De gouden regel van Stallman: als je een goed programma hebt geschreven of ontdekt, moet je dat delen met je medemens.
Richard Stallman (°1953) geniet internationale bekendheid in de computerwereld als uitvinder van de Emacs-editor (1975). Tijdens zijn universiteitsstudie in Harvard werkte de man uit New York ook aan het Artificial Intelligence Lab van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Boston.
In 1985 schreef Stallman een manifest waarin hij zijn plannen met GNU uit de doeken deed. Het was geen oorlogsverklaring aan de makers van commerciële UNIX-software, als wel een intentie om een alternatief te ontwikkelen. De gouden regel van Stallman: als je een goed programma hebt geschreven of ontdekt, moet je dat delen met je medemens. ‘Veel programmeurs zijn ontevreden met het commercialiseren van de systeemsoftware. Ze verdienen er wel meer geld mee, maar ze moeten andere programmeurs als concurrenten zien in plaats van als kameraden. Het tonen van vriendschap tussen programmeurs is het delen van programma’s. Marketingregelingen die nu vaak gebruikt worden, verbieden programmeurs om anderen als vrienden te behandelen.’
Het discours van Stallman doet soms vermoeden dat hij stilletjes droomde van een terugkeer naar de late jaren ’60, maar die opmerking doet tekort aan zijn principes. ‘De commerciële uitbating van een computerprogramma door het beperken van de gebruiksmogelijkheden ervan, is destructief. Ze vermindert immers de hoeveelheid welvaart die de mensen uit het programma kunnen halen. (…) Als iedereen dit zou proberen, zouden we allemaal een stuk armer worden door de wederzijdse welvaartsvernietiging. (…) Omdat ik me niet kan verzoenen met de gedachte dat iedereen informatie hamstert, kan ik het ook niet goed vinden als een enkeling het doet. Anders gezegd, het verlangen om beloond te worden, is geen geldige reden om de wereld toegang tot de creativiteit te ontzeggen.’
GNU-software is vrij beschikbaar via het internet. De auteurs en verdelers kunnen evenwel niet verantwoordelijk worden gesteld voor eventuele conflicten met je hardware of andere onregelmatigheden. Dezelfde garantie als de makers van commerciële software bieden, merkt de GNU-website fijntjes op. Aangeraden wordt om niet vanuit sites in het buitenland te downloaden, wegens de hoge kosten van transatlantische TCP/IP-links. Belgische gebruikers kunnen terecht op ftp://ftp.be.gnu.org.
En wie zich geroepen voelt om gratis software te schrijven, wordt bij GNU met open armen ontvangen. Let wel, de organisatie werkt hoofdzakelijk met vrijwilligers. Aangezien alle software gratis verdeeld wordt, blijven de inkomsten hoofdzakelijk beperkt tot schenkingen en de verkoop van T-shirts.
Bart Vandormael
