Twintig jaar geleden stierf Serge Gainsbourg. Op de zolder van fotograaf Herman Selleslags lagen nog een paar nooit gepubliceerde wereldfoto’s van Le Beau Serge.
‘Ik probeerde hem te redden’, zei Jane Birkin ooit over Gainsbourg. ‘Maar hij wou niet.’Omdat citaten onbetrouwbaar zijn, vroeg ik aan fotograaf Herman Selleslags of hij beelden had van de zanger. Wat later belde Selleslags terug. Hij had nog wat foto’s teruggevonden op zijn zolder. Gainsbourg had vroeger vaak en graag voor zijn lens geposeerd. In Cannes onder andere, in de jaren zestig en ook op het Songfestival. Waar hij voor France Gall Poupée de cire, poupée de son geschreven had. Toen ze won, mompelde Gainsbourg tegen Selleslags: ‘ Les cons.’ Waarna hij zijn armen in de lucht stak en op het podium klom.
Een dag later, bij Selleslags thuis. Hij had niet gelogen: er lag nog vergeten wereldklasse op zijn zolder. Gainsbourg, op een blauwe maandag spelend met de Leica van de fotograaf: allebei waren ze van Russische makelij. In Negative Blues zong hij ooit: ‘ Où est ma petite amie? / Elle est dans mon Rolleiflex / C’était mon premier réflexe / J’aime la photographie’. Toen hij later een hartaanval kreeg, nodigde hij zelfs fotografen uit in het ziekenhuis. Wat die niet wisten: in de ambulance had hij een oranje-rood deken laten vervangen door een kasjmieren exemplaar. Omdat dat beter kleurde op de foto. Dandy, Gainsbourg, zelfs in doodsnood.
We kijken verder. Een foto genomen op een ochtend in 1970, in de RTBF-studio’s. Een journalist van Télémoustique doet een poging om Gainsbourg te interviewen. Maar die kan zijn ogen niet van zijn goddelijke liefde houden. Hij was die ochtend niet de enige, grijnst Selleslags, terwijl hij de andere negatieven tegen het licht houdt: tientallen keren Jane Birkin, in alle poses.
Zij en Gainsbourg waren in 1970 wereldsterren geworden. Na hun Je t’aime… De paus en de helft van de wereld spraken er schande van, de andere helft wou Gainsbourg zijn. Na de fotosessie in de RTBF vroeg de zanger aan Selleslags of hij niet meeging naar Parijs. Hij bedankte ervoor en heeft daar nu wel spijt van. Maar ze waren allebei veel te hard aan het leven, toen.
De laatste keer dat hij hem fotografeerde was in 1985, in Luxemburg: Gainsbourg had Birkin allang ingeruild voor de langbenige mannequin Bambou. De provocateur won het in die dagen vaker van het genie, de mythe had de zanger ingehaald. Hij gedroeg er zich ook naar, maar die avond in Luxemburg dus niet. Gainsbourg was in alle staten omdat hij Bambou kwijt was. Na uren zoeken vonden ze haar in de stad. Later op de fotosessie trok Gainsbourg zijn trui uit en vroeg Bambou om hetzelfde te doen. Selleslags vond het wat kinderachtig. Tot hij op de knop van zijn toestel drukte: in zijn Leica M5 zat een onzekere man vol complexen, iemand die schrik had van grote borsten. Ook die nacht is hij Gainsbourg niet achternagereisd naar Parijs.
Eeuwigheid kent geen sluitertijd. Op 2 maart 1991 stierf Le Beau Serge aan z’n zoveelste hartaanval. Urenlang lag hij helemaal alleen op zijn bed, in de Rue de Verneuil, in het zevende arrondissement van de Lichtstad. Klaar om gefotografeerd te worden.
Stijn Tormans
