De Société Générale heeft aan de Irakezen het gifgas geleverd waarmee tienduizenden Koerden om het leven zijn gebracht ! Dat is, zeer kort samengevat en enigszins vereenvoudigd, de stelling die onze chef-Wetstraat vorige week verdedigde in een alweer schokkend verhaal over malversaties aan de top van het Belgische bestel. Bovendien verloor de Société zo’n drie miljard frank bij een volstrekt illegale wapen- en munitietransactie met de schoonzoon van Saddam Hussein. Niet zo gauw was de Knack uit in Bagdad, of Saddam ontstak in woede over zoveel onfatsoen en schoot zijn schoonzoon zonder dralen dood. Hadden de socialisten vorig jaar hetzelfde gedaan met Willy Claes, er zouden hen veel bezwarende onthullingen bespaard zijn gebleven.
Onderzoeksjournalistiek van dit niveau komt altijd voort uit een diepe persoonlijke aversie van de auteur jegens het onderwerp. De vraag die u zich allen stelt, is dus de volgende : vanwaar de woede van de chef-Wetstraat vis-à-vis de Generale ? Het antwoord is : vanwege de al te rigoureuze opstelling van de Generale Bank bij kredietverlening voor de aanschaf van kastelen. Zet u gemakkelijk, want u zal niet geloven wat u leest.
EEN GOED HALF jaar geleden hadden wij in de vastgoedrubriek van De Standaard een intrigerende advertentie zien staan : ?Kasteel te koop, 19e-eeuws, met park van 5 ha, in de Ardennen-Maasvallei. Ruime bijgebouwen, gerestaureerd, alle komfort. Instapklaar.” Plus een telefoonnummer. Daar wilden wij toch graag het fijne van weten, zonder ons zelf belachelijk te maken. De enige op onze redactie die plechtstatig genoeg kan spreken om van adellijke afkomst te lijken hij is het dan ook echt is onze chef-Wetstraat. Die had weinig aansporing nodig om eens te informeren naar ligging en prijs van dit pand.
Dat had nog heel wat voeten in de aarde, want de telefoon werd opgenomen door een man die wel kon vertellen dat het slot in Givet stond, maar die verder niet bevoegd was. Hij vroeg naam en privé-nummer van onze chef-Wetstraat en zou ’s avonds doen terugbellen met de nodige inlichtingen. Dat was op een dinsdagvoormiddag. Aangezien de daaropvolgende redactievergadering weer erg geanimeerd was verlopen na een ethisch conflict rond de rubriek ?Boeken”, bevond onze chef-Wetstraat zich nog in de directe omgeving van de Tervurenlaan toen te zijnent ’s avonds de telefoon rinkelde, en zijn vrouw achterover viel toen een stem aan de andere kant van de lijn zei : ?C’est concernant le château que votre mari veut acheter.”
De vrouw van onze chef-Wetstraat is aan heel wat vreemde telefoontjes gewend. Een gevolg van de materie waarin haar echtgenoot zich gespecialiseerd heeft. Ooit belde Freddy Willockx. Maar dit sloeg alles. Enfin, de vraagprijs was vijfenzestig miljoen en er moest snel beslist worden. Na enkele gerichte pogingen had mevrouw Van Cauwelaert meneer Van Cauwelaert te pakken in het Bosnische restaurant dat, sinds onze directeur er getooid met een blauwe muts binnen stapte, in drie netjes gescheiden zones is opgedeeld. De redacteurs van Knack gebruiken hun maaltijd doorgaans in het volksservische gedeelte. Alleen onze chef-wetenschappen zit middenin de zaak aan een afgezonderd tafeltje, een enclave die vanuit het Servisch gebied regelmatig wordt bestookt met stukken suikerbiet of maïskolf.
Onze chef-Wetstraat was ondertussen zozeer in discussies allerhand gewikkeld, dat hij het gebeurde van die ochtend al lang vergeten was. Hij was dus zeer verrast om in de aangereikte telefoon zijn eigen vrouw te horen melden dat hij de volgende dag naar de notaris moest gaan indien hij het vastgoed in kwestie wenste aan te schaffen, en waar in ’s hemelsnaam dat kasteel wel mocht liggen.
?Givet,” mompelde onze chef-Wetstraat, die hoopte het aantal genuttigde slivovitsjen te kunnen maskeren door wat binnensmonds gemompel. Gevolg was dat zijn vrouw verkeerdelijk : ?J’y vais,” verstond, en besloot dat de koop gesloten mocht worden. Wat zij ook meldde aan de eigenaar.
Toen onze chef-Wetstraat even later zo recht als mogelijk thuis binnenwandelde, was hij niet alleen eigenaar van een negentiende-eeuws kasteel met uitzicht op de Maas, maar tevens vragende partij voor een gift of lening van vijfenzestig miljoen. En Etienne Mangé, die dit gemakkelijk had kunnen oplossen en bij hem nog fors in het krijt stond voor alle gekregen publiciteit, zat uitgerekend nu in Kuala Lumpur om er het bagagesysteem op de luchthaven even slecht te doen functioneren als in Zaventem.
HET WAS IN deze omstandigheden dat onze chef-Wetstraat zijn gêne overwon en een plaatselijk kantoor van de Generale Bank binnen stapte. Waar hij eerst wat onwennig stond te draaien en te keren tot alle andere klanten weer buiten waren. Twee zenuwachtige dames achter het loket die niet onterecht in de vreemde bezoeker een potentiële bankrover vermoedden, en via een verborgen alarmsysteem alvast de rijkswacht hadden verwittigd schoten in een luide lach toen hen gevraagd werd of ze bijgeval geen vijfenzestig miljoen konden missen. ?’t Is om een kasteel te kopen,” voegde onze chef-Wetstraat er in een wanhoopspoging nog aan toe. Een zin die in menig album van Nero zijn komische waarde al bewezen heeft. Tot zijn ontstelling stapte op dat moment onder aanvoering van de lerares economie het zesde jaar van het meisjeslyceum Regina Caeli het gebouw binnen, met het oog op een educatieve rondleiding in een bankfiliaal.
En terwijl ruim vijfendertig frisse en prikkelende meiden van zeventien achter onze chef-Wetstraat samendrongen, riep één van de twee loketbedienden naar het kantoortje achter haar, met een stem zo luid dat heel het dorp het kon horen : ?Mijnheer de directeur, er staat hier ne simpele die vijfenzestig miljoen wil lenen om een kasteel te kopen. Wat moet ik daar mee doen ?”
Rik Van Cauwelaert was al van schaamte door de vloer gezonken, nog vooraleer de klaterende lach uit drie dozijn vermoedelijke maagdenkelen over hem werd uitgestort. Twee tellen later stormde het Speciale Interventie Escadron van de rijkswacht binnen en doken twaalf tot de tanden gewapende elite-agenten in de nek van onze chef-Wetstraat, die ondanks zijn pugilistiek verleden geen kans maakte tegen deze overmacht.
Terwijl boven hem vijfendertig kortgerokte juffrouwen hun bewondering voor de stoere rijkswachters de vrije loop lieten, werd Van Cauwelaert aan één been over de vloer de bank uitgesleept. Het was tijdens deze vernedering dat het idee rijpte om de Société Générale eens passend van antwoord te dienen.
Koen Meulenaere
