ANNE VANDERDONCKT
De Amerikaanse president Eisenhower kon er vrijwel zeker van zijn dat hij ooit met een hartinfarct gekonfronteerd zou worden. Hij kombineerde immers een hele reeks risicofactoren : hoge bloeddruk, roken, stress, veel en ongezond eten… In 1955 was het trouwens zo ver. In die tijd werd de gezondheidstoestand van staatsleiders doorgaans als ’top secret’ beschouwd, maar Eisenhower was zo onder de indruk van zijn hartproblemen dat hij er in zijn memoires een volledig hoofdstuk aan wijdde.
Doorheen dit Cahier Gezondheid hebben wij een reeks portretten opgenomen van belangrijke staatsmannen die plots, en sommigen meermaals, met cardio-vasculaire aandoeningen te maken kregen. En wij kunnen er iets van leren want de hartproblemen van al deze ‘grote leiders’ – gestresseerd en lijdend aan een hoge bloeddruk, zware rokers, te weinig beweging, een buikje, geregeld aanzitten aan cholesterolrijke banketten… – laten ons zien wat het begrip ‘risicofaktor’ in de praktijk betekent. (En vergeten wij niet dat je, bij meerdere risicofaktoren, de afzonderlijke risico’s niet moet optellen, maar met elkaar moet vermenigvuldigen !)
“Maar ik leid toch niet het leven van een president van de Verenigde Staten, ” horen wij u al opmerken. Misschien eet u inderdaad niet elke dag met zware sausen overgoten schotels. Maar de chips en pindanootjes die u tijdens het tv-kijken knabbelt, zijn al niet veel beter voor uw cholesterolgehalte. En u opwinden in de file terwijl uw kinderen aan de schoolpoort in de regen op u wachten, kan net zo stresserend zijn als een vergadering op topniveau.
Wij weten allemaal dat cholesterol een zeer belangrijke risicofaktor vormt. Maar het is in ieder geval een faktor die wij in de hand hebben vermits het zeer goed mogelijk is om de opname van ‘slechte cholesterol’ in ons lichaam te beperken. Even goed weten wij dat wij onze bloeddruk kunnen verminderen door minder gezouten te eten.
Dus komt het er op aan beter en gezonder te gaan eten. Makkelijk gezegd. Want wat er dan op ons bord verschijnt, ziet er doorgaans nogal zielig uit. Eén, twee dagen houden wij het vol en dan hervallen wij in onze oude gewoonten.
Een dieet levert alleen resultaat op als wij met plezier blijven eten en als wij in gedachten houden dat ‘preventie’ synoniem is met ‘goed en gezond’ leven. Daarom kan het nuttig zijn om een diëtist te raadplegen. Hij of zij schrijft u een dieet-op-maat voor, waarbij zelfs rekening gehouden kan worden met uw culinaire voorkeur. Om u wegwijs te maken in het labyrint van de aanbevolen, de met mate te eten en de te vermijden voedingsstoffen drukken wij op bladzijde 11 een tabel af waarover in Europese wetenschappelijke kringen consensus bestaat.
Hoe kan u hartproblemen vermijden ? Die vraag is snel beantwoord : door de risico’s die u kàn beperken ook daadwerkelijk aan te pakken. Een tweede onderwerp van Cahier Gezondheid betreft het herkennen van een hartinfarct of een angina pectoris én hoe u dan moet reageren. Wie ziet hoe iemand hartproblemen krijgt, kan in paniek raken. Op de wangen slaan, schudden… het helpt allemaal niets. Toch bestaan er makkelijk aan te leren ‘reflexen’. Een eerste is : onmiddellijk de dienst 100 bellen. Een tweede : hartmassage en beademing. U bent geen specialist ? Beter een niet professioneel uitgevoerde hartmassage waarbij u in het slechtste geval één of meerdere ribben van het slachtoffer breekt dan helemaal geen hartmassage. Dit jaar koos de Belgische Cardiologische Liga voor zijn ‘Week van het Hart’ (die nu al voor de vijfentwintigste keer wordt georganizeerd) als slogan : ‘Elke sekonde telt’. Want elke gewonnen sekonde vergroot de overlevingskansen van het slachtoffer, en verhoogt de kans dat het slachtoffer geen blijvende letsels aan zijn hartkrisis overhoudt.
