‘De kans dat je als niet-drinker een bierbuikje krijgt, verschilt niet van die bij zware drinkers.’ Dat schrijft de website abcgezondheid.be naar Duits onderzoek uit European Journal of Clinical Nutrition. In de marge van een grootschalige studie naar oorzaken van kanker hebben wetenschappers bij ongeveer 8000 mannen en 13.000 vrouwen het verband onderzocht tussen bierconsumptie en buikomtrek. Bier drinken blijkt samen te gaan met een globale gewichtstoename, maar er is geen bewijs dat het specifiek om vetopstapeling rond de buik gaat.
Dat je met bier een vaatje kweekt, is dat dan een fabel?
Onderzoek daarnaar is relevant, omdat buikvet – meer dan vet op heupen en billen – een verhoogd risico van hart- en vaatziekten en ouderdomssuiker betekent. Volgens de recentste gezondheidsenquête (2008) heeft in België 54 procent van de mannen en 40 procent van de vrouwen overgewicht. De body mass index (BMI) – je gewicht gedeeld door het kwadraat van je lengte (in meter) – is daartoe een indicatie. Vanaf een BMI van 25 spreekt men van overgewicht.
Ten gronde bevestigt Theo Niewold, professor voeding en gezondheid aan de KU Leuven, dat het niet wetenschappelijk bewezen is dat bier via een specifiek mechanisme tot buikvet leidt. ‘Zo’n mechanisme bestaat wel bij de zogenoemde stress- of managersbuik. Chronische stress verhoogt het niveau van het stresshormoon cortisol, waardoor overtollig vet meer dan normaal naar de buikholte verhuist.’
Wat een ‘snoepkont’ is voor vrouwen, is een ‘bierbuik’ voor mannen, zo blijkt: overtollig vet door te veel calorieën. Het principe erachter is hetzelfde: wie meer calorieën opneemt dan hij of zij verbrandt, zet die om in vet. Mannen stapelen dat doorgaans op in de buikholte (‘appelvorm’), vrouwen op de heupen en billen (‘peervorm’). Gecombineerd met natuurlijke aanleg verklaart dat verbrandingsprincipe waarom een rugbyer pinten kan hijsen zonder een buikje te krijgen: hij verbrandt die calorieën met sporten.
De voedingsmiddelentabel zet ‘glazen boterhammen’ in perspectief. ‘Een glas bier telt iets meer calorieën dan hetzelfde glas cola, en evenveel als anderhalve snede bruinbrood’, zegt diëtiste Nathalie Antonis. ‘De bron waaruit je calorieën haalt, speelt in principe geen rol. Alleen het aantal telt. Toch is brood beter omdat het, anders dan alcohol, ook voedingsstoffen bevat.’
Een gemiddelde man heeft per dag 2500 kilocalorieën nodig (een vrouw 2000), wat overeenkomt met de energiewaarde van 20 à 25 pinten. ‘Een standaardglas bier bevat evenveel energie als een (kleiner) standaardglas wijn of sterkedrank, en een zwaar bier staat gelijk aan twee pilsjes’, zegt Aafje Sierksma, directeur van het Nederlandse Kennisinstituut Bier. Ze verwijst naar een recente Deense metastudie van bestaand onderzoek in Nutrition Reviews, uitgevoerdin opdracht van het instituut. ‘Daaruit blijkt dat er voor vrouwen te weinig gegevens zijn, en dat voor mannen de grens ligt op 16 glazen per week. Bij wie meer drinkt, lijkt de buikomvang toe te nemen.’ Maar of dat komt door het bier of door de levensstijl in zijn geheel? ‘Dat weten we niet. Ook ongezonde leefgewoonten zoals te veel eten en weinig bewegen kunnen de oorzaak zijn van overgewicht.’
Conclusie
Veel bier drinken kan zwaarlijvig maken en mannen een buikje bezorgen, maar niet op een manier die aantoonbaar verschilt van hoeveel eten dat doet. Niet het bier telt, wel de calorieën. Daarom beoordeelt Knack de stelling dat een bierbuik niet bestaat als grotendeels waar.
GROTENDEELS WAAR
Jan Jagers
‘Bierbuik bestaat niet’
abcgezondheid.be, naar onderzoek van het German Institute of Human Nutrition
