FACTCHECKER

Het houdt hondenliefhebbers al decennia bezig: blijft Flappie enkel bij u omdat hij eten krijgt, of zou hij toch hetzelfde voor u voelen als u voor hem? Volgens de Amerikaanse neuro-econoom Paul Zak van de Claremont Graduate University in California kunnen de liefhebbers gerust zijn. ‘Honden zijn in staat om lief te hebben. Noem het gerust liefde.’ Hij staaft dit met het hormoon oxytocine, dat bij de mens toeneemt als er een band tussen moeder en kind ontstaat, of als je een partner of vriend liefhebt. Zak schrijft in het Amerikaanse magazine The Atlantic dat eigen onderzoek hem geleerd heeft dat ook bij dieren de oxytocine-productie sterk toeneemt als ze in contact komen met andere dieren waaraan ze gehecht zijn. Hij noemt het: ‘biologisch bewijs voor dierlijke vriendschap’. Wij vroegen ons af of dat kan.

Alle experts die we contacteren, blijken twijfels te hebben bij de studie van Zak, uitgevoerd in een asiel in Arkansas. ‘De resultaten zijn nergens wetenschappelijk gepubliceerd, en er is ook weinig info over te vinden’, zegt Christel Moons, gedragsbiologe van de UGent. ‘We kunnen de studie dus ook niet valideren. Feit is wel dat honden in staat zijn om een band op te bouwen met andere dieren, én met mensen.’

Natuurlijk helpt het dat ze hun baasje positief associëren met het eten dat ze van hem krijgen, zegt Moons. ‘Maar de hond kan ook positieve emoties voor zijn baas hebben, door andere positieve ervaringen. En als hij heel veel negatieve ervaringen oploopt met zijn baas, maar wel eten krijgt, zal hij zich niet op dezelfde manier hechten.’

Ook Tiny De Keuster, gastprofessor aan de UGent en specialiste gezelschapsdieren, heeft weinig vertrouwen in de studie. ‘Alleen de meting van dat ene hormoon is te weinig. Het kan ook door andere factoren toegenomen zijn’, aldus De Keuster. Maar ze benadrukt wel dat we helemaal anders zijn gaan denken over honden. ‘Men is lang uitgegaan van de roedeltheorie. Dat de mens de baas van de roedel moest zijn, en dat de hond bij hem bleef om eten te krijgen. Maar daar is twijfel rond gekomen, omdat honden eigenlijk helemaal niet meer op wolven lijken. Ze zijn enkel genetisch verwant. Een hond kan maatjes worden met een andere hond die hij toevallig tegenkomt. En ook wilde honden leven in gezinsverband. Dat doen wolven niet.’

Mary Einsworth was de pionier die aantoonde dat een hond een stabiele relatie kan opbouwen met een mens, zoals een moeder met haar kind, vertelt De Keuster. ‘Aan de universiteit van Boedapest heeft men haar werk verder uitgespit. Ze lieten een groep studenten elk een hond opvoeden, en een groep elk een wolf. Met de vraag: doen ze hetzelfde? Bij de wolven liep het helemaal mis toen ze opgroeiden. Die konden zich niet binden zoals de honden. En toen ze die wolven in een moeilijke situatie plaatsten, zochten die zelf een oplossing. De honden daarentegen, keken in dezelfde moeilijke situatie naar hun baasje voor een oplossing. Honden doen een beroep op mensen, net zoals baby’s. Ze zijn ook in staat om, als hun baasje verdwijnt, een nieuwe stabiele band op te bouwen met een nieuw baasje. En als er een hond bijkomt in het gezin, kunnen ze een levenslange band opbouwen met hem. De term liefde zou ik niet gebruiken. Maar het is wel een soort sociale partner, en een soort relatie die vergelijkbaar is met een menselijke.’ Tiny De Keuster voegt er ook nog aan toe dat katten niets van dit alles doen. ‘Die blijven echt alleen voor het eten.’

Conclusie:

Wegens de twijfels rond de studie kunnen we de stelling niet bewezen achten. Maar dat honden een hechte band met hun baasje kunnen opbouwen, kan volgens de experts wel onderbouwd worden.

GROTENDEELS WAAR

Thomas Verbeke

‘Uw hond ziet u echt graag’ Professor PAUL ZAK, in het magazine The Atlantic.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content