.000 Franse soldaten deelgenomen aan operatie Sentinelle, en sommigen hebben in vijf of zes shifts gediend. Er bestaat ‘een risico van afmatting, tussen de binnenlandse en buitenlandse operaties’, zegt Nathalie Kosciusko-Morizet, een centrumrechtse volksvertegenwoordiger die de Franse troepen in de Sahel bezocht.
Op de lange termijn zou Frankrijk het moeilijk kunnen krijgen om zijn defensie- en veiligheidspolitiek in het buitenland te handhaven. Andere Europese landen die een grote militaire macht in eigen land inzetten, zoals Italië, streven niet naar machtsontplooiing buiten de eigen regio. In 2013 stuurde Frankrijk 4500 manschappen om een islamitische inval in Mali terug te slaan, en nog eens 2000 naar de Centraal-Afrikaanse Republiek om een ‘pregenocidale’ situatie onder controle te houden. Frankrijk was daarenboven het eerste Europese land dat zich aansloot bij de door de Amerikanen geleide coalitie tegen de IS in Irak, en later in Syrië. Trop is te veel, zo blijkt nu.
Overbelasting zou het vermogen om passend te reageren op nieuwe dreigingen kunnen beperken. ‘Onze technische capaciteit is heel goed’, zegt generaal Vincent Desportes, een voormalige legerofficier en criticus van Operatie Sentinelle. ‘Maar het Franse leger is duidelijk niet in staat om nog een avontuur op zich te nemen.’
© The Economist
Voor het Europees kampioenschap voetbal zal de regering de noodtoestand verlengen.
